W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót
Erasmus +

Seminaria regionalne "Nowa wizja oceny jakości kształcenia"

29.01.2018

Kolejnym etapem realizacji projektu „Odbiurokratyzowanie Polskich Ram Kwalifikacji było zorganizowanie seminariów regionalnych w trzech ośrodkach akademickich, tj. w Krakowie (15 listopada 2017 r.), Warszawie (29 listopada 2017 r.) i Gdańsku (14 grudnia 2017 r.). Celem tych spotkań było przedstawienie zmian, które wynikają z wejścia w życie ustawy z dnia 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 poz. 1311), w szczególności nowych kryteriów oceny programowej. Seminaria dały również możliwość przedstawienia projektu ustawy – Prawo o Szkolnictwie Wyższym i Nauce (tzw. Ustawa 2.0.) w zakresie zmian dotyczących kształcenia oraz dyskusji na ten temat. 

Wszystkie seminaria miały podobny scenariusz. Spotkania otwierał przedstawiciel MNISW - Andrzej Kurkiewicz, zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego informując, że zostało ono zorganizowane w ramach projektu „Odbiurokratyzowanie Polskich Ram Kwalifikacji (Reducing bureaucratic burdens related to the Polish Qualifications Framework)”, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z programu Erasmus+. Pozostałymi prelegentami byli przedstawiciele Polskiej Komisji Akredytacyjnej: prof. Krzysztof Diks, przewodniczący PKA (seminaria Warszawa, Gdańsk), prof. Maria Próchnicka, sekretarz PKA (seminaria Kraków, Warszawa, Gdańsk) i prof. Bożena Stawoska-Jundziłł, przewodnicząca Zespołu Nauk Humanistycznych (seminarium Kraków).

Przedstawiciele PKA prezentowali informacje na temat „Oceny jakości kształcenia na polskich uczelniach w świetle dotychczasowych doświadczeń i nowych kryteriów oceny jakości PKA”. Przede wszystkim wyjaśniano przyczyny zmian przepisów dotyczących oceny jakości kształcenia. W tym kontekście najistotniejsze były raporty Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 2015 i 2016 r., które prezentowały problem zbiurokratyzowania procesu kształcenia oraz propozycje zmian (Raport nr 1/2015 Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Problematyka odbiurokratyzowania systemu kształcenia, w tym KRK, z uwzględnieniem treści regulacji i stosowanych praktyk”, Raport nr 4/2016 Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego pt. „Rekomendacje w sprawie odbiurokratyzowania procesu kształcenia i oceny jego jakości”). Kolejnym ważnym dokumentem był Komunikat końcowy konferencji ministrów ds. szkolnictwa wyższego z 2015 r. z Erywania. Następnie wskazano główne zmiany w ustawie Prawo o Szkolnictwie Wyższym, które weszły w życie w związku z uchwaleniem ustawy z dnia 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 poz. 1311). Ponieważ zdjęto z PKA obowiązek dokonywania oceny instytucjonalnej, zmiana przepisów pozwoliła oddzielić ocenę formalną funkcjonowania kierunku studiów od oceny jakości kształcenia. Obecnie oceny formalnej dokonuje MNiSW na podstawie informacji dostępnych w bazie POL-on. Tym większego znaczenia nabiera prawidłowość danych, które uczelnie wprowadzają do bazy. W trakcie spotkania podkreślano, że członkowie zespołu oceniającego mogą, za pośrednictwem przewodniczącego zespołu, poprosić o dodatkowe informacje, ale jeszcze przed spotkaniem, a nie w jego trakcie. Biurokracja może rozwijać się na poziomie urzędu, PKA i uczelni. Dlatego trzeba zapobiegać sytuacjom, w których nakłada się obowiązki nie wymagane prawem. 

Następnie omówione zostały kryteria oceny programowej, a także warunki przyznawania oceny, cechy kryteriów oceny programowej i wskazówki dotyczące kryteriów, wzory dokumentów, raport samooceny. Wskazówki te nie są obligatoryjne do uwzględnienia. W szczególności zachęcano uczelnie, aby nie obawiały się podkreślać w raportach wybranych aspektów swojej działalności, w których jednostka ma najlepsze osiągnięcia i doświadczenia. Stanowi to dzielenie się dobrą praktyką.

Odnośnie samego raportu z wizytacji i jego struktury, podkreślono, że raport powinien być zwięzły. Ostatnim elementem prezentacji było przedstawienie wyników badań ankietowych dotyczących pracy zespołów oceniających. Przy tej okazji powtórzono zachętę, aby uczelnie odsyłały wypełnione ankiety, ponieważ informacje zwrotne na temat pracy zespołów PKA są pomocne dla samodoskonalenia się Komisji.

Podsumowując, prof. Próchnicka dodała, że podczas dokonywania oceny programowej np. na kierunku studiów o profilu praktycznym PKA będzie się skupiać nie na liczeniu punktów ECTS a na tym, czy program kształcenia gwarantuje możliwość uzyskania przez studentów praktycznych umiejętności związanych z branżą, w której przyszli absolwenci będą pracować. Czasem uczelnie, przygotowując programy studiów, wypełniają przepisy, ale bez głębszej refleksji na temat tego co chcą tym programem osiągnąć .

Druga część spotkań była poświęcona kształceniu studentów i jakości kształcenia w świetle przepisów ustawy 2.0. W tej części informacje przekazywał przedstawiciel MNISW. Na wstępie przedstawił kalendarz prac nad projektem ustawy zaznaczając, że w związku z licznymi uwagami i komentarzami ze strony środowiska akademickiego, wciąż trwają prace nad przepisami, a ostateczny projekt ustawy zostanie przekazany do akceptacji Rady Ministrów na początku przyszłego roku. Zaznaczył, że projekt ustawy łączy cztery akty prawne w jeden, w celu osiągnięcia większej przejrzystości przepisów. W trakcie prezentacji informował, które przepisy projektu ustawy wzbudzają bardzo duże zainteresowanie środowiska akademickiego. Podkreślił, że ustawa 2.0 daje więcej autonomii uczelniom. Projekt reguluje tylko najważniejsze kwestie, a uregulowanie pozostałych pozostawia uczelniom. Nie chciano, by projekt ustawy był nadmiernie kazuistyczny. Istotne jest, by projekt ustawy - Prawo o Szkolnictwie Wyższym i Nauce czytać razem z projektem ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o Szkolnictwie Wyższym i Nauce. Ten drugi dokument, jak sama nazwa wskazuje, zawiera przepisy przejściowe. Dopiero przeczytanie obu razem może dać pełen obraz zmian i procesu dochodzenia do pełnego obowiązywania nowych przepisów.

W swojej prezentacji przedstawiciel MNISW wyjaśnił definicję studiów stacjonarnych i niestacjonarnych, tworzenie kierunków studiów (samodzielne tworzenie kierunków studiów oraz pozwolenie na utworzenie kierunku studiów), program studiów i standardy kształcenia (w tym efekty uczenia się, program studiów o profilu ogólnoakademickim i o profilu praktycznym, poziom i profil kształcenia), organizację studiów (w tym czas trwania studiów, przyjęcie na studia, prowadzenie zajęć), jakość kształcenia – ewaluacja jakości kształcenia, ocena programowa, ocena kompleksowa, skutki negatywnej oceny PKA, a także organy i zadania Polskiej Komisji Akredytacyjnej.

Spotkania dały możliwość dyskusji na temat nowych przepisów dotyczących oceny jakości programów kształcenia przeprowadzanej przez PKA oraz dyskusji nad ustawą 2.0. Jednakże w dyskusji dominowały pytania dotyczące projektowanych przepisów ustawowych. Na każdym ze spotkań uczestnicy zwracali uwagę na normy dotyczące czasu trwania praktyk na kierunkach o profilu praktycznym oraz trudności jakie ten wymóg będzie nastręczał uczelniom. Dyskusja toczyła się również wokół przepisu dotyczącego rozpoczęcia roku akademickiego. Argumentowano, że ustalenie początku na pierwszy października, uniemożliwi rozpoczynanie zajęć pod koniec września. Proponowano, aby ta norma została określona w taki sposób, który umożliwi powyższe.

Mimo, że pytania na seminariach powtarzały się, na każdym z nich zwracano również uwagę na różne kwestie.

Na pierwszym z trzech spotkań tj. w Krakowie odniesiono się m.in. do braku minimum kadrowego w projekcie ustawy, co szczególnie budzi wątpliwość w przypadku profilu praktycznego. Przedstawiciel MNISW wyjaśnił, że w projekcie ustawy kładzie się nacisk na merytoryczne kwalifikacje kadry i jej kompetencje, dlatego projekt nie zawiera limitu ilu ma być zatrudnionych samodzielnych i ilu niesamodzielnych pracowników. Tym bardziej, że w systemie rola osób z habilitacją maleje.

W Warszawie dopytywano m.in. o kształt oceny kompleksowej. Cały czas trwają dyskusje na czym ma ona polegać i czemu służyć. Być może będzie ona stanowić możliwość dla uczelni, by została dokonana ocena pewnego fragmentu instytucjonalnego uczelni. Uczestnicy spotkania w Warszawie przekazali wątpliwości czy aby na pewno właściwym rozwiązaniem jest, by uprawnienie do nadawania stopnia doktora było w rękach senatu, a nie jak obecnie czyli Rady Wydziału czy Rady Instytutu.

Na seminarium w Gdańsku zwrócono uwagę m.in. na różne okresy sprawozdawczości przekazywanej do GUSu i bazy POLON, co powoduje pewne trudności, ponieważ okresy sprawozdawcze nie pokrywają się. Przedstawiciel MNISW przekazał, że w nowej ustawie, sprawozdania będą przekazywane z informacjami według stanu na dzień 31 grudnia danego roku.


“Odbiurokratyzowanie Polskich Ram Kwalifikacji (Reducing bureaucratic burdens related to the Polish Qualifications Framework)”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Erasmus+

{"register":{"columns":[]}}