Portal Interoperacyjności
i Architektury

Deklaracja berlińska w sprawie społeczeństwa cyfrowego i administracji cyfrowej opartej na wartościach (Deklaracja berlińska) określa szereg kluczowych zasad i towarzyszących im obszarów polityki wskazanych, aby zapewnić zgodność transformacji cyfrowej ze wspólnymi europejskimi prawami podstawowymi oraz wartościami.

Na raport składa się zestawienie wyników monitoringu działań poszczególnych państw-sygnatariuszy deklaracji.

W raporcie znajduje się przegląd obszarów z podziałem na wyniki każdego z 22 działań politycznych wymienionych w Deklaracji berlińskiej na szczeblu krajowym. Dodatkowo, tegoroczne wyniki zestawiono również z wynikami z ubiegłego roku. W raporcie zebrano także przegląd dobrych praktyk we wdrażaniu poszczególnych działań politycznych, a mających na celu osiągnięcie postulatów w obszarze cyfryzacji, przyjętych w Deklaracji berlińskiej. W raporcie wskazano także praktyczne przykłady, w jaki sposób państwa członkowskie podeszły do realizacji poszczególnych postulatów.

Przykładem może być koordynowana przez NASK-PIB (Naukowa i Akademicką Sieć Komputerową – Państwowy Instytut badawczy) inicjatywa Safer Internet. Działanie to ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń, jakie niosą ze sobą nowe technologie, i ma promować bezpieczniejsze korzystanie z nich. W tym celu zorganizowano szereg konferencji i działań edukacyjnych.

Poziom wdrożenia poszczególnych obszarów polityk.

Legenda:

Policy area – obszar polityki:

• Policy area 1 – Ważność i poszanowanie praw podstawowych oraz wartości demokratycznych
• Policy area 2 – Rola partycypacji społecznej i integracji cyfrowej w kształtowaniu cyfrowego świata
• Policy area 3 – Kompetencje i umiejętności cyfrowe
• Policy area 4 – Zaufanie i bezpieczeństwo w interakcjach z administracją cyfrową
• Policy area 5 – Cyfrowa suwerenność i interoperacyjność
• Policy area 6 – Systemy zorientowane na człowieka i innowacyjne technologie w sektorze publicznym (na oryginalnej ilustracji jest błąd)
• Policy area 7 – Kształtowanie odpornego i zrównoważonego społeczeństwa cyfrowego

Aby ocenić poziom wdrożenia działań wskazanych w Deklaracji berlińskiej oraz aby móc zidentyfikować postępy państw członkowskich na przestrzeni lat, stworzono specjalny mechanizm monitorowania, wraz z pierwszą inwentaryzacją danych w 2021 roku (ostatnia będzie miała miejsce w 2024 r.)

Działanie to prowadzi Krajowe Obserwatorium Ram Interoperacyjności (NIFO) działające przy Komisji Europejskiej. Równolegle monitoruje też wdrażanie Europejskich Ram Interoperacyjności (EIF), aby zapewnić najwyższy poziom spójności między wskazanymi mechanizmami.

Budowa raportu z postępów w realizacji założeń Deklaracji berlińskiej opiera się na trzech poziomach szczegółowości:

• 7 obszarów polityki (poziom 1),
• 22 działania polityczne (poziom 2),
• zestawienie wskaźników KPI, służących do oceny działań (poziom 3).

Postęp w realizacji każdego działania w ramach polityki został obliczony jako średnia arytmetyczna wskaźników KPI, mających na celu ocenę odpowiednich działań politycznych. Przyjęto, że wszystkie wskaźniki KPI mają jednakową wagę i znaczenie. Podobnie procent wykonania dla każdego obszaru polityki został wskazany poprzez obliczenie średniej arytmetycznej dla działań wchodzących w jego skład.

Na podstawie informacji zwrotnych od państw członkowskich otrzymanych w ramach pierwszej inwentaryzacji danych za 2021 r., NIFO dokonało modyfikacji mechanizmu, pytań ankietowych i powiązanych definicji. Zostały one uwzględnione i wdrożone w drugiej edycji raportu, za 2022 r. Uzasadnieniem tych poprawek było dostosowanie się do informacji zwrotnych otrzymanych od państw członkowskich oraz chęć poprawy przejrzystości i ułatwienie wypełniania ankiety internetowej.

Należy mieć jednak na uwadze, że tegoroczne zmiany mogą mieć wpływ na porównywalność wyników z poszczególnych lat. Poszczególne KPI i pytania ankietowe zostały usunięte, zastąpione lub zmodyfikowane. Oprócz tych zmian w ankiecie zamieszczono więcej podpowiedzi. Definicje te zostały omówione i zatwierdzone w konsultacjach z wybranymi krajami.

Na uwagę zasługują bardzo wysokie wyniki Polski, widoczne na powyższym wykresie. Z badania KPI wynika, że Polska poczyniła duży progres między 2021 a 2022 rokiem. W wielu obszarach przoduje wśród państw członkowskich UE.

Najbardziej znaczący wzrost wskaźników dla Polski odnotowano w szóstym obszarze polityki – „Systemy zorientowane na człowieka i innowacyjne technologie w sektorze publicznym”, który z poziomu 38% w 2021 r. wzrósł do 86% w 2022 r. Wyniki Polski w obszarze nr 1 (tj. „Ważność i poszanowanie praw podstawowych oraz wartości demokratycznych”) w uprzednim roku nie były klasyfikowane z powodu braku danych. Natomiast w 2022 roku Polska uzyskała wynik na poziomie 80%, przekraczając tym samym średnią unijną.

Warto zaznaczyć, że Polska uzyskała wynik równy lub wyższy od średniej UE w niemal wszystkich obszarach polityki, z wyjątkiem jednego. Jest przestrzeń do rozwoju w obszarze Polityki 3 („Kompetencje i umiejętności cyfrowe”), gdzie Polska uzyskała 75% (tj. 6 punktów procentowych poniżej średniej UE). Niemniej jednak różnica miedzy Polską a innymi krajami jest na tyle niewielka, że nie wpływa ona negatywnie na całościowy wynik oceny, ponadto z roku na rok widać progres.

Link do raportu za 2022 rok: https://joinup.ec.europa.eu/sites/default/files/news/2023-07/SC26_D02.03_BDM_Report_2022_v4.00_FINAL.pdf

Zapraszamy również do zapoznania się z raportem podsumowującym wyniki za 2021 rok.