Poznaj Radon

Radon i jego produkty rozpadu dostają się do naszych dróg oddechowych. Podczas gdy sam radon jest w dużej mierze ponownie wydychany, jego krótkożyciowe produkty rozpadu, czyli radioaktywne izotopy pierwiastków polonu, bizmutu i ołowiu, gromadzą się w drogach oddechowych i tam ulegają rozpadowi.

Radon i jego produkty rozpadu emitują promieniowanie alfa. Promieniowanie alfa, nie jest dla nas niebezpieczne do czasu kiedy nie wnikinie do wewnętrza ciała człowieka. Łatwo je zatrzymać przez kartkę papieru, a tym samym nie są w stanie przeniknąć przez skórę do naszego organizmu. Niestety takiej ochrony nie mamy, gdy promieniowanie alfa emitowane jest w płucach w wyniku przedostania się tam wraz z radon-222 i jego izotopy pochodne.

Promieniowaie alfa jak juz zostało wspomniane jest słabo przenikliwe jednak  silnie jonizujące w porównaniu do innych rodzajów promieniowania jak np beta czy gamma. Dlatego też po wniknieciu izotopu do organizmu żywego, promieiowanie alfa uszkadza żywe komórki. Promieniowanie alfa powoduje min. uszkadzanie materiału genetycznego w postaci pęknięć nici DNA. Nieodbudowane bądź błędnie naprawione pęknięcia mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń komórek i w konsekwencji nawet do nowotworów płuc.

Powstałe wysokoenergetyczne promieniowanie alfa uderza we wrażliwe na promieniowanie komórki w płucach. Cząstka alfa (α) składa się z dwóch protonów oraz dwóch neutronów i ma dużą zdolność jonizacji materii przy jednocześnie bardzo małym zasięgu, co daje największą skuteczność biologiczną spośród wszystkich cząstek jonizujących.

Przy narażeniu zewnętrznym przed promieniowaniem alfa chroni ubranie i wierzchnia warstwa naskórka, o ile na ciele nie znajdują się otwarte rany, przez które cząstki alfa mogłyby się przedostać do krwiobiegu. Największe zagrożenie występuje po wniknięciu promieniowania alfa do organizmu człowieka, gdzie nie występuje warstwa ochronna ubrania, czy skóry. Wtedy promieniowanie alfa może spowodować uszkadzanie materiału genetycznego w postaci pęknięć nici DNA.

Radon może wpłynąć na zwiększenie ryzyka rozwoju nowotworu płuc. Ryzyko to wzrasta wraz z narażeniem i jest proporcjonalne do stężenia radonu w pomieszczeniach oraz czasu narażenia. Nie ma progowej dawki, kiedy radon zaczyna stanowić zagrożenie dla zdrowia. 

Ryzyko jest największe w przypadku osób, które aktywnie palą lub paliły tytoń. Według Światowej Organizacji Zdrowia radon stanowi 3 – 14% przypadków zachorowań na nowotwór płuc.