Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie

Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 8 maja 2018 r. w sprawie odznaki okolicznościowej Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości otrzymała Pani Maria Eleonora Mirecka-Loryś.

Maria Eleonora Mirecka-Loryś ps. Marta urodziła się 7 lutego 1916 w Ulanowie. Działaczka podziemia narodowego w latach 1939–1945, członkini Narodowej Organizacji Wojskowej, Komendantka Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, członkini ZG Związku Polek w Ameryce oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. Równolegle była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK, awansowana na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 roku została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. 1 sierpnia 1945 została aresztowana w Nisku. Na wolność wyszła 1 września 1945 roku na mocy amnestii. Zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu 2 Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną.

W styczniu 1952 z rodziną wyjechała do USA, najpierw do Toledo w stanie Ohio, a w 1954 do Chicago. Tam zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Od lat 70. zaangażowana jest w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach. W grudniu 1999 została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego. Współpracowała z polonijnym radiem w Chicago, dla którego nagrywała cotygodniowe felietony z cyklu „Otwarty mikrofon”.

Jest autorką 2. tomu „Historii Związku Polek w Ameryce” [od 1938 do 1958 roku] i książki „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”. W 2014 został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś pt. „Szkic do życiorysu” w reż. Ewy Szakalickiej.

Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości ma kształt prostokąta. Na jego awersie widnieje wizerunek orła białego w koronie, wokół którego umieszczone zostały wizerunki wybitnych Polaków: Wojciecha Korfantego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Daszyńskiego oraz Józefa Hallera. W dolnej, lewej części umieszczono napis: 100-lecie odzyskania niepodległości. Natomiast na stronie odwrotnej znajduje się napis: „To, co zdołały pokolenia tamte, dlaczego byście temu nie mogli podołać i wy?”, a w dolnej części wizerunek Legionów Polskich.

Medal ten honoruje osoby, które swoją zaangażowaną postawą na rzecz przemian demokratycznych włączają się w budowę wspólnoty, wzmacniają suwerenność i tożsamość narodową.