Region radomski: 159. rocznica bitwy pod Lipą
17.02.2023
W piątek, 17 lutego br., w związku z przypadającą 159. rocznicą bitwy pod Lipą, na cmentarzu parafialnym w Głowaczowie oraz pod pomnikiem we wsi Lipa, oddano cześć Powstańcom Styczniowym z oddziału „Dzieci Warszawy”. Oficjalne delegacje złożyły wieńce i zapaliły znicze w miejscach pamięci. Hołd bohaterom Powstania Styczniowego oddali m.in. Posłowie na Sejm RP Anna Kwiecień, Andrzej Kosztowniak, Dariusz Bąk oraz Starosta Kozienicki Krzysztof Wolski i Wójt Gminy Głowaczów Hubert Czubaj. W imieniu Wojewody Mazowieckiego Konstantego Radziwiłła, wieniec w miejscu pamięci złożył Paweł Sagan, pracownik Biura Wojewody w Delegaturze Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu.
Dla upamiętnienia 159. rocznicy bitwy pod Lipą, do której doszło 15 lutego 1864 r., na cmentarzu parafialnym w Głowaczowie, na mogile żołnierzy Powstania Styczniowego z oddziału „Dzieci Warszawy”, oficjalne delegacje złożyły wieńce i zapaliły znicze.
Przy pomniku we wsi Lipa, modlitwa za poległych i zmarłych w Powstaniu Styczniowym, poprzedziła oficjalne uroczystości rocznicowe z udziałem przedstawicieli administracji państwowej i samorządowej. Po odśpiewaniu hymnu Rzeczypospolitej Polskiej, zgromadzeni na uroczystości wysłuchali opisu historycznego dotyczącego bitwy z 1864 r.
W imieniu Zarządu Krajowego Związku Piłsudczyków RP Towarzystwa Pamięci Józefa Piłsudskiego, złotym Krzyżem Związku odznaczony został oraz pośmiertnie awansowany na stopień pułkownika Związku, Antoni Lipiec – inicjator i organizator utworzenia pomnika ku czci powstańców z oddziału „Dzieci Warszawy”. Za utrwalanie w pamięci społecznej informacji o bitwie pod Lipą, sołectwu Lipa nadano okolicznościowy medal. W imieniu Zarządu Krajowego Związku Piłsudczyków RP, odznaczenia wręczył działacz społeczny Jan Chryzostom Czachowski.
Zabierając głos w imieniu obecnych na uroczystości parlamentarzystów, Poseł na Sejm RP Dariusz Bąk, podkreślił bohaterstwo i oddanie Ojczyźnie, powstańców z oddziału „Dzieci Warszawy”. Mieszkańcom sołectwa Lipa podziękował za kultywowanie pamięci o Powstaniu Styczniowym oraz wychowywanie młodzieży w duchu patriotyzmu.
Na zakończenie uczestnicy uroczystości odśpiewali „Rotę”.
W wydarzeniach patriotycznych organizowanych przez Wójta Gminy Głowaczów Huberta Czubaja i Sołtys Sołectwa Lipa Alinę Sobieraj uczestniczyli m.in. przedstawiciele parlamentu, administracji państwowej i samorządowej, duchowieństwa oraz mieszkańcy Gminy Głowaczów, a także poczty sztandarowe szkół, OSP, leśników i Związku Piłsudczyków RP.
Partyzanckie oddziały „Dzieci Warszawy” powstały w styczniu 1863 roku. Do oddziałów wstępowali młodzi mężczyźni zagrożeni „branką” do carskiego wojska. W lutym 1864 r. jeden z oddziałów, dowodzony przez por. Pawła Gąsowskiego, przemieszczał się przez teren puszczy kozienickiej. Oddział został wytropiony przez carskie wojska. W konsekwencji, 15 lutego 1864 r. doszło do bitwy pod wsią Lipa. Mimo bohaterskiej postawy, w wyniku wyczerpania fizycznego wielodniowym marszem w skrajnie trudnych, zimowych warunkach oraz z powodu przewagi militarnej wroga, powstańcy zostali pokonani. W walce zginęło 40 żołnierzy, a 87 zostało rannych. Zabitych i zmarłych od ran pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu parafialnym w Głowaczowie. Dla upamiętnienia tego wydarzenia w 1914 r. w miejscu bitwy, lokalna społeczność postawiła drewniany krzyż. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. do krzyża dodano powstańcze kosy i lance kawaleryjskie. W 1944 r. w czasie ofensywy radzieckiej krzyż został zniszczony, jednak lokalna społeczność ponownie go postawiła. W 1971 r. z inicjatywy mieszkańców wzniesiono pomnik upamiętniający bitwę pod Lipą. Każdego roku w rocznice bitwy, w Głowaczowie i we wsi Lipa, organizowane są uroczystości patriotyczne.
