Monitoring kondycji fizycznej dzieci i młodzieży

Podczas konferencji zaprezentowano wyniki badań stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży oraz rezultaty działań realizowanych w ramach trzeciej odsłony programu „WF z AWF: Aktywny dzisiaj dla zdrowia w przyszłości”. Przedstawiono także rekomendacje oraz rozwiązania praktyczne. Wiceminister Maciej Gdula podkreślił znaczenie programu dla dzieci, młodzieży, ich opiekunów oraz nauczycieli. Mówił także o możliwościach, jakie inicjatywa oferuje naukowcom i ekspertom z zakresu nauk o kulturze fizycznej.

– Program „WF z AWF” jest potrzebny i bardzo istotny. Daje możliwość zbadania, jak wygląda stan kondycji fizycznej dzieci i młodzieży i co należy robić, aby tę kondycję fizyczną poprawić. Uzyskane wyniki badań są doskonałym materiałem dla naukowców oraz ekspertów ze wszystkich akademii wychowania fizycznego zaangażowanych w realizację projektu. My ten projekt będziemy wspierać – zaznaczył podsekretarz stanu w MNiSW.

Z kolei rektor AWF Warszawa prof. Bartosz Molik wskazywał na dużą popularność i rozpoznawalność inicjatywy realizowanej we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego. – Naszym dużym sukcesem jest to, że program „WF z AWF” stał się programem, który jest niezwykle popularny w Polsce, ale przede wszystkim jest widoczny za granicą – mówił.

Efekty prac zespołów badawczych

W ramach programu „WF z AWF” zostały stworzone 4 wiodące zespoły badawcze:

• Monitoring kondycji fizycznej (koordynator: prof. Paweł Tomaszewski),
• Fundamentalne umiejętności ruchowe (koordynator: prof. Hubert Makaruk),
• Alfabet ruchowy (koordynator: prof. Andrzej Kosmol),
• Przykłady dobrych praktyk (koordynator: dr Hanna Nałęcz).

Podczas konferencji przedstawiono raport merytoryczny podsumowujący trzecią edycję programu. Przedstawiono także dotychczasowe efekty realizacji przedsięwzięcia:

• udział ponad 400 tys. uczniów z całej Polski w zajęciach Sport-Klubów,
• ponad 400 tys. godzin zrealizowanych w ramach zajęć w Sport-Klubach,
• wdrożenie aplikacji mobilnej FUS umożliwiającej ocenę i analizę kompetencji ruchowych,
• wprowadzenie i upowszechnienie innowacyjnej koncepcji alfabetu ruchowego wśród nauczycieli, dzieci i rodziców, która zakłada holistyczne podejście do aktywności fizycznej,
• wykazanie korzystnych zmian kondycji fizycznej dzieci i młodzieży wynikających z uczestnictwa w dodatkowych zajęciach ruchowych,
• przedstawienie konkretnych rekomendacji i wdrożeń pt. „Piątka dla aktywności i zdrowia”, a także upowszechnienie w środowisku codziennego funkcjonowania dzieci (szkoły, domu, otoczenia lokalnego) obszernego opracowania „Alfabet ruchowy i podstawowe umiejętności ruchowe dla dzieci w wieku 6-12 lat” z jego praktycznymi rozwiązaniami.

Diagnoza 

Raport opracowany przez specjalistów potwierdził pogorszenie kondycji fizycznej, głównie poziomu wydolności krążeniowo-oddechowej dzieci i młodzieży, które wymagają strategicznych działań w skali globalnej. 

– Od lat dziewięćdziesiątych poziom kondycji fizycznej dzieci i młodzieży regularnie spada. Efekt pandemii dodatkowo wzmocnił ten trend. Nasze dzieci w okresie ostatnich 10 lat stały się cięższe średnio od 2 do 4 kilogramów. Dodatkowo u 20-25 proc. chłopców i 15-17 proc. dziewcząt zdiagnozowano występowanie otyłości brzusznej. Niezwykle dla nas alarmującą sytuacją jest istotny spadek wydolności krążeniowo-oddechowej. Natomiast jest jeden pozytywny sygnał. Nasze badania pokazują, że dzieci które od 2021 roku uczestniczą w dodatkowych zajęciach w Sport-Klubach poprawiają swoją wydolność krążeniowo-oddechową. Dobre, ukierunkowane i celowe zajęcia, aktywizujące dzieci i młodzież, są w stanie poprawić wydolność krążeniowo oddechową i wydolność fizyczną – dodaje rektor AWF Bartosz Molik.

Założenia kolejnej edycji programu

Do głównych założeń inicjatywy należy poprawa i monitoring stanu kondycji fizycznej oraz fundamentalnych umiejętności ruchowych uczniów, a także wdrożenie nawyku regularnej aktywności fizycznej. Podczas konferencji zostały przybliżone cele projektu na najbliższy rok, wśród których są:

• wdrożenie dodatkowych zajęć ruchowych aktywizujących dzieci i młodzież szkolną, których efektem będzie poprawa kondycji fizycznej,
• monitorowanie kondycji fizycznej, fundamentalnych umiejętności ruchowych dzieci i młodzieży oraz przygotowanie praktycznych wytycznych i rekomendacji do wykorzystania przez nauczycieli i rodziców,
• zwiększenie świadomości społecznej na temat znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia i dobrej kondycji dzieci,
• wdrażanie do szkół polskiej wersji Oceny Alfabetu Ruchowego (PAPL – Polish Assessment of Physical Literacy) jako narzędzia do śledzenia postępów umiejętnościach fizycznego „czytania i pisania” dzieci w wieku 8-12 lat,
• wprowadzenie programów interwencyjnych, weryfikujących skuteczność zaproponowanych rozwiązań.

Projekt „WF z AWF” dąży do poprawy ogólnego zdrowia i kondycji fizycznej dzieci w Polsce, co może mieć pozytywny wpływ na ich dobrostan i codzienne aktywne zachowania. Jakość, innowacyjność, ciągłość, celowość i powszechność to kluczowe komponenty programu, nazwane „Piątką dla aktywności fizycznej”.