Nadzór nad działalnością ze źródłami promieniotwórczymi
Niektóre rodzaje działalności podejmowanych w przemyśle, medycynie czy nauce powodują zwiększenie możliwego narażenia na promieniowanie jonizujące. Takie działalności wiążą się ze stosowaniem między innymi:
- źródeł promieniotwórczych
- materiałów jądrowych
- urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące
Taka działalność, która wiąże się z rzeczywistym lub potencjalnym narażeniem na promieniowanie jonizujące, jest w Polsce dopuszczalna. Konieczne jest jednak zastosowanie określonych środków dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony ludzi i środowiska.
Działalność taka podlega nadzorowi i kontroli organów państwowych.
Zadaniem Państwowej Agencji Atomistyki jest nadzorowanie wykonywania takiej działalności poprzez udzielanie zezwoleń i podejmowanie innych decyzji w sprawach związanych z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną.
Każda taka decyzja poprzedzona jest właściwą analizą i oceną dokumentacji przedkładanej przez użytkowników źródeł promieniowania jonizującego.
Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest ponad 4000 jednostek prowadzących łącznie ponad 6000 działalności związanych z narażeniem na promieniowanie jonizujące.
Działalności wymagające zezwolenia, zgłoszenia lub powiadomienia
Do działalności wymagających zezwolenia, zgłoszenia lub powiadomienia zalicza się działalność polegającą m.in. na:
- wytwarzaniu, przetwarzaniu, przechowywaniu, transporcie lub stosowaniu materiałów jądrowych, materiałów promieniotwórczych lub źródeł promieniotwórczych i obrocie nimi
- przechowywaniu, transporcie, przetwarzaniu lub składowaniu odpadów promieniotwórczych
- wzbogacaniu izotopowym
- produkowaniu, instalowaniu, stosowaniu lub obsłudze urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze lub obrocie tymi urządzeniami
- uruchamianiu lub stosowaniu urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące
- uruchamianiu pracowni, w których mają być stosowane źródła promieniowania jonizującego, w szczególności pracowni rentgenowskich lub medycznych pracowni rentgenowskich
- zamierzonym dodawaniu substancji promieniotwórczych w procesie produkcyjnym, obrocie, przywozie i wywozie:
- wyrobów powszechnego użytku
- wyrobów medycznych
- wyposażenia wyrobów medycznych
- aktywnych wyrobów medycznych do implantacji
- zamierzonym podawaniu substancji promieniotwórczych ludziom lub zwierzętom w celu medycznej lub weterynaryjnej diagnostyki, leczenia lub badań naukowych
- aktywacji materiału powodującej wzrost aktywności w wyrobie powszechnego użytku, której w czasie wprowadzania tego wyrobu do obrotu nie można pominąć z punktu widzenia ochrony radiologicznej
Działalność reglamentowana przez inne organy
Prezes Państwowej Agencji Atomistyki wydaje zezwolenia i przyjmuje zgłoszenia dotyczące ww. działalności z wyłączeniem stosowania aparatów rentgenowskich w:
- diagnostyce medycznej
- radiologii zabiegowej
- radioterapii powierzchniowej
- radioterapii schorzeń nienowotworowych
Taka działalność jest nadzorowana przez państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych lub odpowiednie służby podległe Ministrowi Obrony Narodowej oraz Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Działalność niewymagająca zezwolenia
Przypadki, w których działalność nie wymaga zezwolenia lub zgłoszenia oraz w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia
Legal basis
Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe. Dz.U. 2019 poz. 1792 z późn. zm.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia. Dz.U. 2002 nr 137 poz. 1153
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przypadków, w których działalność związania z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia Dz.U. 2004 nr 98 poz. 980