Rozmowy o Konstytucji dla Nauki w całej Polsce – pierwszy etap wdrażania
10.09.2018
Zmiany czekające doktorantów, współpraca uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym, studenci na rynku pracy, a także wsparcie czasopism naukowych – to główne wątki z Konstytucji dla Nauki, o których debatował ze środowiskiem akademickim wiceminister Piotr Müller. We wrześniu podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozmawiał z naukowcami z całej Polski. Spotkania odbyły się w Olsztynie, Nowym Sączu, Częstochowie i Koninie. To początek wdrażania nowej ustawy. Oprócz spotkań resort nauki organizuje również bogaty cykl szkoleń.
Olsztyn ‒ Ale!KRD
Na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w ramach Akademii Liderów i Ekspertów Krajowej Reprezentacji Doktorantów (Ale!KRD) minister rozmawiał z doktorantami o nowych rozwiązaniach, jakie dla tej części środowiska akademickiego wprowadza Konstytucja dla Nauki.
„Nowi doktoranci nie będą traktowani jak starsi studenci, tylko jako młodsi naukowcy. Będą objęci powszechnym systemem stypendialnym. Każdy nowy doktorant otrzyma stypendium naukowe na cały okres studiów. Będzie objęty urlopami rodzicielskimi, czyli będzie mógł założyć rodzinę. Kształcenie doktorantów ma być przede wszystkim bardziej interdyscyplinarne” – wyjaśniał minister.
W części przeznaczonej na pytania wiceminister wyjaśniał m.in. kwestie związane ze stypendiami doktoranckimi, wsparciem doktorantów niepełnosprawnych oraz doktoratami wdrożeniowymi.
- Posłuchaj wywiadu wiceministra Müllera w Radiu Olsztyn: https://ro.com.pl/piotr-muller-uczelnie-ktore-beda-pobieraly-oplaty-o-ktorych-wczesniej-nie-mowily-beda-karane-finansowo/01409740
Nowy Sącz ‒ XII Forum Ekonomiczne Młodych Liderów
W ramach tegorocznego forum w Nowym Sączu odbyła się debata „Szkolnictwo wyższe wobec rozwoju nowoczesnej technologii i zmian na rynku pracy”. Uczestniczący w niej minister Müller omawiał szczegółowo kluczowe rozwiązania Konstytucji dla Nauki i mechanizmy wspierające współpracę uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym.
„Aby uczelnie i badania naukowe mogły się rozwijać, by w przyszłości sprostać wyzwaniom i dostosować się do wymogów współczesności, w ramach Konstytucji dla Nauki kierowaliśmy się zasadą, by wprowadzać jak najmniej barier regulacyjnych, narzucać jak najmniej rozwiązań z poziomu krajowego dla poszczególnych uczelni i instytucji badawczych” ‒ mówił podczas spotkania Piotr Müller. Przede wszystkim dajemy uczelniom dużą autonomię. Na poziomie ustawowym regulujemy dużo mniej przepisów niż dotychczas. Wierzymy, że uczelnie wiedzą najlepiej, jak mają się zorganizować, jak ma wyglądać ich struktura. Ufamy, że wspólnota akademicka jest w stanie podjąć takie decyzje samodzielnie, by w jak najlepszy sposób dostosować się do wymagań jakie będą się pojawiały w przyszłości” ‒ dodał minister.
W debacie na temat przyszłości szkolnictwa wyższego uczestniczyli: Miguel Athayde Marques ‒ Prorektor Katolickiego Uniwersytetu Portugalskiego, Gabriele Simoncini ‒ Prezes GENF International Consulting, Julia Patorska ‒ Lider zespołu ds. analiz ekonomicznych Deloitte, Agnieszka Wąglorz ‒ uczestniczka Forum Ekonomicznego Młodych Liderów, Polska Debatuje, Péter Balázs ‒ były Minister Spraw Zagranicznych Węgier, Dyrektor Centrum Europejskich Studiów ds. Sąsiedztwa na Uniwersytecie Środkowoeuropejskim oraz Tomaszem Tokarski ‒ Przewodniczący Parlamentu Studentów RP. Poruszano m.in. kwestie związane z efektywnością szkolnictwa wyższego w kontekście rosnących potrzeb rynku pracy oraz z tym w jaki sposób można dostosować ofertę uczelni do potrzeb nowoczesnych przedsiębiorstw.
Częstochowa ‒ Czasopisma akademickie – nowe czasy, nowe wyzwania
Pod takim hasłem na Politechnice Częstochowskiej zorganizowano 26. Konferencję Redaktorów Czasopism Akademickich. Podczas swojego wystąpienia minister Müller mówił o głównych celach i harmonogramie wdrażania reformy.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele władz miasta, Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza i Politechniki Częstochowskiej oraz redaktorzy czasopism naukowych.
Jednym z licznych rozwiązań służących uwolnieniu potencjału polskiej nauki jest wsparcie finansowe dla polskich czasopism naukowych, które dzięki dofinansowaniu będą mogły się rozwinąć i wejść do międzynarodowego obiegu naukowego. Dlatego też MNiSW uruchomiło program Wsparcie dla Czasopism Naukowych, który powstał głównie z myślą o czasopismach humanistycznych i tych z zakresu nauk społecznych.
Więcej o programie:
- https://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/program-wsparcie-dla-czasopism-naukowych.html
- http://konstytucjadlanauki.gov.pl/wsparcie-dla-polskich-czasopism-naukowych
O Publicznych Szkołach Zawodowych w Koninie
Podczas XXIX Zgromadzenia Plenarnego Konferencji Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych, które tym razem odbyło się w PWSZ w Koninie, wiceminister Piotr Müller poruszał sprawy dotyczące najważniejszych pozytywnych rozwiązań dla PWSZ zawartych w Konstytucji dla Nauki.
„Ustawa daje impuls do rozwoju dla każdego typu uczelni. Zwiększa szanse rozwojowe w mniejszych ośrodkach, zakładając przede wszystkim dokonanie przez uczelnie analizy misji i realizowanych zadań w kontekście ich kluczowych ról w rozwoju społeczno-gospodarczym regionu” ‒ wyjaśniał wiceminister.
Obecnie w Polsce są 34 państwowe wyższe szkoły zawodowe. Najwięcej funkcjonuje w województwach podkarpackim i wielkopolskim – po 5, zaś najmniej (po 1) w województwach kujawsko-pomorskim, warmińsko-mazurskim, śląskim, łódzkim i świętokrzyskim. Jedynym województwem, w którym nie została utworzona żadna publiczna uczelnia zawodowa jest woj. pomorskie.
Konstytucja dla Nauki oferuje PWSZ wiele rozwiązań wspierających ich rozwój i działania mające na celu efektywniejsze dostosowanie kształcenia na studiach o profilu praktycznym do określonych potrzeb społeczno-gospodarczych, np. wydłużenie do 6 miesięcy praktyk zawodowych; rozwiązania promujące studia dualne, podczas których kształcenie jest częściowo prowadzone w rzeczywistym środowisku pracy; zachęcające do włączania praktyków w proces kształcenia; współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym w tworzeniu programów studiów pod kątem wyposażania absolwentów w umiejętności potrzebne na lokalnym i regionalnym rynku pracy.
Ustawa przewiduje także konkurs „Dydaktyczne Inicjatywy Doskonałości” mający na celu wsparcie publicznych uczelni zawodowych w doskonaleniu jakości kształcenia. W ramach tego konkursu uczelnie zawodowe osiągające najlepsze wyniki monitoringu karier zawodowych absolwentów oraz posiadające najlepsze rezultaty w zakresie oceny jakości kształcenia, będą otrzymywały premię finansową.
Ponadto Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, będące agencją wykonawczą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ponownie ogłasza konkursy na „Zintegrowane Programy Uczelni”. Ich celem jest wsparcie szkół wyższych w dostosowaniu programów kształcenia do wyzwań gospodarczych. Projekt finansowany jest z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020. O dofinansowanie mogą starać się uczelnie publiczne i niepubliczne. Konkursy realizowane są w formie trzech ścieżek, każda z nich jest przeznaczona dla różnego typu uczelni, w tym dwie ścieżki przeznaczone są dla tych szkół wyższych, które kształcą co najmniej 200 studentów. Dzięki temu mniejsze uczelnie nie będą musiały rywalizować o środki finansowe z dużymi uczelniami. Projekty powinny trwać od 18 do 48 miesięcy, a maksymalna wartość dofinansowania wynosi od 3 do nawet 40 mln złotych.
Spotkania informacyjne z ekspertami MNiSW – jak wdrożyć przepisy Konstytucji dla Nauki w swojej uczelni
Resort nauki przygotował szeroki program wsparcia dla uczelni we wdrażaniu nowej ustawy. Ministerstwo uruchomiło cykl spotkań informacyjnych na temat poszczególnych aspektów Konstytucji dla Nauki. Pierwsze szkolenia, które odbędą się we wrześniu, przeznaczone są dla kadry zarządzającej uczelniami – rektorów, prorektorów, kanclerzy i kwestorów. Oprócz tego do końca roku odbędzie się 18 dwudniowych bloków szkoleniowych. O rejestracji na poszczególne szkolenia będziemy informować na naszej stronie internetowej.
Fot. Michał Orłowski