Badania kliniczne wyrobów medycznych
Wymogi dla wyrobów do implantacji i wyrobów klasy III
W przypadku wyrobów do implantacji i wyrobów klasy III przeprowadza się badania kliniczne, z wyjątkiem następujących przypadków:
- wyrób został zaprojektowany poprzez modyfikację wyrobu już wprowadzonego do obrotu przez tego samego producenta;
- producent wykazał zgodnie z załącznikiem XIV sekcja 3 do MDR równoważność zmodyfikowanego wyrobu z wyrobem już wprowadzonym do obrotu i fakt ten został potwierdzony przez jednostkę notyfikowaną;
- ocena kliniczna wyrobu już wprowadzonego do obrotu jest wystarczająca do wykazania zgodności zmodyfikowanego wyrobu z odpowiednimi wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa i działania.
W powyższych przypadkach jednostka notyfikowana sprawdza, czy plan dotyczący obserwacji klinicznych po wprowadzeniu do obrotu jest odpowiedni i czy obejmuje badania po wprowadzeniu do obrotu, aby wykazać bezpieczeństwo i działanie tego wyrobu.
Producenci wyrobów równoważnych z wyrobami już wprowadzonymi do obrotu mogą odstąpić od wykonania badania klinicznego o ile spełniają przesłanki art. 61 ust. 5 MDR. Wykazana równoważność wyrobów musi spełniać warunki określone w części A załącznika XIV do MDR.
Wymogu przeprowadzenia badań klinicznych nie stosuje się natomiast do wyrobów do implantacji i wyrobów klasy III:
- które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu lub do używania na podstawie dyrektywy 90/385/EWG lub dyrektywy 93/42/EWG i których ocena kliniczna:
- jest oparta na wystarczających danych klinicznych,
- jest zgodna z odpowiednimi, dostosowanymi do danego produktu wspólnymi specyfikacjami dotyczącymi oceny klinicznej wyrobów tego rodzaju, w przypadku gdy takie wspólne specyfikacje są dostępne, lub
- będących szwami, zszywkami, wypełnieniami dentystycznymi, aparatami ortodontycznymi, koronami zębowymi, śrubami, klinami, płytkami, drutami, klamrami lub łącznikami, których ocena kliniczna opiera się na wystarczających danych klinicznych i jest zgodna z odpowiednią, dostosowaną do danego produktu wspólną specyfikacją, w przypadku gdy taka wspólna specyfikacja jest dostępna.
Wymogi dla pozostałych klas wyrobów
Potwierdzenie zgodności z odpowiednimi ogólnymi wymogami ustanowionymi w załączniku I do MDR, dotyczącymi bezpieczeństwa i działania, w normalnych warunkach przewidzianego używania wyrobu oraz oceny działań niepożądanych i akceptowalności stosunku korzyści do ryzyka dokonuje się na podstawie danych klinicznych, które dostarczają wystarczających dowodów klinicznych.
Producent podaje i uzasadnia poziom dowodów klinicznych niezbędny do wykazania zgodności z odpowiednimi ogólnymi wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa i działania. Poziom dowodów klinicznych musi być stosowny ze względu na właściwości wyrobu i jego przewidziane zastosowanie. W praktyce oznacza to, że dla każdej klasy wyrobu medycznego może zaistnieć konieczność uzyskania danych klinicznych na drodze badania klinicznego, jeżeli ilość i jakość dowodów klinicznych jest w ocenie producenta lub jednostki notyfikowanej niewystarczająca.
Wniosek o pozwolenie na prowadzenie badania klinicznego
Przeprowadzenie badania klinicznego z zastosowaniem wyrobu medycznego lub wyrobów medycznych może być prowadzone:
- w ramach oceny zgodności wyrobu medycznego (badanie w trybie art. 62 MDR) – badanie takie wymaga uzyskania pozytywnej opinii komisji bioetycznej, a następnie wydanego w drodze decyzji administracyjnej pozwolenia Prezesa Urzędu,
- do celów innych niż przeprowadzenie oceny zgodności wyrobu (badanie w trybie art. 82 MDR) – badanie takie wymaga uzyskania pozytywnej opinii komisji bioetycznej, a następnie wydanego w drodze decyzji administracyjnej pozwolenia Prezesa Urzędu. W przypadku badań wyrobów medycznych prowadzonych na oznakowanych znakiem CE wyrobach, które w badaniu stosowane są zgodnie z przewidzianym przez producenta zastosowaniem, i które prowadzone są bez dodatkowych procedur będących inwazyjnymi lub uciążliwymi dla uczestnika – sponsor i badacz zwolnieni są z obowiązku posiadania ubezpieczenia OC w związku z prowadzeniem takiego badania,
- jako badanie w ramach obserwacji klinicznych po wprowadzeniu do obrotu z zastosowaniem dodatkowych procedur, które mogą być uznane za inwazyjne lub uciążliwe dla uczestników (badania w trybie art. 74 MDR).
Wniosek o wydanie pozwolenia na badanie kliniczne składa sponsor badania klinicznego. Podlega on weryfikacji formalnej i merytorycznej w terminach określonych w art. 70 MDR.
Dodatkowe informacje o wymaganej dokumentacji i sposobach złożenia wniosku znajdziesz tutaj lub tutaj.
Powiadomienia o badaniach w ramach obserwacji klinicznych po wprowadzeniu do obrotu
W przypadku gdy badanie kliniczne ma być prowadzone w celu dalszej oceny wyrobu, który nosi już oznakowanie CE, w zakresie jego przewidzianego zastosowania (zwane „badaniem w ramach obserwacji klinicznych po wprowadzeniu do obrotu”) i w przypadku gdy badanie obejmowałoby poddanie uczestników dodatkowym zabiegom oprócz zabiegów wykonywanych w normalnych warunkach używania wyrobu i te dodatkowe zabiegi byłyby inwazyjne lub uciążliwe, sponsor ma obowiązek powiadomić Prezesa Urzędu o takim badaniu, co najmniej na 30 dni przed jego rozpoczęciem.
Dodatkowe informacje w jaki sposób złożyć powiadomienie znajdziesz tutaj.
Pamietaj! Sponsor jest zobowiązany do dokonania powiadomienia o istotnych zmianach w prowadzonym badaniu w ramach obserwacji klinicznej po wprowadzeniu do obrotu.
Powiadomienie o istotnych zmianach w badaniu klinicznym
Zgodnie z art. 33 ust 6 ustawy o wyrobach medycznych do powiadomienia o istotnych zmianach w badaniu sponsor dołącza informacje o powodach i charakterze zmian. A także zaktualizowaną wersję informacji i dokumentów, których zmiany dotyczą, przy czym zmiany w informacjach i dokumentach muszą być wyraźnie oznaczone.
Dodatkowe informacje w jaki sposób złożyć powiadomienie znajdziesz tutaj.
Informacje dostarczane przez sponsora po zakończeniu badania klinicznego
Sponsor powiadamia każde państwo członkowskie, w którym prowadzone jest badanie kliniczne o jego zakończeniu w tym państwie członkowskim. Powiadomienia tego dokonuje się w ciągu 15 dni od zakończenia badania klinicznego w odniesieniu do tego państwa członkowskiego.
Jeżeli badanie zakończyło się zgodnie z planem badania, niezależnie od jego wyników, sponsor obowiązany jest do złożenia w przeciągu jednego roku od zakończenia badania sprawozdanie z badania klinicznego. Wymogi odnośnie takiego sprawozdania opisane są w załączniku XV rozdział III, sekcja 7 do MDR.
Wraz ze sprawozdaniem z badania do Urzędu należy złożyć streszczenie takiego sprawozdania w języku polskim napisane w taki sposób, aby było zrozumiałe dla przewidzianego użytkownika.
Za zakończenie badania uważa się ostatnią wizytę ostatniego uczestnika badania, chyba że plan badania przewiduje inaczej.
Pamietaj! W przypadku gdy sponsor tymczasowo wstrzymał badanie lub zakończył badanie wcześniej, obowiązany jest powiadomić o tym państwo członkowskie, na którego terytorium badanie zostało wstrzymane lub zakończone, w przeciągu 15 dni. Wraz z takim powiadomieniem sponsor podaje przyczyny wstrzymania lub wcześniejszego zakończenia.
Jeżeli jednak wstrzymanie lub wcześniejsze zakończenie badania nastąpiło ze względów bezpieczeństwa sponsor obowiązany jest powiadomić o tym wszystkie państwa członkowskie na terytorium, których badanie było prowadzone, w ciągu 24 godzin.
W przypadku wcześniejszego zakończenia lub wstrzymania badania sprawozdanie z badania należy złożyć w przeciągu 3 miesięcy.
EUDAMED
Docelowo wnioski o pozwolenie na badanie kliniczne i na wprowadzenie zmian będą składane za pośrednictwem wyznaczonego do tego celu modułu CI/PS w ramach europejskiej bazy wyrobów medycznych – EUDAMED.
Do czasu uruchomienia tej funkcjonalności EUDAMED-u, wnioski należy przekazywać do Prezesa Urzędu zgodnie z informacjami podanymi w odpowiednich podzakładach w sekcji Załatw sprawę.