Zespół Państwowych Szkół Muzycznych
im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie

Starania o utworzenie szkół muzycznych w Szczecinie rozpoczęły się już w 1945 roku i były prowadzone równocześnie, choć osobno, przez Halinę Nowacką-Durnaś oraz dr. Wacława Piotrowskiego. Halina Nowacka-Durnaś otworzyła w lutym 1946 roku swoją prywatną Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną im. Karola Szymanowskiego, natomiast Wacław Piotrowski w marcu 1946 roku założył Szkołę Muzyczną im. Fr. Chopina działającą w ramach Spółdzielni Pracy Nauczycieli Muzyki i Śpiewu. W 1950 roku obie szkoły zostały upaństwowione, tworząc odpowiednio Państwową Szkołę Muzyczną, obecnie im. Tadeusza Szeligowskiego, oraz Państwową Średnią Szkołę Muzyczną, która obecnie wchodzi w skład Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie.

 

Halina Nowacka-Durnaś urodziła się 31 października 1909 roku w Poznaniu, który wówczas znajdował się pod zaborem pruskim. Lata dzieciństwa spędziła jednak w Zakrzewie pod Gnieznem. Jej ojcem był Ludwik Nowacki, a matką Bronisława z domu Czyżewska. W 1918 roku rodzina przeprowadziła się do Poznania, gdzie kilkuletnia Halina zaczęła pobierać prywatne lekcje gry na fortepianie. Kolejne przeprowadzki rodziny Nowackich były motywowane dążeniem do poprawy warunków życiowych. Przenieśli się najpierw do Gdańska, potem do Janowca Wielkopolskiego, a w 1922 roku do Bydgoszczy. W tym czasie Halina kontynuowała naukę fortepianu, ucząc się prywatnie w Nakle. W 1927 roku rozpoczęła naukę w Bydgoskim Konserwatorium Muzycznym. Kilka lat później, w 1936 roku, rodzina powróciła do Poznania, co otworzyło przed Haliną możliwość nagrań dla lokalnych rozgłośni radiowych w Bydgoszczy, Toruniu i Poznaniu.

W marcu 1940 roku rodzinę Haliny wysiedlono do Janowca nad Wisłą. Dwa lata później, w czerwcu 1942 roku, Halina wyszła za mąż za swojego pierwszego ucznia, lekarza weterynarii Stanisława Durnasia. Niestety, w czerwcu 1944 roku został on rozstrzelany w Zwoleniu w grupie czterdziestu więźniów skazanych za udział w Ruchu Oporu Armii Krajowej. Po tej tragedii Halina wraz z synem Markiem i rodzicami przeniosła się do Karczmisk. Jeszcze przed wrześniem 1944 roku wyjechała do Lublina, gdzie podjęła pracę nauczyciela fortepianu w Państwowym Instytucie Muzycznym im. St. Moniuszki. Po niespełna roku zdecydowała o wyjeździe do Szczecina.

Halina Nowacka-Durnaś przybyła do Szczecina 19 sierpnia 1945 roku z zamiarem zorganizowania tam szkoły muzycznej oraz Oddziału Biura Koncertowego. Na początku podjęła pracę jako nauczyciel śpiewu i muzyki w Państwowym Gimnazjum i Liceum Janiny Szczerskiej przy al. Piastów 72. Zainspirowana środowiskiem muzycznym z Lublina, 1 lutego 1946 roku, po uzyskaniu zgody Ministerstwa Kultury i Sztuki, otworzyła prywatną Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną, której została dyrektorem. Jej działania koncentrowały się na pobudzeniu i rozwijaniu kultury muzycznej w powojennym Szczecinie. Wymagało to ogromnego zaangażowania oraz talentu organizacyjnego, gdyż poszukiwanie lokali, instrumentów i literatury muzycznej wiązało się z wieloma trudnościami. Jako Kierownik Okręgowego Biura Koncertowego organizowała liczne koncerty, mające na celu popularyzację muzyki wśród mieszkańców Szczecina. 

Za swoje osiągnięcia na polu kultury muzycznej oraz za wybitne zasługi pedagogiczne została odznaczona Krzyżem Kawalerskim oraz wyróżniona honorowym tytułem Zasłużonego Nauczyciela Rzeczypospolitej Polskiej (w 1991 roku).

Uczniowie Haliny Nowackiej-Durnaś postrzegali ją nie tylko jako znakomitego pedagoga, ale również jako przyjaciela, któremu można było zaufać. Jak wspomina jedna z jej uczennic:

Pani Profesor oddziaływała na nas poprzez swoją osobowość, niezaprzeczalne umiejętności w zakresie gry na fortepianie i wewnętrzny spokój, który nam potrafiła przekazać. Myślę, że czuwała nad nami, czyniąc to jednak w bardzo dyskretny sposób, pełen taktu i wyczucia charakteru każdego ucznia. Traktując nas zawsze bardzo indywidualnie, uzyskiwała wspaniałe efekty nie tylko w nauczaniu, ale także na polu wychowawczym.

Piotr Woźniak, podsumowując swoją pracę magisterską dotyczącą działalności pedagogicznej Haliny Nowackiej-Durnaś, napisał:

Ofiarna, pionierska praca Haliny Nowackiej-Durnasiowej stworzyła zrąb podstaw szkolnictwa muzycznego, dając podwaliny pod dalszy rozwój szkolnictwa muzycznego. 

Wacław Piotrowski urodził się 19 sierpnia 1876 roku w Gołańczy (powiat Wągrowiec, województwo poznańskie) jako syn lekarza Romualda Piotrowskiego i Kazimiery z Graffów. Miał dwóch braci – Bogdana, który przed rokiem 1939 był prokurentem w fabryce sody w Montwach (Inowrocław) i pracował tam również po wojnie, oraz Adama, inżyniera, który po 1945 roku podjął pracę w Szkole Inżynierskiej w Bydgoszczy.

Wacław zdobywał wykształcenie w czasach, gdy Polska nie istniała jako niepodległe państwo. Ukończył gimnazjum w Gnieźnie, a studia muzyczne i uniwersyteckie kontynuował w Lipsku i Berlinie. Karierę zawodową rozpoczął w Szczecinie, gdzie w latach 1905–1907 nauczał gry na skrzypcach i teorii muzyki w Konserwatorium im. Carla Loewego. W 1921 roku uzyskał tytuł doktora w Berlinie, a następnie pracował w Królewcu i Poznaniu. W Poznaniu przez niemal dwadzieścia lat, aż do wybuchu II wojny światowej, wykładał w konserwatorium i na uniwersytecie. Podczas okupacji prowadził działalność dydaktyczną w konspiracji.

Po wojnie, w 1945 roku, towarzysząc ekipie wojewody Leonarda Borkowicza, udał się na Pomorze Zachodnie. W latach 1945–1951 pełnił funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji dla Przydziału Poniemieckich Instrumentów Muzycznych. Od 1947 roku był dyrektorem artystycznym Związku Kół Śpiewaczych i Zespołów Instrumentalnych Pomorza Zachodniego. Udzielał się również w Robotniczym Towarzystwie Muzycznym, gdzie organizował i prowadził orkiestrę symfoniczną, która później przekształciła się w Państwową Filharmonię. W 1948 roku, razem z innymi muzykami, m.in. Stefanem Gościniakiem i Tadeuszem Szlęzakiem, przybliżał publiczności Szczecina świat muzyki poprzez prelekcje i komentarze przed koncertami szkolnymi oraz popularnymi i symfonicznymi orkiestry RTM. Dwukrotnie pełnił mandat radnego Miejskiej Rady Narodowej.

W latach 1946–1953 Wacław Piotrowski był dyrektorem Średniej Szkoły Muzycznej, a następnie do końca życia pracował tam jako nauczyciel gry na skrzypcach i teorii muzyki. Zmarł 6 października 1958 roku w wieku 82 lat.

Trzy miesiące przed śmiercią Piotrowskiego, Antoni Huebner, ówczesny dyrektor Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej i jego przełożony, przygotowując nowy rok szkolny, pisał w piśmie do Centralnego Zarządu Szkół Artystycznych:

...wykluczam na razie przeniesienie go w stan spoczynku ze względu na jego zasługi, jako wieloletniego, pełnokwalifikowanego nauczyciela, doktora muzykologii, o wybitnie prawej postawie pedagogicznej, bardzo obowiązkowego i punktualnego. Pod tym względem stanowi wzór dla wszystkich nauczycieli i uczniów…

W budynku Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w Szczecinie, przy klatce schodowej na drugim piętrze, znajduje się tablica z różowego granitu o treści: „Halinie Nowackiej-Durnaś, Wacławowi Piotrowskiemu – założycielom pierwszej polskiej szkoły muzycznej w Szczecinie w 1946 roku – Szczecin 2006 – Uczniowie”. Tablicę tę odsłonięto w 2006 roku, podczas obchodów 60-lecia istnienia Zespołu Szkół Muzycznych w Szczecinie.