Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

Dofinansowano ze środków Wieloletniego Programu Rządowego „Niepodległa” na lata 2017-2022

Rok 1946 - Po zakończeniu II wojny światowej, zgodnie z postanowieniami konferencji jałtańskiej, legitymizacja władzy w Polsce miała się dokonać na drodze demokratycznych wyborów w jak najkrótszym terminie. Do tego czasu rządzić miał Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej powołany w trakcie konferencji moskiewskiej w czerwcu 1945 pod nadzorem trzech mocarstw koalicji antyhitlerowskiej i uznany wówczas przez mocarstwa za legalny rząd polski, przy jednoczesnym wycofaniu uznania przez Wielką Brytanię i USA rządowi RP na uchodźstwie. Na konferencji poczdamskiej Bolesław Bierut zobowiązał się na piśmie do przeprowadzenia wolnych i nieskrępowanych wyborów na początku 1946 roku, co było warunkiem poparcia Wielkiej Brytanii dla polskich roszczeń terytorialnych wobec Niemiec. Wybory do Sejmu Ustawodawczego przeprowadzone w Polsce 19 stycznia 1947, zostały sfałszowane przez aparat policyjny (Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego podporządkowane PPR), przy bezpośrednim udziale funkcjonariuszy NKWD, metodami wypróbowanymi we wcześniejszym referendum (1946 r.).

Rok 1956 zmienił naturę państwa – od stalinowskiej quasi rewolucji, przebudowy instytucji państwowych i życia społecznego do państwa nazwanego realnym socjalizmem. Przyczyniły się do tego następujące wydarzenia: śmierć Józefa Stalina w marcu 1953 roku, bez której system trwałby kolejne lata, referat Nikity Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR, podczas którego opisane zostały niektóre zbrodnie okresu stalinowskiego, ale przed wszystkim protesty robotnicze, do jakich doszło w Poznaniu w czerwcu 1956 roku. Uświadomiły one rządzącym skalę niezadowolenia społecznego i wymusiły przeprowadzenie zmian. Władze rozpoczęły wówczas rozmowy z Władysławem Gomułką, co stanowiło wstęp do jego powrotu do władzy w październiku. Odbyły się wówczas tysiące demonstracji, masówek i pochodów, których uczestnicy domagali się destalinizacji. Wiele z tych żądań zostało spełnionych i przetrwało aż do upadku komunizmu. Ważnym wydarzeniem były audycje Józefa Światły w Radiu Wolna Europa, które zaczęły być nadawane na jesieni 1954 roku. Zbiegły na Zachód wysoki funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa opisał w nich kulisy funkcjonowania bezpieki i partii komunistycznej w Polsce.

Rok 1981 - Stan wojenny w Polsce – stan nadzwyczajny wprowadzony 13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, trwał w latach 1981–1983. Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiono go 22 lipca 1983 roku. W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z „Solidarnością”, a życie straciło około 40 osób, w tym 9 górników z kopalni „Wujek” podczas pacyfikacji strajku. Stan wojenny wprowadzono na mocy podjętej niejednomyślnie uchwały Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 roku na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego – tymczasowego, niekonstytucyjnego organu władzy, a faktycznie nadrzędnego wobec konstytucyjnych władz państwowych. Został on poparty przez Sejm PRL uchwałą z dnia 25 stycznia 1982 roku.

Projekt „#Historia naszej wolności” zakłada zbudowanie międzypokoleniowej więzi, rozbudzenie pasji historycznych oraz zainicjowanie i zachęcenie do podjęcia samodzielnych badań nad historią i historią swojej rodziny. To wyjątkowa okazja na pogłębienie patriotycznej postawy i wiedzy o Polsce i jej powojennej historii, a także możliwość zaangażowania wszystkich mieszkańców województwa mazowieckiego (dzieci, młodzieży, całych rodzin oraz osób starszych).

Kampania ma na celu wzmocnienie inicjatyw lokalnych oraz  postaw aktywnego, świadomego obywatelstwa. Kampania jest adresowana do mieszkańców województwa mazowieckiego, w tym dzieci i młodzieży z około 1900 szkół podstawowych (publicznych i niepublicznych).

Ze względu na pandemię COVID-19 i ograniczenia dotyczące organizacji zgromadzeń, kampania Wojewody przewiduje wiele działań w formule online, co z pewnością jest nowatorską formułą prowadzenia kampanii, lub działań z mniejszą publicznością podczas spotkań, z zachowaniem bezpieczeństwa i dystansu społecznego. 

Cele szczegółowe kampanii:

1. Propagowanie tradycji wolnościowych
2. Kultywowanie pamięci o największych patriotach i miejscach im poświęconym
3. Rozszerzenie  wiedzy  o bohaterach walczących o wolną Polskę i wzmacnianie poczucia wspólnoty narodowej
4. Kształtowanie postaw patriotycznych
5. Manifestowanie zachowań patriotycznych
6. Zaangażowanie dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych w tradycję niepodległościową
7. Współzawodnictwo w celu osiągnięcia najlepszego efektu

Czas trwania kampanii: wrzesień – grudzień 2021 r.

W ramach kampanii przewidziano:

1. Produkcję filmu pod tytułem: „#1946 - Historia naszej wolności”
2. Konkurs Wojewody Mazowieckiego skierowany do dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych na najlepszy reportaż opisujący wydarzenia z 1946, 1956 lub 1981 roku
3. Przygotowanie i publikacja w mediach społecznościowych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego  trzech cyklicznych kart historycznych z informacjami i ciekawostkami, dotyczącymi tych wydarzeń
4. Wystawa tematyczna w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim – „Druki ulotne drugiego obiegu w okresie PRL-u”

Współpraca przy projekcie:

• Biuro Programu „Niepodległa”
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie
• Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie
• Muzeum Historii Polski
• Stowarzyszenie Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław” 
• Mazowieckie Kuratorium Oświaty w Warszawie