Raki luizjańskich na Dębinie
Rak luizjański Procambarus clarkii to pochodzący z Ameryki Północnej gatunek raka cenionego w akwarystyce na całym świecie. Niestety, tak popularne zwierzęta są często ofiarą porzuceń, a działania takie są motywowane tzw. „wypuszczaniem na wolność”, co najczęściej wynika ze znudzenia się zwierzęciem, nadmiernym rozmnożeniem się lub podgryzaniem innych zwierząt w akwarium. Najpewniej nie inaczej było w tym przypadku.
Rak luizjański zgodnie z obowiązującymi przepisami, określany jest jako inwazyjny gatunek obcy stwarzający zagrożenie dla Unii podlegający szybkiej eliminacji. Zadaniem regionalnej dyrekcji ochrony środowiska wynikającym z ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych (Dz.U. z 2021 poz.1718) jest przeprowadzanie działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii/Polski podlegającego szybkiej eliminacji (art. 20 ust. 1). W celu realizacji zwalczania na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu został wyłoniony wykonawca, którzy wykazał się niezbędną wiedzą i doświadczeniem.
Skąd się wziął rak luizjański na Dębinie?
W 2022 roku, w ramach działań statutowych realizowanych przez pracowników Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, w granicach użytku ekologicznego "Dębina II" wykryto obecność raka luizjańskiego. Dalsze obserwacje potwierdziły, że na omawiany stanowisku żyje rozrodcza populacja tego gatunku, dlatego sprawa została niezwłocznie zgłoszona do Wydziału Klimatu i Środowiska UM.
Jakie stanowi zagrożenie?
W środowisku przyrodniczym Polski, rak luizjański jest gatunkiem obcym, czyli takim, który nie występuje w nim naturalnie, a jest efektem ingerencji człowieka – w tym przypadku celowego, nieodpowiedzialnego działania. Jego obecność nie jest neutralna dla jego nowego otoczenia, gdyż rak luizjański próbując odnaleźć się w obcym sobie świecie zagraża rodzimym gatunkom i zamieszkiwanym przez nie ekosystemom prowadząc do katastrofalnych zmian mających wpływ niekiedy także na gospodarkę człowieka. Z tego powodu jest on inwazyjnym gatunkiem obcym. Przez określenie to należy rozumieć, że za pośrednictwem tego gatunku człowiek stwarza zagrożenie dla przyrody i powiązanych usług ekosystemowych, a zarazem ponosi za to odpowiedzialność i jest zobowiązany minimalizować to zagrożenie, w tym przypadku poprzez odłowy.
Jaka jest podstawa działań w przypadku raków na Dębinie?
Zwracamy uwagę, że obecność raka luizjańskiego na obszarze użytku ekologicznego "Dębina II", bezpośrednio zagraża m.in. występującym tam populacjom płazów, oraz innym gatunkom będącym przedmiotem ochrony. Prowadzone działania zaradcze w stosunku do raka luizjańskiego będą polegać na odłowie raków luizjańskich podczas 10 dwudniowych sesji w terminie od lipca do października 2023 r. Zastosowana będzie metoda polegająca na aktywnym odłowie ręką i podbierakiem wspieranym przez pułapki. Odłów będzie prowadzony w dwuosobowych zespołach na wyznaczonych trzech stanowiskach. Wykonawca zobowiązany jest do oznakowania terenu objętego działaniami przy pomocy plakatów informacyjnych oraz przeprowadzenia co najmniej dwóch spotkań informacyjnych dla osób zainteresowanych. Odłowione gatunki obcych raków zostaną zagospodarowane do celów badawczych, jako pokarm dla zwierząt w ośrodkach rehabilitacji zwierząt lub ogrodach zoologicznych.
UWAGA! Zespół prowadzący odłowy będzie odpowiednio oznakowany i okaże ważne zezwolenia na prowadzenie prac, jak również chętnie opowie o realizowanych działaniach. Należy zwracać uwagę na wszelkie podejmowane działania na terenie Dębiny – w przypadku, gdy będą one budziły wątpliwości należy niezwłocznie powiadomić odpowiednie służby. Wynika to z tego, że zespół może być pomylony z kłusownikami, którzy mogą się podszywać pod działania zespołu. Z tego powodu obszar objęty działaniami będzie szczególnie kontrolowany przez Straż Miejską.
