W sąsiedztwie wilków
Temat wilków powraca i cały czas budzi duże emocje. Drapieżniki te rzeczywiście coraz częściej pojawiają się w naszych lasach. Ich powrotowi towarzyszą obawy i fala nie zawsze sprawdzonych informacji. Trzeba pamiętać, że wilk jest dziki, ale nie jest zły. Rolnicy i hodowcy zwierząt w przypadku wyrządzenia przez wilki szkód, mogą liczyć na wsparcie. Jednakże w przypadku zwierząt gospodarskich należy zastosować zabezpieczenia, aby uchronić je przed ewentualnymi atakami. W pewnych sytuacjach wilk może się okazać wręcz sprzymierzeńcem w prowadzeniu działalności rolniczej i leśnej.
Wilk a człowiek
Warto pamiętać, że wilki co do zasady nie stwarzają bezpośredniego zagrożenia dla ludzi. Wilk jest zwierzęciem płochliwym i bardzo rzadko podchodzi w pobliże ludzkich zabudowań. Może być widywany na skrajach lasów, szczególnie w okolicy paśników, gdzie zimą ma łatwiejszy dostęp do zwierzyny lub jak się przemieszczają wzdłuż dróg. Jeśli już zdarzy nam się spotkać wilka w lesie, najlepiej zachować spokój i poczekać, aż wilk po prostu się oddali.
Wilk jest gatunkiem ściśle chronionym. Powodem jego ochrony jest rola, jaką pełni on w naszym ekosystemie. Wilk jako drapieżnik skutecznie reguluje liczebność populacji mniejszych zwierząt, również tych, które mogą powodować szkody w uprawach, nie tylko rolnych, ale również leśnych. Dlatego wilk jest uważany za naturalnego sojusznika rolników czy leśników w regulacji populacji saren czy jeleni, a zdarza się, że również bobrów.
Odszkodowania
Jeśli już wilki wyrządzą jakąś szkodę, a stado było prawidłowo zabezpieczone, to wówczas hodowca ma prawo do odszkodowania. Odszkodowanie za szkody wyrządzone przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową przysługuje jeszcze w przypadku następujących gatunków: bobra europejskiego, żubra, rysia i niedźwiedzia. Za szkody wyrządzone przez wilki odpowiada Skarb Państwa. W jego imieniu oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania, dokonują pracownicy RDOŚ.
Po stwierdzeniu szkody hodowcy niezwłocznie telefonicznie powiadamiają RDOŚ. Wniosek składa się w terminie 2 dni roboczych od dnia stwierdzenia szkody - w przypadku szkody wyrządzonej w odniesieniu do zwierząt.
Stwierdzenie, czy szkody rzeczywiście dokonał wilk, a nie np. zdziczały pies, dokonuje się w oparciu o oględziny zabitych zwierząt oraz zebrany materiał dowodowy. Pracownicy RDOŚ przybywają na miejsce zdarzenia zazwyczaj kolejnego dnia roboczego, nie później niż 7 dni, po otrzymaniu zgłoszenia.
Poszkodowany zabezpiecza, w miarę możliwości, ślady oraz inne dowody wskazujące na przyczynę lub okoliczności powstania szkody w miejscu jej wyrządzenia do czasu sporządzenia protokołu. Przede wszystkim, zagryzione zwierzę trzeba pozostawić na miejscu aż do przybycia osób dokonujących oględzin. Jeśli są, należy zabezpieczyć również wszelkie ślady, takie jak tropy, fragmenty sierści, czy odchody zwierząt. Warto również wykonać dokumentację fotograficzną zagryzionego zwierzęcia, pozostawionych śladów, a także sfotografować samo miejsce zdarzenia i stosowane zabezpieczenia.
Wysokość odszkodowania odpowiada wartości stawek rynkowych. Jeśli nie satysfakcjonuje ona hodowcy, wówczas spory rozstrzygają sądy powszechne. Na terenie województwa wielkopolskiego wilki występują we wszystkich większych kompleksach leśnych. Rocznie do RDOŚ w Poznaniu wpływa kilkanaście zgłoszeń szkód wyrządzonych przez wilki wśród zwierząt gospodarskich, natomiast w przypadku szkód wyrządzanych przez bobry wpływa przeszło dwieście takich wniosków o odszkodowania.
Zabezpieczenia
Sytuacji, w których wilki zagrażają zwierzętom gospodarskim, można uniknąć. Jest to możliwe dzięki właściwej opiece nad inwentarzem oraz stosowaniu odpowiednich zabezpieczeń.
Proste, a skuteczne w użyciu, są fladry (cienkie sznury z przywieszonymi paskami czerwonego, zwiewnego materiału) oraz pastuchy elektryczne, którymi otacza się pastwiska. Bardzo efektywnym sposobem jest posiadanie dobrze przeszkolonego owczarka podhalańskiego. Duże znaczenie ma również niepozostawianie zwierząt na noc na pastwiskach. Pozostawione bez opieki mogą się stać łatwą zdobyczą dla wilków.
Wyczerpujący opis metod ochrony inwentarza znajduje się na stronie www.polskiwilk.org.pl, prowadzonej przez Stowarzyszenie dla Natury Wilk.
W pozyskiwaniu urządzeń do zabezpieczenia zwierząt hodowcy mogą liczyć na wsparcie RDOŚ. W ubiegłych latach przekazaliśmy właścicielom stad sprzęt, którego zakup został sfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Podobne działania będziemy prowadzić dalej.