Uniwersytet dla seniora
10.08.2018
Wsparcie idei solidarności międzypokoleniowej, aktywizacja społeczna seniorów, integracja społeczności lokalnych, a także rozwijanie potencjału intelektualnego osób starszych i zapobieganie ich wykluczeniu ‒ to cele programu Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
Dzięki inicjatywie Społecznej Odpowiedzialności Nauki, jednego z trzech filarów Strategii Gowina, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego od 2017 r. przekazało na program dedykowany seniorom 10 mln zł.
Nasze społeczeństwo się starzeje
Według prognoz i analiz Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014‒2020 oraz danych Głównego Urzędu Statystycznego średnia długość życia Polaków wydłuża się. W 2030 r. liczba osób w wieku 85 lat może sięgnąć niemal 800 tysięcy. Dane EUROSTATU wskazują z kolei, że w Polsce w 2020 r. osoby po 60. roku życia będą stanowić jedną czwartą społeczeństwa. „Najlepszą odpowiedzią na starzenie się społeczeństwa jest aktywizacja, integracja i wzmacnianie ich potencjału intelektualnego.” – mówił Jarosław Gowin. „Społeczna Odpowiedzialność Nauki jest jednym ze strategicznych celów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego” – podkreśla wicepremier. Dlatego właśnie w ramach Społecznej Odpowiedzialności Nauki ‒ III filaru Strategii Gowina, powstał ministerialny program Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku. W ramach dwóch edycji zainaugurowanego na początku 2017 r. programu wsparcie finansowe i merytoryczne otrzymało 36 instytucji, które poprzez organizację różnego typu zajęć, wykładów i kursów, skutecznie zachęcają seniorów do większej aktywności intelektualnej, społecznej i kulturalnej.
Polska jak Szwajcaria
W dziedzinie wsparcia i aktywizacji społecznej seniorów Polska plasuje się w czołówce państw, które postanowiły powołać instytucje zapobiegające wykluczeniu osób starszych. Polska była trzecim ‒ po Francji i Belgii ‒ krajem na świecie, w którym rozwinął się ruch UTW. Pierwszy uniwersytet trzeciego wieku powstał w Polsce w 1975 r., zaledwie dwa lata po otwarciu pierwszej uczelni dla seniorów na świecie (Francja). W tym samym roku powstały uczelnie dla osób starszych w Szwajcarii, Włoszech i Kanadzie. Obecnie w Polsce działa ponad 600 UTW. W każdym województwie znajdziemy więcej niż 13 takich ośrodków, a w niektórych (kujawsko-pomorskie, mazowieckie) blisko 80. W samej Warszawie działa 38 uczelni dla osób starszych. Warto jednak podkreślić, że coraz więcej UTW powstaje w małych miejscowościach, gdzie często, oprócz roli edukacyjnej, pełnią rolę animatorów życia kulturalnego lokalnych społeczności. Od 2007 r. liczba UTW regularnie wzrasta, zapewniając seniorom coraz więcej miejsc, w których mogą poszerzać wiedzę, dbać o kondycję fizyczną, odkrywać nowe pasje i nawiązywać przyjaźnie.
Każdy znajdzie coś dla siebie
Oferta edukacyjna Uniwersytetów Trzeciego Wieku jest bardzo różnorodna. Można wybierać między wykładami prowadzonymi przez specjalistów z wyższych uczelni, seminariami, lektoratami języków obcych, kołami zainteresowań, zespołami tematycznymi, warsztatami artystycznymi, imprezami kulturalnymi, zajęciami ruchowymi, rehabilitacyjnymi, a nawet wycieczkami i zajęciami wakacyjnymi. Przyglądając się ofercie edukacyjnej jednego z UTW w centralnej Polsce, znajdziemy m.in. zajęcia z samoobrony, warsztaty ekologiczne, warsztaty dotyczące bezpieczeństwa w sieci, warsztaty o kulturze japońskiej, zajęcia w sekcjach: turystycznej, plastycznej, muzycznej, spotkania autorskie, mini koncerty i recitale.
Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku
Program MNiSW ma za zadanie wspomagać działanie istniejących już uniwersytetów jak również nowych ośrodków tego typu. W pierwszej edycji programu kwotą 4 mln zł dofinansowano 16 najlepszych projektów realizowanych od stycznia do grudnia 2017 r. Druga edycja programu to już 20 projektów z całej Polski dofinansowanych kwotą 6 mln zł. Ministerialny program umożliwia Uniwersytetom Trzeciego Wieku upowszechnianie najnowszych dokonań nauki wśród słuchaczy i zachęcanie do większej aktywności intelektualnej, społecznej i kulturalnej.
Program Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku, obok Uniwersytetu Młodego Odkrywcy i programu Naukobus, jest elementem inicjatywy Społeczna Odpowiedzialność Nauki ‒ III filaru Strategii Gowina i jest spójny ze Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Premiera Morawieckiego.