233. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
03.05.2024
W tym roku przypada 233. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Sejm Czteroletni, obradujący w latach 1788-1792, właśnie 3 maja 1791 r. przyjął Ustawę Rządową, która została później nazwana Konstytucją 3 Maja. Była to druga ustawa zasadnicza na świecie (po konstytucji amerykańskiej) oraz pierwsza w Europie (przed konstytucją francuską). Z tej okazji w uroczystościach państwowych przed Zamkiem Królewskim w Warszawie uczestniczył Wojewoda Mazowiecki Mariusz Frankowski. Natomiast w uroczystościach na placu Konstytucji 3 Maja w Radomiu uczestniczył Wicewojewoda Mazowiecki Patryk Fajdek.
Uroczystości w Warszawie
3 maja br., przed południem, w Zamku Królewskim w Warszawie Prezydent RP nadał Ordery Orła Białego osobom zasłużonym w służbie państwu i społeczeństwu. Następnie, w samo południe, na placu Zamkowym od podniesienia flagi Polski na maszt oraz wykonania hymnu państwowego rozpoczęły się oficjalne obchody. Głos zabrał Prezydent RP, który nakreślił tło historyczne i apelował o pamięć. Podkreślał, że obecność Polski w UE to najnowszy rozdział w naszych dziejach – ważny i spektakularny.
- Tak dziś po 35 latach wolności, prawdziwej suwerenności, po 20 latach obecności w UE, po 25 latach obecności w NATO wygląda nasza Ojczyzna, z każdym dniem wygląda coraz lepiej. – Dzięki mądrości polskich polityków, dzięki ważnym decyzjom, które zostały podjęte na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, dzięki codziennej pracy Polaków, którzy budują każdego dnia swoją Ojczyznę, a w tej Ojczyźnie swoją pomyślność.(…) Ale także dzięki poprzednim pokoleniom, poczynając od tego, które ostatecznie zwyciężyło w '89 roku w pokojowej rewolucji Solidarności, która przewróciła żelazną kurtynę, obaliła mur berliński, pokonała komunizm, a w efekcie Sowiety, bez jednego wystrzału – powiedział podczas przemówienia Prezydent RP Andrzej Duda.
Obchody zostały zwieńczone defiladą oddziałów współczesnych rodzajów sił zbrojnych, grup rekonstrukcyjnych oraz harcerzy. W oficjalnych obchodach na placu Zamkowym uczestniczył Wojewoda Mazowiecki Mariusz Frankowski.
Uroczystości w Skaryszewie i w Radomiu
W Skaryszewie przed pomnikiem przy Starej Poczcie odbyła się ceremonia złożenia wieńców i wiązanek, a także zapalenia zniczy. Po czym na rynku miasta została wciągnięta flaga narodowa na maszt i został odegrany hymn, wygłoszono również przemówienia oraz odczytano Apel Pamięci.
Z kolei w Radomiu, podczas uroczystości patriotycznej na placu Konstytucji 3 Maja, odegrano hymn państwowy, wygłoszono przemówienia okolicznościowe, odczytano Apel Pamięci, oddano salwę honorową, a także złożono kwiaty na płycie radomskiego Grobu Nieznanego Żołnierza. Wydarzenie zostało zwieńczone musztrą paradną w wykonaniu Orkiestry Wojskowej w Radomiu. Zarówno w uroczystościach w Skaryszewie, jak i w Radomiu uczestniczył Wicewojewoda Patryk Fajdek.
Konstytucja 3 Maja
Za twórców Konstytucji 3 Maja uważa się m.in.: Stanisława Augusta Poniatowskiego, Ignacego Potockiego, Hugona Kołłątaja oraz Stanisława Małachowskiego. Ustawa Rządowa z 1791 r. zmieniła ustrój państwa na monarchię konstytucyjną, zniosła liberum veto, wzmocniła unię polsko-litewską, zadeklarowała wzięcie chłopów pod opieką państwa oraz zawierała postulat zwiększenia liczebności armii. Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj nazwali ją: „ostatnią wolą i testamentem gasnącej ojczyzny”. Rzeczpospolita Obojga Narodów, targana kryzysami, mająca za sobą rozbiór z 1772 r., dzięki Konstytucji 3 Maja, odzyskała utraconą nadzieję na zachowanie swobód oraz suwerenności. Uchwalony akt prawny obowiązywał zaledwie 14 miesięcy. Został zniesiony w wyniku wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. przez armię carską oraz konfederację targowicką. Jednakże podziw dla pierwszej w Europie oraz drugiej na świecie konstytucji, przetrwał ponad dwieście lat. Tego podziwu nie zdławił zarówno czas zaborów, wojny światowe, jak i okres Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Święto Narodowe Trzeciego Maja, ustanowione w 1919 r., powróciło do kalendarza polskich świąt państwowych w 1990 r.