Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

Szczególne regulacje przewidują po pierwsze podstawę do przedłużenia z mocy prawa wiz krajowych obywateli Białorusi, którzy wykonują transport drogowy lub niezarobkowy przewóz drogowy na rzecz przewoźników drogowych lub przedsiębiorców mających siedzibę na terytorium Polski. Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu na terytorium Polski takiej osoby na podstawie wizy krajowej, przypada w okresie od 1 września 2022 r., okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres jej ważności ulegają przedłużeniu z mocy prawa do 31 grudnia 2022 r.

Jeżeli obywatel Białorusi jest kierowcą wykonującym międzynarodowy transport drogowy lub niezarobkowy międzynarodowy przewóz drogowy, przedłużona z mocy prawa wiza krajowa uprawnia go do przekraczania granicy. Wiąże się z tym to, że szczególne regulacje przewidują podstawę kompetencyjną dla wojewodów aby w dokumentach podróży obywateli Białorusi, którzy są kierowcami w transporcie międzynarodowym umieszczać naklejki wizowe wiz krajowych, które będą stanowiły dowód przedłużenia wizy z mocy prawa. To szczególne rozwiązanie, podobnie jak to przewidziane w art. 42 ust. 4a ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.) dla obywateli Ukrainy, jest uzasadnione koniecznością zabezpieczenia możliwości korzystania przez kierowców z uprawnienia do przekraczania granic, w szczególności granic wewnętrznych w obszarze Schengen.

Wiza krajowa (z oznaczeniem „D”), do której odnoszą się szczególne regulacje dotyczące kierowców będących obywatelami Białorusi, to wiza długoterminowa w rozumieniu art. 18 Konwencji wykonawczej Schengen. Wiza ta uprawnia do pobytu w okresie do 1 roku (w ramach okresu ważności nie dłuższego niż 1 rok). Jest to taki rodzaj wizy, który uprawnia nie tylko do pobytu przekraczającego 90 dni w państwie, które je wydało ale zgodnie z art. 21 ust. 1 i ust. 2a Konwencji wykonawczej Schengen, uprawnia dodatkowo do przemieszczania się po terytoriach innych państw obszaru Schengen przez okres nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. W związku z tym, że art. 18 Konwencji wykonawczej Schengen ustanawia ograniczenie 1-roczne dla maksymalnego okresu pobytu na podstawie wizy długoterminowej, szczególne regulacje przewidują z konieczności ograniczenie dotyczące maksymalnego okresu pobytu, jaki może zostać wskazany w naklejce wizowej dokumentującej przedłużenie wizy z mocy prawa, który wynosi 1 rok.

Tym samym z rozwiązania polegającego na umieszczeniu w dokumencie podróży naklejki wizowej skorzystać mogą tylko ci obywatele Białorusi będący kierowcami w transporcie międzynarodowym, którzy w wizach krajowych podlegających przedłużeniu z mocy prawa, będą mieli okres pobytu wynoszący krócej niż 1 rok. Jeżeli liczba dni pobytu wskazana w posiadanej naklejce wizy krajowej wynosić będzie 365 dni (1 rok), jej posiadacz nie będzie mógł uzyskać naklejki dokumentującej przedłużenie z mocy prawa.

Organem właściwym dla umieszczenia naklejki wizowej jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu obywatela Białorusi na terytorium Polski.

Umieszczenie naklejki wizowej przez wojewodę nie odbywa się w wyniku przeprowadzenia postępowania w sprawie przedłużenia wizy krajowej, o którym mowa w przepisach Rozdziału 2 Działu IV ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354, z późn. zm.). Obywatel Białorusi nie składa zatem do wojewody wniosku o przedłużenie wizy krajowej. Wojewoda musi jednak ustalić czy dana osoba jest uprawniona do uzyskania naklejki wizowej, stąd w stosunku do niej sformułowane są poniżej określone wymogi związane z okazywaniem określonych dokumentów lub fotografii. Za umieszczenie naklejki wizowej nie wymaga się uiszczenia opłaty skarbowej ani żadnej innej opłaty.

Do uzyskania w dokumencie podróży naklejki wizowej konieczne jest:

• osobiste stawiennictwo obywatela Białorusi w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na jego miejsce pobytu, w czasie którego ma zadeklarować wobec pracownika urzędu wojewódzkiego chęć uzyskania naklejki wizowej w dokumencie podróży (szczegóły organizacyjne dotyczące organizacji wizyt osobistych zostaną ogłoszone na stronach internetowych poszczególnych urzędów wojewódzkich lub przy użyciu innych środków służących w tych urzędach do ogłaszania informacji;
• posiadanie przy sobie w czasie wizyty w urzędzie wojewódzkim dokumentu podróży, który jest ważny i zawiera naklejkę wizy krajowej („D”), która to wiza spełnia następujące wymagania (muszą być spełnione wszystkie jednocześnie):

- wiza została wydana w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 5 lub pkt 6 ustawy o cudzoziemcach (oznaczenie celu wydania wizy krajowej w naklejce - odpowiednio „05a” albo „06”);

- wiza uprawnia do pobytu w okresie krótszym niż 1 rok;

- wiza uprawnia do pobytu w okresie, który skończy się najwcześniej w dniu 1 września 2022 r., lecz nie później niż w dniu 31 grudnia 2022 r. (dla usprawnienia obsługi obywatel Białorusi powinien wskazać, kiedy w jego ocenie upływa wynikający z naklejki wizowej okres pobytu na podstawie wizy krajowej);

• dostarczenie w czasie wizyty w urzędzie wojewódzkim fotografii, która:

- jest nieuszkodzona, kolorowa, o dobrej ostrości,

- ma wymiary 35 mm x 45 mm,

- została wykonana nie wcześniej niż w ciągu 6 miesięcy przed dniem, w którym jest przedkładana,

- przedstawia wizerunek twarzy obywatela Białorusi od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz zajmowała 70-80% fotografii, na jednolitym jasnym tle, w pozycji frontalnej, patrzącego na wprost z otwartymi oczami, nieprzesłoniętymi włosami, z naturalnym wyrazem twarzy i zamkniętymi ustami, a także odwzorowuje naturalny kolor jego skóry,

- przedstawia wyraźnie oczy obywatela Republiki Białorusi, a zwłaszcza źrenice, linia oczu cudzoziemca jest równoległa do górnej krawędzi fotografii;

• okazanie w czasie wizyty w urzędzie wojewódzkim zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń przez powiatowy urząd pracy, wskazującego na to, że wiza krajowa została wydana w związku wykonywaniem przez niego pracy w jednym z następujących zawodów (oznaczonych przy użyciu następujących kodów):

- 833101  Kierowca autobusu,

- 833201  Kierowca autocysterny,

- 833202  Kierowca ciągnika siodłowego,

- 833203  Kierowca samochodu ciężarowego,

- 833290  Pozostali kierowcy samochodów ciężarowych,

- 832202  Kierowca samochodu dostawczego;

• okazanie w czasie wizyty w urzędzie wojewódzkim:

1. wydanego przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego świadectwa kierowcy, o którym mowa w art. 32a i n. ustawy o transporcie drogowym – jeżeli wykonuje międzynarodowy transport drogowy rzeczy, albo
2. umowy o pracę lub innej umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy, z której wynikać będzie rodzaj pracy, wskazujący na to, że w zakresie czynności składających się na to wykonywanie pracy mieści się dokonywanie przewozów osób lub rzeczy z przekroczeniem granicy, a jeżeli w takiej umowie nie zostałyby takie treści zawarte, innych dokumentów pochodzących od podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, z których będzie to jednoznacznie wynikać (np. zakres czynności, zaświadczenie pracodawcy) – w pozostałych przypadkach.

- przedłużenie z mocy prawa okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy, którego ostatni dzień przypada w okresie od 1 września 2022 r. – przedłużenie następuje do 31 grudnia 2022 r.;

- przedłużenie z mocy prawa terminu opuszczenia terytorium Polski, o którym mowa w art. 299 ust. 6 ustawy o cudzoziemcach, którego ostatni dzień następuje w okresie od 1 września 2022 r. – przedłużenie następuje do 24 sierpnia 2023 r.;

- przedłużenie z mocy prawa terminu dobrowolnego powrotu określonego w decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu na podstawie art. 315 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, którego ostatni dzień przypada w okresie od 1 września 2022 r. – przedłużenie następuje do 24 sierpnia 2023 r.;

- przedłużenie z mocy prawa okresu ważności karty pobytu, polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca oraz dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany”, którego ostatni dzień przypada w okresie od 1 września 2022 r. – przedłużenie następuje do 24 sierpnia 2023 r.;

- uznanie za legalny do 24 sierpnia 2023 r. pobytu obywatela Białorusi, wykonującego transport drogowy lub niezarobkowy przewóz drogowy, którego pobyt dopuszczalny okres pobytu krótkoterminowego (tj. na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez innego państwo obszaru Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego) kończy się w okresie od dnia 1 września 2022 r. – na okres do dnia 24 sierpnia 2023 r.