Tematy posiedzenia

Na posiedzeniu w Truszczynach podjęto uchwałę w sprawie działań w ustanowieniu roku następnego - 2021 „Rokiem Stanisława Lema” z okazji 100-lecia urodzin pisarza. Jednocześnie podjęto uchwałę o potrzebie wprowadzenia nowego przedmiotu do szkół, tj. „Technologie kosmiczne i astronomia”. Wysłannicy pozarządowych organizacji: PTA, PTMA i Fundacja Nicolaus Copernicus zaprezentowały swoje realizowane  projekty. Ze względu na zbliżającą się 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika w 2023 roku przedstawiono przygotowania i plany tych obchodów.

Projekt uchwały ustanawiającej rok 2021 „Rokiem Stanisława Lema’’

Stanisław Lem urodził się we Lwowie, najprawdopodobniej 13 września 1921, jako jedyne dziecko Samuela Lema, lwowskiego lekarza i Sabiny Woller. Debiutował w 19446 roku nowelą Człowiek z Marsa, drukowaną w odcinkach w Nowym Świecie Przygód. W latach 19461948 współpracował z Tygodnikiem Powszechnym, gdzie publikował wiersze i opowiadania. Pierwsza książka Lema Astronauci ukazała się natomiast w 1951 roku. W dorobku literackim Stanisława Lema odnajdziemy takie gatunki literackie, jak: powieści i opowiadania fantastyczno-naukowe, powieść autobiograficzną, eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystykę literacką, felietony, wiersze, listy, scenariusze słuchowisk radiowych, widowisk telewizyjnych, filmowych oraz recenzje. W dorobku Lema znajduje się również trylogia powieściowa Czas nieutracony (1955) oraz opowieść biograficzna Wysoki zamek (1966), a do najbardziej znanych dzieł pisarza należą Solaris (1961), Głos Pana (1968) oraz Maska (1976) – czytamy w uchwale.

Pisarz należał do wielu międzynarodowych stowarzyszeń literackich i naukowych, m.in.: Science Fiction Research Association, Komisji Polskiej Akademii Nauk „Polska 2000” i Polskiej Akademii Umiejętności. Otrzymał także tytuł doktora honoris causa: Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Medycznego oraz Uniwersytetu Bielefeld. Był także laureatem wielu nagród i odznaczeń: Złotego Krzyża Zasługi, Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, Medalu międzynarodowego Stowarzyszenia Uczestników Lotów Kosmicznych, Orderu Orła Białego, Nagrody Ministra Spraw Zagranicznych za popularyzację polskiej kultury za granicą, Nagrody Europejskiego Kongresu Science Fiction EUROCON, Nagrody miesięcznika „Odra”, Nagrody Europejskiego Kongresu Science Fiction EUROCON`1, Austriackiej Nagroda Państwowa w dziedzinie kultury europejskiej za rok 1985, Nagrody Fundacji im. Jurzykowskiego w Nowym Jorku, Austriackiej Nagrody Państwowej im. Franza Kafki w dziedzinie literatury, Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego, Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury, Złotego Berła – nagrody Fundacji Kultury Polskiej za „wyprzedzanie myślą swojego czasu” oraz Złotego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” - napisano w uzasadnieniu uchwały.
 
Jest to kontynuacja dobrej praktyki ustanawiania przez parlament tematów szczególnie promowanych w kolejnych latach. Przypomnijmy, że uchwałą Senatu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 18 października 2019 r., rok 2020 został ustanowiony Rokiem Fizyki, by podkreślić i przypomnieć zasługi i osiągnięcia polskich fizyków, a także by docenić wagę tej dziedziny nauki w rozwój i postęp cywilizacyjny.

Uchwała ustanawiająca rok 2020 Rokiem Fizyki

Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2020 Rokiem Fizyki, w 100–lecie powstania Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Jednocześnie Senat pragnie w ten sposób podkreślić zasługi polskich fizyków dla światowej nauki oraz przypomnieć niezwykły rozwój fizyki polskiej, jaki nastąpił po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918 - czytamy w uchwale.

Jak wskazano w uchwale, mimo kolosalnych zniszczeń osobowych i materialnych podczas II wojny światowej i okupacji, fizyka w Polsce szybko się odrodziła. W 1952 r. Marian Danysz i Jerzy Pniewski z Zakładu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego odkryli nowy rodzaj materii – hiperjądra, zawierające obok protonów i neutronów także hiperony. Powstała w ten sposób nowa gałąź fizyki jądrowej – fizyka hiperjądrowa. W 1962 r. w Warszawie odkryto także pierwsze hiperjądro podwójne, zawierające dwa hiperony lambda. Za to wielkie osiągniecie Danysz i Pniewski byli kilkakrotnie nominowani do Nagrody Nobla z fizyki - napisano.

Ustanowienie przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej roku 2020 Rokiem Fizyki jest uhonorowaniem polskich fizyków i ich osiągnięć, a także docenieniem cywilizacyjnego znaczenia tej dziedziny nauki. Chcemy, aby Rok Fizyki przyniósł jeszcze większe uznanie w naszym społeczeństwie dla roli nauki, w szczególności fizyki oraz jej wkładu w rozwój gospodarki i wpływu na nasze życie codzienne. Zainteresowanie fizyką, niezwykle ciekawą nauką eksperymentalną, przekłada się na wzrost umiejętności w tym zakresie kolejnych pokoleń. Podejmowana działalność naukowa i zawodowa w tym obszarze jest szczególnie ważna w czasie budowy społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy - głosi uchwała.