Bezpieczna komunikacja państw unijnych

Komisja Europejska, biorąc pod uwagę wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem, podjęła działania na rzecz stworzenia infrastruktury komunikacji kwantowej Quantum Communication Infrastructure (QCI). Zakłada ona budowę sieci naziemnych połączeń pozwalających na bezpieczną komunikację pomiędzy wybranymi miastami Unii oraz uruchomienie segmentu satelitarnego, który będzie podstawą takiej łączności ziemia-kosmos i satelita-satelita. Infrastruktura kwantowa ma w pierwszej kolejności służyć zapewnieniu bezpiecznej komunikacji na potrzeby użytkowników państwowych (kryptografia kwantowa) oraz operatorów infrastruktury krytycznej. Zakładane jest wspólne finansowanie projektu przez KE oraz państwa uczestniczące.

10 państw UE – wśród nich Polska

Oprócz Polski wstępną deklarację współpracy podpisało 9 państw UE: Belgia, Niemicy, Hiszpania, Włochy, Luksemburg, Malta, Holandia, Portugalia i Węgry. Zakłada ona, że przez 12 miesięcy państwa-sygnatariusze będą pracować na rzecz merytorycznego przygotowania inicjatywy. Obejmuje to przede wszystkim badanie wykonalności i wybór najbardziej odpowiednich rozwiązań technologicznych. Właściwa budowa odpowiedniej infrastruktury oraz wdrażanie protokołów bezpiecznej komunikacji QCI będzie odbywać się w ramach kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych UE, to znaczy w latach 2021-27. Przedsięwzięcie to jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych państw UE.

Kwantowa dystrybucja klucza – bezprecedensowy poziom bezpieczeństwa

Komunikacja w ramach QCI będzie opierać się na tzw. kwantowej dystrybucji klucza. Rozwiązanie to opiera się na podstawowych zasadach mechaniki kwantowej i pozwala na stworzenie losowego klucza, który będzie współdzielony przez nadawcę i odbiorcę. Klucz ten posłuży do zaszyfrowania i odczytania wiadomości, przesłanej metodą tradycyjną. Najważniejszą cechą tego rozwiązania jest jego bezpieczeństwo. Wszelkie próby podsłuchu lub przechwycenia klucza zaburzą cały proces, o czym natychmiast dowiedzą się nadawca i odbiorca. Oznacza to, że informacje kluczowe dla bezpieczeństwa państw Europy będą mogły być przesyłane na bezprecedensowym poziomie bezpieczeństwa. Rozwój kryptografii opartej na technologiach kwantowych może potencjalnie sprawić, że tradycyjne metody kryptografii staną się nieaktualne, dlatego tak ważne jest opracowanie nowych rozwiązań na tym polu.

Polscy naukowcy i przedsiębiorcy przed ogromną szansą

Polskie środowisko naukowe posiada bardzo duży potencjał w dziedzinach informatyki kwantowej i łączności kwantowej. Badania prowadzą m.in. Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Warszawski, Politechnika Poznańska, Politechnika Wrocławska, UMCS w Lublinie oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Udział Polski w inicjatywie EuroQCI daje szansę na rozwój potencjału polskich przedsiębiorstw, które działają w obszarze technologii kwantowej i na obszarach z nią powiązanych. Obejmuje to m.in. detektory, lasery, routery, systemy generacji klucza, oprogramowanie szyfrujące, etc.

Jak zaznaczają naukowcy, to bardzo dobry czas na tego typu ambitne inicjatywy badawcze, gdyż obecnie technologiami kwantowymi interesują się duże komercyjne przedsiębiorstwa, takie jak IBM, Google czy Microsoft. W niedługiej przyszłości badania te mogą więc przynieść ogromne korzyści gospodarcze.