Zespół Państwowych Szkół Muzycznych
im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie

Na podstawie niepublikowanej pracy magisterskiej Piotra Brody z 1992 r., napisanej pod kierunkiej Janusza Stalmierskiego na Akademii Muzycznej w Poznaniu, filia w Szczecinie - opublikowano za zgodą autora pracy oraz na podstawie Biuletynu Informacyjnego wydanego z okazji Jubileuszu 70-lecia istnienia Szkoły
opracował: Waldemar Cieślok, nauczyciel bibliotekarz ZPSM

• 1.10.1945 r. - Halina Nowacka-Durnaś podjęła pracę nauczyciela śpiewu i muzyki w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Szczecinie.
• 14.01.1946 r. - Minister Kultury i Sztuki zezwolił Halinie Nowackiej-Durnaś utworzyć Prywatną Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną. Szkole tej nadano imię Karola Szymanowskiego, a jej dyrektorem została Halina Nowacka-Durnaś.
• 1.09.1946 r. - w szkole im. K. Szymanowskiego uczy się 239 uczniów w klasach fortepianu, skrzypiec, śpiewu solowego i akordeonu. Naucza się także rytmiki, kształcenia słuchu, nauki o muzyce i harmonii.
• 2.03.1943 r. - z inicjatywy Wacława Piotowskiego utworzono prywatną [Wojewódzką (?)] Szkołę Muzyczną im. Fryderyka Chopina. Początkowo była to jedynie Niższa Szkoła Muzyczna, potem także - Średnia Szkoła Muzyczna. Ponieważ nie było pewne czy Szczecin będzie miastem polskim, szkoła ta miała powstać w Koszalinie. W Koszalinie nie znaleziono jednak odpowiednich warunków i ostatecznie szkoła powstała w Szczecinie. Prowadziła ją Spółdzielnia Nauczycieli Muzyki i Śpiewu a jej dyrektorem został Wacław Piotrowski.
• We wrześniu 1946 r. do szkoły im. F. Chopina uczęszcza 152 uczniów, a od października 1947 r. - 282 uczniów.
• 3.03.1950 r. - upaństwowiono Szkołę im. F. Chopina, prowadzoną przez Spółdzielnię Nauczycieli Muzyki i Śpiewu.
• 3.03.1950 r. - wobec problemów finansowych z jakimi borykała się szkoła im. K. Szymanowskiego, niekorzystająca dotąd z żadnej subwencji, także Halina Nowacka-Durnaś wnioskuje do Ministra Kultury i Sztuki o upaństwowienie swojej szkoły. Otrzymuje odpowiedź pozytywną.
• Obie szkoły (szkołę im. K. Szymanowskiego i szkołę im. F. Chopina) połączono, zaś Halina Nowacka-Durnaś została kierownikiem odtąd Państwowej Szkoły Muzycznej i jednocześnie dyrektorem odtąd Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej.
• 1.04.1950 r. - Halinę Nowacką-Durnaś zwolniono z pełnienia obowiązków dyrektora nowo powstałej państwowej szkoły i stanowisko to powierzono Wacławowi Piotrowskiemu.
• W skutek uzgodnień - rozdzielono szkołę niższą, liczącą 500 (?) uczniów od średniej, liczącej 90 uczniów (klasy fortepianu, skrzypiec i śpiewu solowego). Dyrektorem Państwowej [Niższej] Szkoły Muzycznej (PSM) została Halina Nowacka-Durnaś, zaś Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej (PŚSM) - Wacław Piotrowski.
• 1.09.1951 r. - Halina Nowacka-Durnaś rezygnuje z pełnienia funkcji dyrektora PSM i podejmuje się prowadzenia klasy fortepianu w PŚSM, gdzie jednocześnie zaczyna pełnić funkcję wicedyrektora.
• 1.09.1953 r. - Minister Kultury i Sztuki na stanowisko dyrektora PŚSM powołał Antoniego Huebnera (związanego z Polskim Radiem w Szczecinie, nauczyciela muzyki w Gimnazjum i Liceum dla dorosłych w Szczecinie, Wizytatora Kuratorium Oświaty i Wydziału Kultury PWNR w Szczecinie).
• 14.04.1956 r. - szkoła obchodzi swoje 10-lecie istnienia.
• W roku 1959 rozpoczęto odbudowę Pałacu Velthusena, mieszczącego się w Szczecinie przy ulicy Staromłyńskiej 13. Prace trwały do roku 1962, a elewacje ostatecznie ukończono w 1970 r.
• 1.09.1962 - PŚSM przeprowadziła się do swojej nowej siedziby - wspominanego Pałacu Velthusena.
• W tym czasie, dzięki poszerzeniu możliwości lokalowych szkoły, powstały nowe sekcje: instrumentów dętych drewnianych, instrumentów smyczkowych, instrumentów perkusyjnych. Także w obrębie PŚSM w Szczecinie utworzono Punkt Konsultacyjny Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej - zalążek najpierw szczecińskiej filii Akademii Muzycznej w Poznaniu i w końcu Akademii Sztuki w Szczecinie. W punkcie konsultacyjnym, w systemie wieczorowym na Wydziale Wychowania Muzycznego, kształcono przyszłych nauczycieli muzyki.
• 5.01.1965 r. - Antoni Huebner wystąpił do Ministra Kultury i Sztuki o nadanie PŚSM w Szczecinie imienia Feliksa Nowowiejskiego. Wcześniej - w czerwcu 1964 r. w szkole zorganizowano wystawę poświęconą przyszłemu patronowi.
• 23.02.1965 r. - Lucjan Motyka, ówczesny Minister Kultury i Sztuki nadaje Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Szczecinie imię Feliksa Nowowiejskiego.
• 11.06.1965 r. - z okazji nadania imienia szkole ma w jej siedzibie miejsce koncert z udziałem synów Feliksa Nowowiejskiego.
• 26.02.1966 r. - w PŚSM im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie odsłonięto tablicę poświęconą patronowi szkoły w 20. rocznicę jego śmierci - obecnie znajduje się ona w holu na I piętrze, na przeciw wejścia do Sali Koncertowej.
• 26.03.1966 r. - Szkoła obchodzi Jubileusz 20-lecia swego istnienia.
• W tym czasie (1966 r.) powstają i zaczynają funkcjonować w szkle Big-Band i zespoły jazzowe.
• 1.10.1967 r. - pełnienie funkcji dyrektora PŚSM im. Feliksa w Szczecinie powierzono Marianowi Przybylskiemu. Jak się okazało, na krótko - bo już od. 1.12.1967 r. dyrektorem Państwowej Szkoły Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie zostaje Marian Zarzycki (starszy asystent na wydziale teorii muzyki w PWSM we Wrocławiu).
• Od 1970 r. w szkole działa Wydział Rytmiki, a od 1971 - klasy akordeonu i gitary.
• Od marca 1971 rozpoczęto wdrażać reformę edukacji szkolnictwa muzycznego polegającą na integracji przedmiotów teoretycznych. Od tego czasu zasady muzyki, kształcenie słuchu i harmonia zostały połączone w jeden blok przedmiotów praktycznych, zaś - historia muzyki, polski folklor muzyczny, formy muzyczne i literatura muzyczna - w szeroko pojętą "Naukę o Muzyce". W skutek reformy zrezygnowano z prowadzenia w szkole Wydziału Wychowania Muzycznego zaś uczniów i nauczycieli przydzielono do Wydziału Instrumentalnego i Rytmiki oraz Wydziału Wokalnego. Z biegiem czasu, z uwagi na krytykę samej reformy, zaczęto rezygnować z nauczania przedmiotów teoretycznych w formie zintegrowanej na rzecz przedmiotów: nauka o muzyce, kształcenie słuchu z zasadami muzyki, kształcenie słuchu, harmonia, historia muzyki z literaturą muzyczną, formy muzyczne.
• 29.07.1980 r. - ziściły się wieloletnie starania Mariana Zarzyckiego, podejmowane w celu utworzenia Liceum Muzycznego w Szczecinie. W tym dniu, Minister Kultury i Sztuki powołał do istnienia Państwowe Liceum Muzyczne w Szczecinie (PLM). Od 1.09.1980 r. uczniowie PLM uczęszczali na zajęcia ogólnokształcące do LO nr 1 przy ul. Piastów, zaś na przedmioty artystyczne uczęszczali do siedziby PSM II st. przy ul. Staromłyńskiej - odległość między szkołami jest znacząca. By ułatwić uczniom PLM naukę, docelowo nauczanie przedmiotów ogólnokształcących przeniesiono w lipcu 1981 r. do pobliskiego LO nr 9, na ulicy Mariackiej.
• 1.07.1988 r. - Minister Kultury i Sztuki połączył PSM II st. im. F. Nowowiejskiego i PLM w Zespół Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego (ZSM).
• 1.08.1991 r. - dyrektorem ZSM im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie zostaje nauczyciel klasy akordeonu - Zbigniew Goch.
• W tym czasie zreorganizowano pracę szkoły. Wprowadzono podział sekcyjny obowiązujący do dzisiaj. Zaadaptowano piwnice Pałacu Velthusena dla celów dydaktycznych - znalazły tam swoje miejsce klasy perkusji. Utworzono klasy organów i saksofonu, powstał także Wydział Teoretyczno-Pedagogiczny. Zajęcia ogólnokształcące zaś, przeniesiono do budynku siedziby szkoły.
• W roku 1994 dyrektorem został wiolonczelista, wieloletni nauczyciel szczecińskich szkół muzycznych - Stanisław Sadłowski. Był on gorącym propagatorem muzyki polskiej i jej źródeł, dlatego też w szkole po wielu latach ponownie wprowadzono zajęcia z folkloru polskiego. Przedmiot ten nauczany był w tym czasie jedynie w jedenastu szkołach muzycznych w Polsce.
• W tym czasie rozpoczęła swą działalność, powołana decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia, w której realizowany był sześcioletni cykl kształcenia w zakresie gimnazjalnym i licealnym (obecnie w zakresie 7 i 8 klasy szkoły podstawowej i 1 - 4 klasy liceum ogólnokształcącego).
• 8.03.2004 r. - zakończyli zajęcia dydaktyczne ostatni absolwenci Państwowego Liceum Muzycznego.
• 1.09.2004 r. - dyrektorem ZSM zostaje Danuta Rodziewicz od wielu lat związana ze Szkołą, jako nauczyciel języka polskiego i filozofii.
• Już we wrześniu, Danuta Rodziewicz rozpoczęła starania o ratowanie zabytkowej siedziby ZSM, która wymagała kapitalnego remontu i modernizacji, co wykazała ekspertyza stanu technicznego budynku, zlecona przez nową gyrekcję. Kilkuletnie gromadzenie dokumentacji i pozyskiwanie środków finansowych pozwoliło na rozpoczęcie I etapu modernizacji, który zakończył się w grudniu 2010 r.
• W tym czasie Szkoła poszerzyła ofertę edukacyjną o specjalność instrumentalistyka jazzowa i wokalistyka jazzowa - jedne z pierwszych w Polsce. Rozpoczęła kształcić w specjalnościach klawesyn oraz śpiew w cylku 6-cioletnim w OSM II st. (do czasu reformy podstawy programowej i ramowych planów nauczania w 2017 r.). Zyskała również sztandar i logo (autorstwa prof. Andrzeja Tomczaka) - znak rozpoznawalny w środowisku Szczecina.
• 25.02.2006 r. - szkoła obchodzi Jubileusz 60-lecia swojego istnienia.
• Z inicjatywy Danuty Rodziewicz powstało Stowarzyszenie na rzecz rozwoju i promocji edukacji artystycznej „Novum” w Szczecinie, którego działalność miała promować młodych, utalentowanych muzyków oraz wspierać imprezy artystyczne w szkole i poza nią. Obecnie Stowarzyszeni to funkcjonuje pod nazwą „Muzyk”.
• Od 1.09.2010 r. obowiązki dyrektora Szkoły sprawuje dr Piotr Piechocki, klarnecista Filharmonii Szczecińskiej (w latach 1986-2018), dyrektor artystyczny Zachodniopomorskiego Festiwalu Klarnetowego o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, doradca metodyczny MKiDN, nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń utytułowanych klarnecistów.
• Śmiałe, czasochłonne i kosztowne przedsięwzięcie generalnej modernizacji Szkoły rozpoczęte w czerwcu 2010 r. jeszcze przez Danutę Rodziewicz, jest kontynuowane teraz przez nowego dyrektora - Piotra Piechockiego. Dzięki sukcesywnie pozyskiwanym funduszom w latach 2010-2017 przeprowadzono rozbudowę i modernizację Pałacyku Velthusena – siedziby Zespołu Szkół Muzycznych w Szczecinie. Oddano do użytku społeczności szkolnej: salę koncertową, dwie sale kameralne, salę rytmiki. Odrestaurowano także, pod czujnym okiem Miejskiego Konserwatora Zabytków elewację wschodnią i południową, elewacja północna zaś otrzymała nowoczesny wygląd. W piwnicach powstały m.in.: pokój nauczycielski, biblioteka, sala wychowania fizycznego, specjalistyczne gabinety dydaktyczne (przedmioty ogólnokształcące i artystyczne - perkusja) oraz bufet. Zmodernizowano hol główny na parterze i I piętrze, wszystkie sale lekcyjne, toalety oraz pomieszczania administracyjne. Wymieniono dach, okna i drzwi wejściowe. Szkoła została dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych - m. in. uruchomiono windę.
• W marcu 2016 r. szkoła obchodzi Jubileusz 70-cio lecia swego istnienia.
• 9.05.2017 roku - po wielu staraniach podjętych przez dyrektora Piotra Piechockiego, decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, została utworzona Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia (PSM I st.). Szkołę tą włączono w utworzony 9.05.2017 r. w miejsce dotychczasowego Zespołu Szkół Muzycznych - Zespół Państwowych Szkół Muzycznych. Od roku 2017/2018 PSM I st. uczy najmłodsze dzieci gry na następujących instrumentach: flet, saksofon, perkusja, skrzypce, wiolonczela, fortepian, akordeon, gitara - a od roku 2018/2019, w pełnym zakresie oferowanych przez Szkołę specjalności.
• Od 1.09.2017 r. w skład Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych wchodzą: Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia - (POSM II st., szkoła sześcioletnia, której klasa 1 od roku szkolnego 2017/2018 i 2 od roku szkolnego 2018/2019 w zakresie przedmiotów artystycznych realizuje kształcenie na poziomie 1 klasy szkoły muzycznej II stopnia, natomiast w zakresie przedmiotów ogólnokształcących - w związku z reformą edukacji z 2017 r. - kształci na poziomie klasy 7 i 8 szkoły podstawowej.), Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia (PSM I st., szkoła sześcioletnia kształcąca w zakresie przedmiotów artystycznych na poziomie szkoły muzycznej I st.) oraz Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia (PSM II st., szkoła sześcioletnia kształcąca w zakresie przedmiotów artystycznych na poziomie szkoły muzycznej II st.).
• 11.01.2020 r. - odbyła się uroczysta inauguracja Sali Organowej im. Carla Loewe w ZPSM. Instrument firmy Gray&Davison został zakupiony w Anglii przez organistę Hagena Wolffa i dzięki życzliwej pomocy jego żony, Pani Ingrid Wolff stał się własnością naszej Szkoły. Pierwszy koncert w naszej Szkole na tym instrumencie wykonał prof. Andrzej Chorosiński z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie.
• Od 1.09.2022 r. Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia (POSM II st.). kształci swoich uczniów w cyklu czteroletnim w zakresie przedmiotów ogólnokształcącyc na poziomie czteroletniego liceum ogólnokształcącego.