78. rocznica akcji rozbicia więzienia w Radomiu przez oddziały podziemia niepodległościowego pod dowództwem por. Stefana Bembińskiego „Harnasia”
08.09.2023
9 września br. przypada 78. rocznica akcji rozbicia więzienia w Radomiu przez oddziały podziemia niepodległościowego pod dowództwem por. Stefana Bembińskiego „Harnasia”. W przeddzień rocznicy tych wydarzeń, w uroczystościach zorganizowanych przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Zarząd Okręgu Radom, Dowódcę Garnizonu Radom oraz Prezydenta Miasta Radomia, wziął udział Wicewojewoda Mazowiecki Artur Standowicz.
Uroczystości rozpoczęły się przed tablicą upamiętniającą akcję rozbicia radomskiego więzienia przy ul. Jacka Malczewskiego 1, gdzie odbyła się ceremonia złożenia kwiatów. Później w Kościele Garnizonowym odbyła się msza święta, po której nastąpił przemarsz ul. Żeromskiego przed pomnik Armii Krajowej Okręgu „Jodła” przy ul. Niedziałkowskiego. Przed pomnikiem został odegrany hymn państwowy, wygłoszone zostały przemówienia okolicznościowe, po czym odczytano apel pamięci, oddano salwę honorową i złożono kwiaty.
Ponadto, w ramach obchodów, w RKŚTIG Łaźni przy ul. Żeromskiego 56 odbyła się projekcja filmu Instytutu Pamięci Narodowej pt. „Rozkaz: rozbić więzienie UB!” w reżyserii Przemysława Bednarczyka.
9 września 1945 r. oddziały podziemia antykomunistycznego pod dowództwem porucznika Stefana Bembińskiego ps. „Harnaś” przejęły kontrolę nad miastem i opanowały więzienie UB w Radomiu. Kilka dni wcześniej 4 i 5 sierpnia znaczna część żołnierzy z tych oddziałów wzięła udział w udanej akcji zdobycia więzienia UB w Kielcach.
W akcji uwolniono ok. 300 więźniów. W walce zginęło dwóch partyzantów, a kilkunastu zostało rannych. Kilka dni później oddział „Harnasia” zaprzestał działalności. W drugiej połowie września UB aresztowało 20 najbliższych współpracowników „Harnasia”, a sam por. Bembiński został aresztowany wraz z żoną 25 września 1945 r. Skazano go na karę śmierci, którą złagodzono na wieloletnie więzienie.
