Region radomski: „Ścięcie Śmierci”. Jedlińskie Zapusty, to jeden z najstarszych obrzędów ludowych w kraju
21.02.2023
21 lutego br. w Jedlińsku odbyły się tradycyjne obrzędy ludowe o charakterze folklorystycznym – „Ścięcie Śmierci”. Widowisko organizowane jest od połowy XIX w. Udział w „Jedlińskich Zapustach” wziął Kierownik Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu Krzysztof Murawski, Wójt Gminy Jedlińsk Kamil Dziewierz oraz mieszkańcy Gminy. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Wojewoda Mazowiecki Konstanty Radziwiłł.
Na zaproszenie Wójta Gminy Jedlińsk Kamila Dziewierza, w „Jedlińskich Zapustach” uczestniczyli mieszkańcy Gminy oraz przybywający specjalnie na to wydarzenie goście z różnych stron regionu radomskiego. Tradycyjnie uroczystość rozpoczęła się od symbolicznego przekazania władzy nad miastem „Wójtowi Pardole” – fikcyjnej postaci widowiska.
Podczas uroczystości Kierownik Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu Krzysztof Murawski życzył udanej zabawy widzom i uczestnikom wydarzenia, podziękował władzom samorządowym oraz mieszkańcom Jedlińska, za kultywowanie tradycji i obyczajów „zapustowych”. Kierownik Delegatury nawiązał do historii miejscowości przypominając o niedawnej inicjatywie Premiera RP Mateusza Morawieckiego, która umożliwia miejscowościom, takim jak Jedlińsk, odzyskanie praw miejskich, utraconych dekretem carskim w 1869 r., w ramach represji za poparcie Powstania Styczniowego.
Następnie przez ulice Jedlińska przeszedł barwny korowód wśród których był m.in.: Wójt, ławnicy, młoda para, cyganka, niedźwiedź oraz „Śmierć”. Wydarzenie zakończyło się obrzędowym ścięciem „Śmierci”. Widowisku towarzyszył jarmark sztuki ludowej oraz występ zespołów muzycznych.
Przedstawienie prezentowane jest w ramach teatru ulicznego, w którym bierze udział około 70 aktorów. Tradycją jest, że we wszystkie postacie ludzkie i fikcyjne, wcielają się wyłącznie mężczyźni mieszkający w Gminie Jedlińsk. Każdego roku udział w wydarzeniu bierze około tysiąca widzów. Wydarzenie wpisuje się w dziedzictwo kultury ludowej Jedlińska i regionu radomskiego.
„Ścięcie Śmierci” organizowane jest w Jedlińsku od XIX w. Widowisko odbywa się na zakończenie karnawału w ostatni wtorek, przed „środą popielcową”. Swój początek bierze z XVI-XVII wiecznych obyczajów ludowych, gdy miejscowa ludność doświadczona zniszczeniami wojennymi, pomorami i zarazami, jako sprawczynię wszelkiego zła i cierpienia, obwiniła „Śmierć”. Podczas widowiska, pojmana przez ludzi „Śmierć” zostaje postawiona przed sądem, a następnie skazana na ścięcie przez kata.
