Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

Tegoroczne obchody stały się okazją do oddania hołdu i uczczenia pamięci żołnierzy „Błękitnej Armii” oraz ich dowódcy – generała Józefa Hallera.

W ramach uroczystości odprawiona została msza święta w kościele pw. Matki Bożej Loretańskiej, odczytano apel pamięci, wręczono medale i odznaczenia, odczytano listy okolicznościowe oraz wygłoszono przemówienia. Następnie odbyła się ceremonia złożenia wieńców i wiązanek kwiatów pod tablicą upamiętniającą Hallera przy nazwanym na jego cześć placu w Warszawie. Ostatnim punktem obchodów było otwarcie wystawy połączonej z prezentacją archiwalnego filmu opisującego życie generała oraz żołnierzy „Błękitnej Armii” w siedzibie Stowarzyszenia Wolnego Słowa przy ulicy Marszałkowskiej 7.

„Generał Józef Haller zajmuje wyjątkowe miejsce w naszej historii. Współtwórca Niepodległej Rzeczypospolitej, dowódca legendarnej „żelaznej” II Brygady Legionów i Armii Polskiej we Francji. Postać-symbol Zaślubin Polski z Morzem, dowódca Armii Ochotniczej i Frontu Północnego, podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Wzór żołnierza, obywatela, społecznika, wychowawcy młodzieży. Człowiek, który swój talent i umiejętności poświęcił narodowej wspólnocie.

W 103. rocznicę nadania generałowi Hallerowi tytułu Honorowego Obywatela Warszawy, przypominamy tę wybitną postać. Przywołujemy jego legendę, która przez długie lata mogła żyć tylko w sercach i umysłach Polaków. Spłacamy dług pamięci i wdzięczności wobec bohatera przez dekady pomijanego w oficjalnych przekazach historycznych, którego zasługi w walce o granice Odrodzonej Rzeczpospolitej i suwerenność Polski i Europy zacierano i marginalizowano.

Wielowymiarowość postaci generała do dziś budzi podziw i fascynacje. Był przecież Józef Haller nie tylko znakomitym wojskowym i wybitnym dowódcą, który w najcięższych chwilach stał obok swych żołnierzy i „przelewał w nich gorącą wiarę w zwycięstwo”. Okazał się też oddanym polskiej sprawie politykiem – posłem na Sejm z ramienia Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej i ministrem oświaty w rządzie RP na uchodźstwie. Był współtwórcą polskiego ruchu harcerskiego – Przewodniczącym ZHP – i żarliwym działaczem społecznym: animatorem i uczestnikiem ruchu spółdzielczego, Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, a także pierwszym prezesem Polskiego Czerwonego Krzyża. „Błękitny Generał” i – jak charakteryzowano go w pismach emigracyjnych – „Serdeczny Rycerz Niepodległości” wszystkie swoje doświadczenia i talenty oddał służbie wolnej i suwerennej Polsce.

Do Ojczyzny okupowanej przez komunistów nigdy nie wrócił. Angażował się w życie emigracji, a jego autorytet i nieugięta postawa sprawiły, że pełnił rolę depozytariusza polskiej tradycji niepodległościowej. Zmarł jako wygnaniec, sercem oddany Ojczyźnie. Upamiętnianie jego dokonań to nasz przywilej i wielkie zobowiązanie.

Dziękuję więc inicjatorom dzisiejszych obchodów za podtrzymanie pamięci o dumnym bohaterze naszej wolności i przekazywanie jego legendy kolejnym pokoleniom. Przesyłam również szczere wyrazy uznania wszystkim dziś odznaczonym. Wraz z Państwem pochylam głowę i oddaję hołd wybitnej postaci naszej narodowej historii” – napisał w liście Premier RP Mateusz Morawiecki.