Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

Energia. Cóż to takiego? Słownik Języka Polskiego jako jedną z definicji podaje: „Wyrażaną w jednostkach pracy skalarną wielkość fizyczną”. A kiedy mówimy o ekologii myślimy o energii elektrycznej, cieplnej, słonecznej, energii z odnawialnych źródeł. 

Przez blisko pół roku funkcjonujemy przy włączonych grzejnikach. Niestety wiele budynków w Polsce, zwłaszcza starszych, nie jest modernizowanych. Nieocieplone, nieizolowane termicznie mury szybko doprowadzają do wyziębienia wnętrz mieszkalnych, czy użyteczności publicznej. Rozwiązaniem jest termomodernizacja. Jest to rozwiązanie dość kosztowne, lecz z pomocą dofinansowań Programu „Czyste powietrze” z całą pewnością poniesione wydatki nie będą tak dotkliwie odczuwalne dla naszej kieszeni. Zwłaszcza że w dalszej perspektywie korzyści płynące z oszczędności mogą być znaczne. Niektóre źródła podają nawet 60-procentowe obniżenie kosztów ogrzewania po realizacji ocieplenia ścian zewnętrznych budynku.  Podobnie jest z nieszczelnymi oknami i drzwiami zewnętrznymi (w tym i bramami garażowymi). Czasem jest to tylko kwestia zastosowania lepszych uszczelek, a czasem niestety wskazana jest wymiana stolarki na efektywną pod względem energooszczędności.

Warto zastanowić się również nad źródłem ciepła, z którego korzystamy. Jeśli nasze domostwo usiłuje zagrzewać stary nieefektywny piec – jest to poważny problem zarówno dla naszego budżetu domowego, jak i dla środowiska. Wymianę takich pieców również może wspomóc dofinansowanie z Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Środki z WFOŚ można przeznaczyć na zakup pieca na paliwo gazowe, biomasę, czy też inne nowoczesne źródło grzewcze. Tylko do lipca 2021 r. do NFOŚiGW wpłynęło z całego kraju blisko 17 000 wniosków na wymianę źródeł ciepła, a do beneficjentów trafiły wypłaty o łącznej sumie 70 mln złotych. 
Dobrym pomysłem, choć również kosztownym na etapie inwestycji, będą dodatkowe źródła – takie jak rekuperator do odzyskiwania energii z wentylacji lub pompy cieplne. Drugie z wymienionych w znacznym stopniu przyczyniają się do obniżenia kosztów ogrzewania oraz pracują na rzecz pozyskiwania ciepłej wody użytkowej. 

Załóżmy, że nasz piec ma bardzo dobre parametry i jest przyjazny środowisku – w takiej sytuacji wykorzystajmy parę drobnych, a efektywnych sposobów na dodatkowe oszczędności. Przede wszystkim weźmy pod uwagę sterowniki źródła ciepła. Dzięki nim utrzymamy pożądaną temperaturę w domu, uzależniając ją np. od pory naszej aktywności, nieobecności czy snu, jak również funkcji pomieszczeń.
Ważnym aspektem może być również umeblowanie naszego mieszkania. Sprawdźmy, czy sofa, szafa, czy nawet firana nie przysłania kaloryferów. Dla odpowiedniej cyrkulacji ciepłego powietrza ważne jest zachowanie przynajmniej kilkunastocentymetrowego dystansu między grzejnikiem, a potencjalną barierą. Warto rozważyć również zastosowanie ekranu zagrzejnikowego, izolującego ścianę. W taki prosty sposób kierujemy energię cieplną w stronę wnętrza domu. 

Potrafimy zdefiniować zależność pomiędzy produkcją energii cieplnej nieekologicznymi sposobami i wpływem na środowisko. Ale co niesie oszczędność energii elektrycznej we własnym domu oprócz wymiernych aspektów ekonomicznych? Nadal produkcja energii powiązana jest z paliwami kopalnymi, choć zainteresowanie odnawialnymi źródłami stale wzrasta. Oszczędność energii zatem przekłada się bezpośrednio na wysokość jej zapotrzebowania. Mniejsze zużycie prądu to mniejsze obciążenie środowiska w trakcie pozyskiwania owej energii, mniej spalin i gazów cieplarnianych. Zatem co należy zrobić, aby oszczędzać energię we własnym domu?

Po pierwsze: małe kroczki, czyli żarówki energooszczędne. Coraz popularniejsze stają się żarówki LED. Są uznawane za znacznie trwalsze (nawet 10-krotnie) i zużywają ok 75 proc. mniej prądu. Przede wszystkim jednak wyłączajmy niepotrzebnie zapalone światło. Dobrym rozwiązaniem jest także oświetlenie z czujnikami ruchu – zwłaszcza na zewnątrz budynku, lub w miejscach gdzie rzadko i na krótki czas się pojawiamy.

Po drugie: energooszczędne urządzenia AGD. Teoretycznie tańsze lodówki,czy pralki w praktyce okazują się kosztowniejsze w eksploatacji. Inwestujmy w sprzęt o stosownych parametrach opisanych klarownie na etykiecie efektywności energetycznej – wybierajmy więc produkty, mając na uwadze nie tylko ich funkcjonalność i rozmiar, ale również moc, poziom zużycia energii elektrycznej i wody. Wprowadzone na terenie Unii Europejskiej etykiety energetyczne umożliwiają nam wybór odpowiednich modeli również pod względem ich przyjazności dla środowiska. Etykiety prezentują między innymi skalę energetyczną od A do G, gdzie wartości bliższe początkowi alfabetu są najbardziej efektywne i energooszczędne. Od 2010 roku wprowadzono trzy nowe klasy- A+, A++ i A+++. Klasa A+++ to gwarancja wyjątkowej efektywności energetycznej. W Polsce przyznawanie klas regulowane jest Ustawą o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię. Jak wykazały wyniki badań – w pierwszej dekadzie XXI wieku zużycie energii przez urządzenia AGD spadło o ok. 9 proc., co wiąże się ze świadomymi wyborami konsumentów. Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują również etykiety energetyczne na kotłach na paliwa stałe.

Po trzecie: tryb czuwania.
Pali się czerwona dioda w Twoim telewizorze czy komputerze? Uwaga! To jeden z pożeraczy energii! Owszem, wartości, które pobierają nie są wysokie, ale wyobraźmy sobie sytuację, kiedy wiele urządzeń pozostawiamy w trybie czuwania na wiele godzin. Mówi się, że ogólnie urządzenia w trybie „stand by” mogą pobierać nawet więcej energii niż podczas właściwego trybu pracy.

Nasze pokolenie z coraz większą świadomością podchodzi do zagadnień ekologii. Starajmy się tą wiedzę zakorzeniać również u najmłodszych – to z myślą o nich staramy się naprawić to, co do tej pory jako ludzkość mocno eksploatowaliśmy.

Niniejszy materiał został przygotowany i opublikowany w ramach edukacyjnego programu ekologicznego Wojewody Mazowieckiego: „Czyste mazowieckie – 2021”. Publikacja dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie www.wfosigw.pl.

Współpraca: