Jak chronić się przed dezinformacją?

Przeciwdziałanie dezinformacji jest sporym wyzwaniem w dzisiejszym społeczeństwie informacyjnym. Warto mieć świadomość, że obecnie każdy z nas narażony jest na manipulacje i kontakt z fake newsami. Całkowite wyeliminowanie nieprawdziwych informacji z przestrzeni medialnej nie jest możliwe. Możemy jednak zminimalizować ich wpływ m.in. przez promowanie edukacji medialnej czy wspieranie fact-checkingu (proces mający na celu zweryfikowanie informacji). Warto również zatroszczyć się o tworzenie odpowiednich warunków do funkcjonowania obiektywnego i rzetelnego dziennikarstwa. 

Działalność informacyjną w obszarze szeroko pojętych mediów i ich misji prowadzi Centrum Edukacji Medialnej w Kielcach. To właśnie tutaj można dowiedzieć się, jak wypracować w sobie zdolność krytycznego myślenia, nauczyć się wykrywania manipulacji i fake newsów oraz analizować przekazy medialne.

– Centrum Edukacji Medialnej jest instytucją, która dociera do dzieci, młodzieży i do ludzi starszych. Jesteśmy współorganizatorami wielu spotkań dotyczące mediów. W ubiegłym roku odbyło się spotkanie dotyczące m.in. sztucznej inteligencji. Te wydarzenia cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem ze strony naszych studentów. Jest też zainteresowanie również wśród młodzieży szkolnej. Tematyką tą interesują się także osoby niezwiązane zawodowo w żaden sposób z mediami – mówi dr hab. Jolanta Kępa-Mętrak z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Kampanie edukacyjne i edukacja medialna

Edukacja medialna znacznie pogłębia świadomość na temat dezinformacji i jej wpływu na postrzeganie rzeczywistości. Umiejętność rozpoznawania nieprawdziwych informacji i reagowania na nie jest kluczowa w ograniczeniu ich rozprzestrzeniania. Warto zatem promować edukację medialną, aby pogłębiać wiedzę na temat dezinformacji i jej wpływu, a także lepiej rozumieć mechanizmy funkcjonowania mediów. 

– Badania dowodzą, że młodzi ludzie nie potrafią odróżnić wiadomości od artykułów sponsorowanych. Myślę, że tutaj ogromna odpowiedzialność spoczywa również po stronie dziennikarzy, którzy powinni być odpowiedzialni za słowo i w sposób etyczny edukować młodych ludzi. Wiemy, że wzorce czerpane są zewsząd. Niestety w tym momencie bardzo często z mediów społecznościowych. Pamiętajmy, że media tradycyjne przenikają również do mediów społecznościowych. I tutaj myślę, że też powinniśmy zadbać o taką ostrożność – dr Paulina Prędotka, dyrektor Centrum Edukacji Medialnej.

O edukację medialną powinny zatroszczyć się także osoby, które mają bezpośredni kontakt z dziećmi i młodzieżą. Zadaniem nauczycieli i rodziców w tym obszarze jest zatem przekazywanie wiedzy na temat odpowiedzialnego korzystania z mediów oraz selektywnego wyboru informacji z bogatej i różnorodnej oferty mediów.

– Bardzo ważne jest szkolenie pedagogów, nauczycieli, ale też rodziców, ponieważ to oni są pierwszym punktem styczności, jeśli chodzi o wyczulenie na dezinformacje i manipulacje. Jeśli zadbamy o wiedzę kompleksowo zarówno w placówce szkolnej, jak i w dodatkowych instytucjach, to wierzę, że jesteśmy w stanie wiele zrobić w tym zakresie – dodaje dr Paulina Prędotka.

Na konieczność krytycznego korzystania z przekazów medialnych zwraca też uwagę Piotr Litwin, starszy analityk w Stowarzyszeniu Demagog. – Nie każdy z nas ma obowiązek weryfikować każdą napotkaną informację. Chodzi raczej o wyrobienie w sobie takiego nawyku, żeby korzystać z informacji w odpowiedzialny sposób i mieć taką świadomość, że nie wszystko, na co się natykamy, jest prawdziwe i możemy to sprawdzić sami albo możemy to też zweryfikować z pomocą weryfikatorów.  

Edukacja medialna jako współpraca

Edukacja medialna jest procesem, który powinien obejmować wszystkie grupy wiekowe i społeczne. Wymaga też współdziałania wielu środowisk, które wzajemnie będą inspirować się do mądrego i odpowiedzialnego edukowania społeczeństwa. O tego typu współpracy opowiada dr Paulina Prędotka, dyrektor Centrum Edukacji Medialnej w Kielcach.

– Dla naszego centrum działającego przy Polskim Radiu Kielce bardzo ważne jest nawiązywanie współpracy z różnego rodzaju instytucjami. Taką współpracą jest m.in. współpraca z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego, która umożliwia nam dzielenie się wiedzą, wymianę doświadczeń, prowadzenie wspólnych badań, ale też opracowywanie różnych kierunków i ścieżek edukacyjnych sprzyjających przeciwdziałaniu dezinformacji – mówi dr Paulina Prędotka, dyrektor CEM.

CEM – webinary, konferencje, podcasty

Centrum Edukacji Medialnej to ważne miejsce na edukacyjnej mapie Polski. Placówka prowadzi wiele spotkań, warsztatów, webinariów i podcastów z zakresu wykrywania medialnych manipulacji czy analizy treści medialnych. 

Zachęcamy do zapoznania się z bogatą ofertą CEM.