Upamiętnienie bitwy i pacyfikacji wsi Stefanów
29.09.2019
29 września br. na terenach leśnych koło Gielniowa odbyły się uroczystości patriotyczne, upamiętniające 75. rocznicę bitwy pod Stefanowem oraz 67. rocznicę pacyfikacji wsi przez władze komunistyczne. Uczestnicy wydarzenia uczcili pamięć poległych żołnierzy i pokrzywdzonej ludności cywilnej.
Historyczne tło uroczystości stanowi bitwa, do której doszło 26 września 1944 roku. Tamtego dnia, liczące ponad 1200 żołnierzy, zgrupowanie 25. i 72. Pułku Piechoty Armii Krajowej stoczyło zwycięską walkę z oddziałami Wehrmachtu oraz kompanią SS i zmotoryzowanymi oddziałami żandarmerii. W odwecie za poniesione straty Niemcy spalili wieś Stefanów. Wówczas jej mieszkańcy zdołali schronić się w okolicznych lasach. Po wojnie wieś odbudowano. Jednak już w 1952 roku władze komunistyczne, walcząc z mitem bohaterskich partyzantów AK, w ciągu jednej nocy dokonały pacyfikacji wsi. Domy i zabudowania zrównano z ziemią, a w ich miejsce posadzono drzewa. Mieszkańców przesiedlono w najdalsze regiony kraju. Pretekstem do takiego działania była budowa poligonu wojskowego, który jednak nigdy nie powstał.
Dla upamiętnienia tych wydarzeń, w miejscu, gdzie kiedyś była wieś Stefanów, lokalne władze samorządowe i powiatowe organizują coroczne uroczystości patriotyczne.
W tym roku na zaproszenie Władysława Czarneckiego, Wójta Gminy Gielniów oraz Mariana Niemirskiego, Starosty Powiatu Przysuskiego w uroczystościach uczestniczył Stanisław Karczewski, Marszałek Senatu RP oraz Minister Marek Suski, Szef Gabinetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów. Wojewodę Mazowieckiego reprezentował Krzysztof Murawski, Kierownik Delegatury MUW w Radomiu.
Rocznicowe uroczystości w Stefanowie rozpoczęła msza święta polowa, sprawowana przez proboszcza parafii Gielniów ks. Wiesława Zawadę. Ceremoniał wojskowy zabezpieczyła kompania z 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego Garnizonu Radom. Podczas wydarzenia odbył się koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu chóru parafialnego z Opoczna.
Jak powiedział w okolicznościowym wystąpieniu Marszałek Stanisław Karczewski: Historia dwukrotnej likwidacji wsi Stefanów: przez hitlerowców, a potem przez komunistów, pokazuje jak tragiczne były losy naszej Ojczyzny [...] Liczna obecność mieszkańców i gości, którzy również chcą upamiętnić poległych i wysiedlonych, to najlepszy dowód na wzrastający duch patriotyzmu.
W symbolicznym miejscu pamięci wieńce złożyli: Stanisław Karczewski Marszałek Senatu RP; Minister Marek Suski, Szef Gabinetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów; Parlamentarzyści: Zbigniew Kuźmiuk, Dariusz Bąk i Leszek Ruszczyk. Kwiaty w imieniu Wojewody Mazowieckiego złożył Krzysztof Murawski Kierownik Delegatury MUW w Radomiu.
W wydarzeniu uczestniczyli m.in.: por. Tadeusz Adamczyk, Prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Radomski; płk. pil. Maciej Siemiński, Dowódca 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego w Radomiu; Władysław Czarnecki Wójt Gminy Gielniów; Marian Niemirski Starosta Powiatu Przysuskiego; samorządowcy; przedstawiciele Lasów Państwowych; członkowie organizacji społecznych oraz byli mieszkańcy Stefanowa.
