Tytuł kontroli

Działalność Ministerstwa Rozwoju związana z problematyką dziedziczenia przedsiębiorstw.

Podmiot realizujący kontrolę

Najwyższa Izba Kontroli

Ocena kontrolowanej działalności

Pracownicy Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych (DDR) Ministerstwa Rozwoju (MR) dokonali analizy barier i utrudnień w zapewnieniu ciągłości prowadzenia działalności gospodarczej w sytuacji śmierci przedsiębiorcy, podlegającemu wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

W efekcie prowadzonych analiz zidentyfikowano problemy, z jakimi zmierzyć się muszą spadkobiercy takiego przedsiębiorcy. Uznano, że istniejące regulacje w polskim systemie prawnym pozwalają jedynie na częściowe rozwiązanie tych problemów, a kwestia sukcesji przedsiębiorstwa osoby fizycznej wymaga kompleksowych rozwiązań prawnych. Przedstawicie DDR uczestniczyli w licznych spotkaniach z przedsiębiorcami i organizacjami zrzeszającymi przedstawicieli firm rodzinnych poświęconych tematyce sukcesji. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska przedsiębiorców rozpoczęto prace nad projektem założeń projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z sukcesją przedsiębiorstwa osoby fizycznej. Nie podjęto jednak wystarczających działań pozwalających właściwie oszacować skalę problemów dotykających przedsiębiorstwa prowadzone przez osoby fizyczne w przypadku śmierci przedsiębiorcy (problemy pracownicze, związane z zawartymi umowami czy też z posiadanymi koncesjami bądź zezwoleniami). Nie sprostowano również w CEIDG wpisów zawierających niezgodności pomiędzy datą urodzenia przedsiębiorcy a jego numerem PESEL. Ponadto w niewystarczający sposób zabezpieczono bazę przed możliwością dalszego wprowadzania nieprawidłowych danych, bowiem system CEIDG nie weryfikował wprowadzanej daty urodzenia przedsiębiorcy.

Przygotowywane projekty założeń do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z sukcesją przedsiębiorstwa osoby fizycznej i ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej były przedmiotem uzgodnień, opiniowania i konsultacji publicznych. W ramach uzgodnień i konsultacji zgłaszano uwagi, które przyczyniły się do poprawy jakości planowanej regulacji.

Mimo licznych uwag dotyczących potrzeby oszacowania wpływu projektowanych rozwiązań na sektor finansów publicznych, w Ocenie Skutków Regulacji (OSR) wskazano, że ze względu na fakultatywny charakter proponowanych rozwiązań nie było możliwe jego oszacowanie. Z uwagi na przewidywane korzyści społeczne, wprowadzenie proponowanych rozwiązań do krajowego systemu prawa, uznano za zasadne.

Zgodnie z założeniami nowe regulacje miały wejść w życie od 1 stycznia 2018 r., jednak termin ten został przesunięty na 1 czerwca 2018 r. Tymczasem niektóre instytucje (np. ZUS, banki) sygnalizują że potrzebować mogą dłuższego terminu na dostosowanie swych systemów informatycznych do obowiązków wynikających z nowych przepisów.

Wnioski pokontrolne

Nie sformułowano

Szczegółowe wyniki kontroli w załącznikach: