Projekt będą przez trzy najbliższe lata realizować wspólnie z IBS PAN, zamiejscowy wydział leśny w Hajnówce Politechniki Białostockiej i Centrum Komputerowych Sieci Rozległych tej politechniki. Wartość projektu to prawie 8 mln zł, jest on dofinansowany z UE z programu Polska Cyfrowa.

W piątek przedsięwzięcie zaprezentowano na konferencji prasowej w IBS PAN w Białowieży.

W ramach projektu powstanie cyfrowe repozytorium (zbiór danych), które będzie zawierać różne dane naukowe. Będzie tam można także oglądać np. trójwymiarowe modele obiektów z kolekcji naukowych, np. czaszek czy innych kości zwierząt, modele roślin, owadów. Modele te będzie można pokazać na platformie cyfrowej dzięki temu, że uczestniczące w projekcie jednostki naukowe kupią skanery 3D, 2D a nawet mikrotomografy, dzięki którym powstaną i będą udostępnione "skany" tych kolekcji - wyjaśnił PAP dyrektor Instytutu Biologii Ssaków PAN dr hab. Rafał Kowalczyk.

W repozytorium znajdą się także w formie cyfrowej np. mapy, zdjęcia, unikatowe dane o występowaniu gatunków roślin czy grzybów. Kowalczyk dodaje, że takich repozytoriów "w Polsce praktycznie nie ma", są raczej repozytoria publikacji naukowych.

"Puszcza Białowieska jest obszarem unikatowym, jednym z niewielu lasów naturalnych w Europie, obszarem światowego dziedzictwa UNESCO. W związku z tym te dane są bardzo cenne, są wykorzystywane do porównywania z innymi obszarami przekształconymi przez człowieka" - powiedział Kowalczyk.

Dyrektor IBS i podkreśla, że udostępnianie zasobów naukowych to jeden z najważniejszych aspektów projektu "e-Puszcza", a widać "ogromne" zainteresowanie naukowców badaniem Puszczy Białowieskiej.

Naukowcy liczą także na to, że udostępnienie zbiorów naukowych gromadzonych i dokumentowanych przed wieloma laty zaowocuje nowymi badaniami i nowymi efektami badań naukowych, bo będzie można je przetwarzać i analizować najnowocześniejszymi narzędziami. Kowalczyk mówi, że może się to okazać przydatne np. w pracach naukowych nad zmianami klimatu, wpływie tych zmian na organizmy. Liczy na to, że wyniki badań będą jeszcze szersze, bardziej interdyscyplinarne, poszerzające wiedzę nie tylko o puszczy, ale w ogóle o naturalnych ekosystemach.

Platforma ma być otwarta dla wszystkich zainteresowanych. Będą mogli z niej korzystać - oprócz naukowców - także miłośnicy przyrody, pasjonaci czy instytucje zajmujące się ochroną przyrody.

Rektor Politechniki Białostockiej prof. Lech Dzienis powiedział, że także ta uczelnia zajmuje się badaniem Puszczy Białowieskiej na Wydziale Leśnym w Hajnówce. Przypomniał, że ostatnie badania dotyczą antyrakowych właściwości niektórych grzybów z puszczy.

Prodziekan ds. nauk Wydziału Leśnego PB w Hajnówce dr Ewa Zapora mówiła, że starania o projekt trwały cztery lata. PB pokaże na platformie kolekcje grzybów i kilkanaście tysięcy roślin naczyniowych, unikatową kolekcję owadów. "Pozwoli to też spojrzeć zwykłemu odbiory na to, czym my się zajmujemy" - dodała Zapora.

Pierwsze udostępnienia danych zaplanowano na 2020 r.

PAP - Nauka w Polsce, Izabela Próchnicka