80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim
19.04.2023
W tym roku przypada 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Oficjalne rocznicowe obchody, z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, Prezydenta Państwa Izrael Izaaka Herzoga, Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera, I Wicewojewody Mazowieckiego Sylwestra Dąbrowskiego, przedstawicieli władz państwowych i samorządowych oraz środowisk żydowskich, odbyły się 19 kwietnia przed pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie.
- Powstanie w Getcie Warszawskim jest dla nas symbolem męstwa, determinacji, walki i odwagi. (…) Ci, którzy walczyli w powstaniu są naszymi wspólnymi Bohaterami. To oni, ich bracia, kuzyni walczyli o wolną Polskę. Nigdy nie wolno nam zapomnieć o męstwie i postawie polskich Żydów z warszawskiego getta i o Polakach, którzy walczyli po jego drugiej stronie. Każdy, kto sieje nienawiść, depcze drugiego człowieka, depcze po grobach Bohaterów i tych, którzy pomagali – powiedział podczas wystąpienia Andrzej Duda, Prezydent RP.
Podczas uroczystości zespoły dziecięco-młodzieżowe z Polski i Izraela wykonały „Pieśń partyzantów żydowskich – Zog nit kej mol”. W intencji polskich i żydowskich ofiar modlił się naczelny rabin Polski Michael Schudrich. Odczytano Apel Pamięci, a później nastąpiła salwa honorowa, po której zgromadzone delegacje złożyły wieńce i wiązanki kwiatów przed Pomnikiem Bohaterów Getta.
Aby uczcić pamięć Bohaterów, decyzją I Wicewojewody Mazowieckiego Sylwestra Dąbrowskiego, w dniu obchodów o godz. 12.00 zostały włączone syreny wojewódzkiego systemu ostrzegania i alarmowania funkcjonujące w zasobach Wojewody Mazowieckiego. Sygnał został uruchomiony na terenie m.st. Warszawy, trwał 1 minutę, był to sygnał ciągły. Jednocześnie sygnał ten stanowił test poprawności działania systemu ostrzegania na terenie miasta stołecznego Warszawy.
W ramach obchodów Muzeum Historii Żydów Polskich przeprowadza corocznie akcję „Żonkile”. W tym roku zostanie rozdanych 450 tysięcy papierowych kwiatów symbolizujących liczbę Żydówek i Żydów, którzy byli zamknięci w getcie warszawskim w momencie jego największego przeludnienia – wiosną 1941 r.
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 r. i trwało do 16 maja. Bezpośrednią przyczyną, wywołanego przez żydowskie podziemne formacje zbrojne na terenie warszawskiego getta, powstania była decyzja Niemców o likwidacji getta. W tym okresie Armia Krajowa przeprowadziła pod kryptonimem „Akcja Getto” szereg akcji zbrojnych, mających pomóc powstańcom. Planowano wysadzenie muru getta i umożliwienie Żydom ucieczki w kierunku Żoliborza. Trzykrotne, okupione śmiercią żołnierzy AK, próby podejścia pod mur getta i założenia ładunków wybuchowych, nie powiodły się.
