Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

Powiatowe/miejskie zespoły wydają orzeczenia o:

• niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 16 roku życia,
• stopniu niepełnosprawności osób, które ukończyły 16 rok życia,
• wskazaniach do ulg i uprawnień osób posiadających orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy.

Osoby, które nie ukończyły 16. roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

W celu uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności należy we właściwym miejscowo powiatowym/miejskim zespole do spraw orzekania złożyć:

• wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności,
• dokumentację medyczną, w tym zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się dziecko,
• inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności.

Wniosek o wydanie orzeczenia dla osoby przed 16. rokiem życia składa przedstawiciel ustawowy albo opiekun prawny. Należy pamiętać, że zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, wydane dla potrzeb Zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, nie może być wydane wcześniej niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku.

Osoba, która nie ukończyła 16 roku życia może otrzymać orzeczenie o:

• nie zaliczeniu do osób niepełnosprawnych,
• o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych wraz z przyznanym wskazaniem w punkcie 8 konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
• o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych wraz z przyznanym wskazaniem w punkcie 7  konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub  pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji  oraz w punkcie 8 konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
• odmowie wydania orzeczenia w przypadku braku podstaw do zmiany wydanego już wcześniej orzeczenia.
   

Orzeczenie o niepełnosprawności zawiera:
1) oznaczenie zespołu, który wydał orzeczenie;
2) datę wydania orzeczenia;
3) datę złożenia wniosku;
4) podstawę prawną wydania orzeczenia;
5) imię i nazwisko dziecka, datę urodzenia, adres zamieszkania lub pobytu oraz numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL);
6) numer dokumentu potwierdzającego tożsamość dziecka;
7) ustalenie lub odmowę ustalenia niepełnosprawności;
8) symbol przyczyny niepełnosprawności (zobacz więcej Materiały);
9) datę lub okres powstania niepełnosprawności;
10) okres, na jaki orzeczono niepełnosprawność;
11) wskazania (zobacz więcej Materiały; 
12) uzasadnienie;
13) pouczenie o przysługującym odwołaniu;
14) podpis z podaniem imienia i nazwiska przewodniczącego składu orzekającego oraz pozostałych członków tego składu.

Postępowanie przed zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności jest podporządkowane przepisom kodeksu postępowania administracyjnego (w sprawach nie uregulowanych ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), co oznacza, że zespół ma obowiązek rozpatrzenia wniosku w terminie jednego miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych w terminie dwóch miesięcy. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w wyżej wymienionych terminach powiatowy/miejski zespół obowiązany jest zawiadomić wnioskodawcę, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

Przedstawiciele ustawowi orzekanych dzieci są informowani o terminie posiedzenia z 7-dniowym wyprzedzeniem. Podczas posiedzenia, członkowie składu - powołani spośród specjalistów zatrudnionych w zespole - ustalają zgodnie z przepisami prawa oraz standardami medycznymi niepełnosprawność lub jej brak oraz ograniczenia w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych spowodowane chorobą dziecka. Postępowanie orzecznicze opiera się głównie na kryteriach medycznych, nacisk położony jest nie na przyczynę, lecz na skutki naruszenia sprawności organizmu dziecka. Aktualnie z powodu ogłoszenia stanu epidemii orzeczenia są wydawane w trybie zaocznym, bez osobistego uczestnictwa dziecka oraz przedstawiciela ustawowego, jeśli lekarz – przewodniczący składu orzekającego uzna posiadaną dokumentację medyczną za wystarczającą do wydania orzeczenia.

Powiatowy/miejski zespół jest zobowiązany doręczyć orzeczenie przedstawicielowi ustawowemu dziecka nie później niż w terminie 14 dni od dnia posiedzenia w sprawie wydania orzeczenia.

Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności pozwala korzystać z systemu wsparcia osób niepełnosprawnych, tj:

• w zakresie rehabilitacji społecznej – możliwość uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych;
• dofinansowanie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby;
• ulgi w podatkach,
• zniżki w komunikacji publicznej,
• usługi socjalne, opiekuńcze, terapeutyczne i rehabilitacyjne świadczone przez instytucje pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki;
• uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia pielęgnacyjnego i innych świadczeń przewidzianych w odrębnych przepisach dla osób legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności.

Pamiętać jednak należy, że uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przez zespół ds. orzekania nie oznacza automatycznego przyznania konkretnych świadczeń, ulg lub uprawnień dla osób niepełnosprawnych. Świadczenia takie są przyznawane osobom posiadającym orzeczenie przez różne instytucje np. samorządów lokalnych takie jak ośrodki pomocy społecznej, wydziały komunikacji czy też centra pomocy rodzinie. Zakres tych ulg i świadczeń jest regulowany odrębnymi przepisami prawa.

Od orzeczenia powiatowego/miejskiego zespołu przysługuje odwołanie do wojewódzkiego zespołu w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem zespołu, który orzeczenie wydał. Jeżeli powiatowy/miejski zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie. W przypadku braku podstaw do zmiany orzeczenia w całości przesyła akta sprawy do wojewódzkiego zespołu.

Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie miesiąca od dnia doręczenia orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu, który orzeczenie wydał. Jeżeli wojewódzki zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie. W przypadku braku podstaw do zmiany orzeczenia w całości przesyła akta sprawy do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
 

Orzeczenie prawomocne i ostateczne stanowi podstawę do wydania legitymacji dokumentującej niepełnosprawność. Symbol przyczyny niepełnosprawności wpisywany jest na wniosek przedstawiciela ustawowego dziecka. W celu uzyskania legitymacji niezbędne jest dostarczenie zdjęcia.