Portal Interoperacyjności
i Architektury

Raport zawiera analizę skutków, jakie niosą ze sobą polityki i regulacje technologii świata wirtualnego (ang. Virtual world technologies) dla sektora publicznego. Za przygotowanie opracowania odpowiadają niezależni eksperci z the Innovation Friendly Regulations Advisory Group (IFRAG). Autorzy raportu przygotowali trzy scenariusze rozwoju technologicznego, przyjmując 10 – 15 – letni horyzont czasowy. W raporcie zostały uwzględnione zarówno aspekty socjalne, ekonomiczne jak i wyzwania natury technicznej i regulacyjno-prawnej.

Pojęcie światów wirtualnych jest stosunkowo nowe. Już na tym etapie, UE widzi duży potencjał związany z ich wykorzystaniem – także na potrzeby administracji publicznej. Zgodnie z prognozami dzięki światom wirtualnym administracja publiczna, będzie mogła świadczyć bardziej spersonalizowane usługi. Urzędnicy zyskają możliwość udzielania pomocy zdalnej, co jest szczególnie istotne dla osób zamieszkującym w odległych miejscowościach i na obszarach wiejskich, a także osób z ograniczeniami ruchowymi. Ponadto rozwój cyfrowy ma usprawnić procesy planowania przestrzennego i poprawić ogólny poziom jakości życia społecznego. Dla rozwoju tej wizji ważne są standardy zapewniające interoperacyjność między platformami. Wdrożenie wspólnych standardów na wczesnych etapach rozwoju umożliwi płynne korzystanie z tożsamości, awatarów, danych, wirtualnych aktywów, doświadczeń lub środowisk oraz związanych z nimi praw na różnych platformach i w różnych sieciach.

W raporcie znajdują się również odniesienia do aktualnego prawodawstwa, które wywiera znaczący wpływ na rozwój cyfryzacji sektora publicznego. Do wspomnianych aktów prawnych na poziomie UE zaliczyć należy:

• Akt o rynkach cyfrowych (ang. Digital Markets Act),
• Akt o usługach cyfrowych (ang. Digital Services Act),
• Akt w sprawie Interoperacyjnej Europy (ang. Interoperable Europe Act ),
• Akt w sprawie sztucznej inteligencji (ang. AI Act),
• Komunikat - Inicjatywa UE w sprawie technologii Web 4.0 i światów wirtualnych: dobra pozycja wyjściowa na drodze ku kolejnej transformacji technologicznej (akt nieprawodawczy).

Jak wskazują autorzy raportu, prawdopodobnie w dłuższej perspektywie czasowej konieczne będzie również ustanowienie ram prawnych dla wykorzystania najnowszych technologii cyfrowych w światach wirtualnych, jednak aktualnie prace legislacyjne nad tym obszarem nie są prowadzone.

Raport uwzględnia wiele aspektów. Jedną z ról wyszczególnionych w raporcie jest interoperacyjność definiowana jako „zdolność różnych skomputeryzowanych produktów lub systemów do sprawnego łączenia się i wymiany informacji między sobą, zarówno w przypadku pobierania, jak i udostępniania oraz bez konieczności spełniania żadnych warunków”. Interoperacyjność gwarantują wspólne standardy techniczne i protokoły komunikacyjne.

Zdaniem autorów „interoperacyjność odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu zjawiska zamknięcia technologicznego (ang. lock-in) poprzez zapewnienie kompatybilności i ułatwienie integracji między różnym oprogramowaniem i platformami”. Interoperacyjność jest też kluczowym elementem dla zapewnienia bezpieczeństwa wymiany danych, co dla administracji publicznej powinno być szczególnym priorytetem.

IFRAG (ang. the Innovation Friendly Regulations Advisory Group) to grupa ekspertów powołana w 2022 roku przez Komisję i zarejestrowana w oficjalnym Rejestrze grup eksperckich.

Celem działania grupy IFRAG jest badanie w jaki sposób wykorzystywane są nowe technologie do wspierania sektora publicznego. Efekty prac ekspertów mają wspomóc administrację w ulepszaniu, optymalizacji i wprowadzaniu innowacji w zakresie świadczenia usług w sektorze publicznym. Komisja Europejska posiada kompetencje aby zlecić IFRAG opracowanie konkretnych przypadków użycia takich usług. Pełnienie przez IFRAG funkcji doradczej może również stanowić wsparcie dla działań i programów związanych z rozwojem zamówień publicznych, cyfrowym świadczeniem kluczowych usług publicznych, a także pilotażowymi zastosowaniami najbardziej innowacyjnych technologii cyfrowych przez organy publiczne z wykorzystaniem tzw. piaskownicy regulacyjnej.

Wprowadzenie Planu na Rzecz Innowacji ma umożliwić rozwijanie i wprowadzanie na rynek nowych technologii, wspierających rozwiązywanie najpilniejszych wyzwań społecznych. Takie podejście pozwoli Europie odgrywać wiodącą rolę w dziedzinie innowacji na arenie światowej.

Plan na Rzecz Innowacji jest adresowany nie tylko do sektora publicznego, lecz również ma wspierać rozwój nowych technologii w sektorze prywatnym w tym program przyciągania talentów, adresowany do uzdolnionych mieszkańców w dziedzinie nowych technologii.

Plan na Rzecz Innowacji zawiera 5 głównych inicjatyw i 25 kierunkowych działań, przyporządkowanych do każdej inicjatywy.

Raport „Emerging digital technologies in the public sector - The case of virtual worlds” w języku angielskim można bezpłatnie pobrać ze strony Emerging digital technologies in the public sector - Publications Office of the EU (europa.eu)

European Commission: Directorate-General for Research and Innovation, Emerging digital technologies in the public sector – The case of virtual worlds, Publications Office of the European Union, 2024, https://data.europa.eu/doi/10.2777/398037.