Powódź a rozsądek
29.11.2021
Trwa kolejna, szeroko zakrojona kampania „Edukacja przeciwpowodziowa dzieci i młodzieży” prowadzona przez Wojewodę Mazowieckiego przy wsparciu Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz Mazowieckiego Kuratorium Oświaty w Warszawie.
Celem kampanii jest edukacja dzieci i młodzieży. Warto, aby Ci, którzy nigdy nie doświadczyli powodzi, przypomnieli sobie zasady zachowania w ekstremalnych sytuacjach.
Województwo mazowieckie zdominowane jest przez krajobraz nizinny, doliny rzek Wisły, Narwi, Bugu i Pilicy oraz ich liczne dorzecza. Te piękne tereny narażone są niezmiernie na niebezpieczeństwo powodzi, a zamieszkiwanie nieopodal nawet niedużej rzeki lub strumienia niesie takie zagrożenie.
Zagrożenie powodzią – co robić?
Ciągle intensywnie pada lub rzekę skuł lód tamujący swobodny przepływ wody? W takich sytuacjach dobrze jest śledzić aktualną sytuację w lokalnym radiu lub telewizji. Zapewne otrzymamy również na telefon komórkowy wiadomość z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (www.gov.pl/web/rcb/alertrcb). Należy w miarę możliwości przenieść miejsce sypialne i wartościowe sprzęty na wyższe kondygnacje oraz przygotować ekwipunek na wypadek ewakuacji.
Koniecznie trzeba mieć przy sobie dowody tożsamości, pieniądze oraz apteczkę, koce lub śpiwory, nieprzemakalne obuwie, odzież ciepłą i przeciwdeszczową, a także radio na baterie, latarkę oraz odpowiedni zasób żywności i picia o wydłużonym terminie spożycia. Każdy z domowników, szczególnie pełnoletnich, powinien posiadać wiedzę o zabezpieczaniu instalacji gazowej, elektrycznej oraz kanalizacyjnej lub szamba. Telefon komórkowy powinien być w pełni naładowany, a dodatkowy zapas energii dobrze jest zapewnić rezerwą power banku. Należy pomyśleć o przemieszczeniu samochodów, maszyn i zwierząt hodowlanych w niezagrożone miejsce oraz zabezpieczyć materiały, które po kontakcie z wodą powodziową mogą mieć szkodliwy wpływ na środowisko (chemikaliów, nawozów, pestycydów, środków owadobójczych, farb, zbiorników z paliwem, z olejem). W miarę możliwości należy zabezpieczyć posesję przed dostaniem się wody powodziowej – przygotować worki z piaskiem, sprawdzić szczelność okien, drzwi. Nie należy wchodzić do wody powodziowej, ani próbować przez nią przejechać samochodem. Nawet w naszym odczuciu niewielka fala powodziowa może przewrócić człowieka lub porwać pojazd.
Ewakuacja
Myśli typu „jakoś to będzie” lub „niczego nie zostawię” nie powinny determinować naszego zachowania. Wręcz przeciwnie. Koniecznie należy zastosować się do nakazu opuszczenia domu i wykonywać polecenia wydawane przez prowadzących ewakuację. Pozostanie na miejscu zagrożonym powodzią, niesie za sobą zagrożenie dla zdrowia i życia. Trzeba pamiętać o zabraniu ze sobą tylko niezbędnych przedmiotów – limit bagażu dla osoby dorosłej to 20 kg. Młodsze dzieci powinny mieć przypiętą do odzieży karteczkę z nazwiskiem i telefonem kontaktowym opiekuna.
Jeżeli z jakichkolwiek powodów pozostaliśmy w zalanym budynku, a potrzebujemy pomocy – powinniśmy wywiesić flagę lub materiał w kolorach: białym – jeśli oczekujemy wsparcia w ewakuacji; czerwonym – jeśli potrzebna jest pomoc medyczna lub niebieskim – jeśli doskwiera nam brak żywności i wody pitnej. Nie należy pić wody ze studni, ani nie spożywać pokarmów, które miały styczność z wodą powodziową!
Kiedy powódź minie
Powrót do domu możliwy jest tylko po stosownym komunikacie władz.
Jeżeli posesja była ubezpieczona przed podejmowanymi naprawami koniecznie należy wykonać zdjęcia dokumentujące stan po powodzi. Przed zamieszkaniem należy sprawdzić stan domu (czy ściany nie mają pęknięć lub fundament nie został naruszony) – w razie problemów należy zgłosić ten fakt urzędowi budowlanemu. Konieczne jest także uprzednie oczyszczenie, wysuszenie i dezynfekcja pomieszczeń. Nie należy samodzielnie odblokowywać zabezpieczonej wcześniej instalacji gazowej i elektrycznej. Powinny zrobić to osoby ze stosownymi uprawnieniami, które sprawdzą, czy instalacje te nie zostały uszkodzone. Jeśli woda nie spowodowała u nas strat –wspomóżmy swoją pracą inne osoby poszkodowane.
Na wszelki wypadek
Zamieszkując na terenach zagrożonych powodzią powinniśmy opracować i omówić z najbliższymi „Rodzinny plan powodziowy”. Co powinien zawierać? Przede wszystkim analizę różnych sytuacji powodziowych (schemat zachowania w zależności od wysokości fali powodziowej). Należy zanotować ważne numery telefonów, również do najbliższych. Oczywiście w razie zagrożenia życia lub zdrowia najistotniejszy jest numer alarmowy 112. W naszym planie powinna się znaleźć także mapka ewakuacyjna z określeniem bezpiecznych dróg ucieczki oraz zaznaczonymi tymi punktami w okolicy, które są położone nieco wyżej.
Dobrze jest wskazać punkt kontaktowy – czyli miejsce na niezagrożonym terenie (na przykład dom krewnych, przyjaciół lub obiekt wskazany przez centrum kryzysowe), gdzie rodzina będzie się mogła odnaleźć. Już na tym etapie należy sporządzić listę niezbędnych przedmiotów, potrzebnych w czasie ewakuacji. W „Rodzinnym Planie Powodziowym” dobrze jest również zawrzeć informacje o sposobach zabezpieczenia instalacji gazowej, elektrycznej i kanalizacyjnej.
Aby uniknąć chaosu przed ewakuacją dobrze jest określić podział obowiązków wśród domowników. „Rodzinny Plan Powodziowy” powinien być rokrocznie omawiany i aktualizowany.
Pomimo coraz doskonalszych narzędzi przewidywania zjawisk pogodowych, które ostrzegają nas przed niebezpieczeństwem, mimo powstającym budowlom i systemom zapobiegawczym – żywioł, jakim jest woda, bywa nieobliczalny. Warto zatem nie ignorować zagrożenia, przygotowując się możliwie jak najlepiej na ewentualność powodzi, minimalizując potencjalne straty, chroniąc życie i zdrowie swoje i swoich najbliższych.
Mieszkanie w sąsiedztwie rzeki lub w dolinie niesie pewne ryzyko takich przykrych doświadczeń. Warto jednak wiedzieć, jak właściwie zachowywać się w razie niebezpieczeństwa powodzi, aby zminimalizować straty materialne i zapobiec poważniejszym problemom, takim jak utrata zdrowia, czy życia.
Kampania "Edukacja przeciwpowodziowa dzieci i młodzieży" dofinansowana jest przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie www.wfosigw.pl
Współpraca: