Rozstrzygnięcie nadzorcze ws. powołania Dyrektora Teatru Dramatycznego
25.11.2022
Zarządzeniem Prezydenta m.st. Warszawy z 2 sierpnia 2022 r., na stanowisko dyrektora Teatru Dramatycznego, na pięć sezonów artystycznych, powołana została Pani Monika Strzępka. 23 listopada 2022 r. Wojewoda Mazowiecki stwierdził nieważność Zarządzenia w sprawie powołania dyrektora Teatru Dramatycznego m.st Warszawy. Ocena prawna wykazała, że wybrana przez kandydatkę koncepcja programowa nie uwzględniała oczekiwań Organizatora (m.st. Warszawy), określonych w dokumentach konkursowych – w zakresie kontynuacji tradycji sceny Teatru Dramatycznego.
Zarządzeniem z 28 września 2021 r. Prezydent m.st Warszawy określił wymagania kwalifikacyjne oraz formalne kryteria wyboru kandydata na stanowisko dyrektora Teatru Dramatycznego m.st Warszawy (co zamieszczone zostało w załączniku do tego Zarządzenia). Istotna jest kwestia określenia „Oczekiwań Organizatora” oraz wynikających z tego obowiązków komisji konkursowej.
Według dokumentu podstawą działalności Teatru powinien być m.in. repertuar wypełniony inscenizacjami literatury dramatycznej, współczesnej oraz klasycznej, polskiej i zagranicznej oraz adaptacjami dzieł literackich.
Zgodnie z wymaganiami Organizatora, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy, miał kontynuować tradycje tej sceny, łącząc poszanowanie tradycji teatralnego rzemiosła z poszukiwaniem nowoczesnych form scenicznych, z dbałością o wysoki poziom artystyczny. Organizator jednoznacznie określił linię programową Teatru, jako skierowanego do tzw. widzów środka. Wskazał wprost, że działalność Teatru powinna uwzględniać również stałą publiczność. Teatr powinien realizować ideę wspólnotowej niewykluczającej przestrzeni. Intencją Organizatora było kontynuowanie ścieżki wytyczonej przez wcześniejszych dyrektorów Teatru, m.in. Gustawa Holoubka, Zbigniewa Zapasiewicza czy Piotra Cieślaka – należytego przygotowania i promocji warszawskiej sceny teatralnej m.in. na prestiżowym festiwalu Warszawskie Spotkania Teatralne.
Po przeprowadzonej analizie, w ocenie Wojewody Mazowieckiego, nie ma wątpliwości co do nieprawidłowości przeprowadzonego konkursu w zakresie spełnienia przez ww. kandydatkę warunków, określonych w ogłoszeniu o konkursie.
Kandydatka, Pani Monika Strzępka zapowiedziała całkowitą zmianę dotychczasowej linii programowej, a zaproponowana przez nią koncepcja zaprzeczała oczekiwaniom Organizatora. Nowa linia programowa Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy, zaprezentowana przez Panią Monikę Strzępkę zakładała bowiem – już na etapie składania oferty – całkowite odejście od tradycji tej instytucji kultury. Według zamysłu kandydatki, Teatr miałby stać się „miejscem dla mniejszości, dla tożsamości nienormatywnych, dla queeru". Kandydatka zapowiedziała promowanie repertuaru o jednej linii światopoglądowej.
Ze względu na powyższe fakty, w rozstrzygnięciu wskazano, że wyłonienie na dyrektora Pani Moniki Strzępki odbyło się ze szkodą dla realizacji misji, dla której został powołany Teatr Dramatyczny w Warszawie. Analiza twórczości Pani Moniki Strzępki prowadzi do wniosku, że autorka stroni od dzieł klasycznych, a jeśli nawet tytuł i inspirację czerpie z dzieł literatury klasycznej, to celem jest ukazanie ich karykatury - co pozostaje w sprzeczności z linią programową i artystyczną Teatru Dramatycznego w Warszawie oraz jego dotychczasowym dorobkiem.
Przedłożona przez kandydatkę koncepcja programowa w ocenie Wojewody Mazowieckiego nie spełnia wymagań postawionych przed wszystkimi kandydatami. Oznacza to, że Organizator naruszył przepisy art. 2 Konstytucji w związku z postanowieniami Załącznika do Zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 28 września 2021 r. - w zakresie oczekiwań Organizatora. Zaakceptowanie innej koncepcji niż wskazane wcześniej oczekiwania stanowi w istocie zmianę tych oczekiwań, bez ich formalnej zmiany. Narusza to zasady demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.
Ponadto, należy wskazać, że członkowie komisji konkursowej pozostawali z jednym z kandydatów w relacjach, które uzasadniają wątpliwości, co do ich obiektywizmu. Wybór kandydata na stanowisko dyrektora samorządowej instytucji kultury, nie może opierać się na kryterium sympatii lub antypatii do konkretnego kandydata ze strony konkretnych członków komisji konkursowej.
W związku z negatywnymi głosami mieszkańców Warszawy, Wojewoda Mazowiecki[1] chcąc dokonać szczegółowej analizy ww. sprawy, 5 października 2022 r. zwrócił się pismem do Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym o przekazanie Zarządzenia Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z 2 sierpnia 2022 r. wraz z załącznikami oraz uzasadnieniem. Ponadto poprosił o wskazanie, w jakim zakresie wybrana koncepcja programowa Pani Moniki Strzępki uwzględnia oczekiwania m.st. Warszawy w zakresie kontynuacji tradycji sceny Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy, gdzie podstawą działalności Teatru powinien być repertuar wypełniony inscenizacjami polskiej i zagranicznej klasycznej literatury dramatycznej, a którego działalność kierowana jest do dotychczasowej, stałej publiczności, z dbałością o jej komfort i oczekiwania. Prezydent m.st Warszawy, 19 października 2022 r. przesłał wnioskowane Zarządzenie, jednak wyjaśnienia nie odpowiadały na postawione pytania. W związku z tym, 28 października 2022 r. organ nadzoru ponownie zwrócił się do Prezydenta m.st Warszawy o udzielenie odpowiedzi na zadane w piśmie z 5 października br. pytanie, wyjaśniając jego treść. Ostatnie pismo pozostało bez odpowiedzi.
Na rozstrzygnięcie nadzorcze Miastu przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od daty doręczenia, wnoszona za pośrednictwem organu, który wydał skarżone orzeczenie. Rozstrzygnięcie nadzorcze wstrzymuje wykonanie Zarządzenia z mocy prawa, z dniem jego doręczenia.
[1] Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe. Na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, prawo do poddania kontroli sądu administracyjnego uchwał i zarządzeń organów gminy odnosi się do wszelkich aktów tak z zakresu administracji publicznej, jak i z innych dziedzin działalności gminnej.