Interoperacyjność prawna

Interoperacyjność prawna – czy jest gwarantem interoperacyjności w sektorze publicznym?

27.06.2022

Na portalu Joinup opublikowano wywiad z panią Zsofią Sziranyi dotyczący interoperacyjności prawnej. Tekst opublikowany został w ramach serii publikacji poświęconych interoperacyjności. Zsofia Sziranyi jest kierownikiem programu w Wydziale Programu "Interoperacyjna Europa" Dyrekcji Generalnej ds. Informatyki Komisji Europejskiej. Zajmuje się interoperacyjnością, jak również kształtowaniem polityki cyfrowej na szczeblu unijnym.

Zgodnie z modelem prezentowanym w Europejskich Ramach Interoperacyjności (EIF, European Interoperability Framework) na interoperacyjność składają się cztery warstwy:

Interoperacyjność prawna,
Interoperacyjność organizacyjna,
Interoperacyjność semantyczna,
Interoperacyjność techniczna.

Wszystkie powyższe warstwy spaja zarządzanie interoperacyjnością.

*Diagram: Model interoperacyjności Europejskich Ram Interoperacyjności (EIF) (kliknij, aby powiększyć)*

Jak wskazuje Zsofia Sziranyi interoperacyjność prawna wyróżnia się na tle pozostałych obszarów, ponieważ jest punktem wyjściowym dla wszystkich innych obszarów interoperacyjności.

W przypadku sektora publicznego konieczne jest wskazanie upoważnienia lub podstawy prawnej do tworzenia nowych usług publicznych i organizowania procesów, mających na celu ich efektywne świadczenie. De facto to w przepisach prawa określone są wymagania względem całego cyklu wdrażania produktu, jakim jest nowa lub unowocześniona e-usługa.

Polityki gotowe na cyfryzację

Kształtowanie polityk publicznych w taki sposób, aby były gotowe na cyfryzację (digital-ready policymaking), polega na:

uwzględnianiu aspektów interoperacyjności już na pierwszych etapach formułowanie polityk,
dostarczaniu odpowiednich narzędzi decydentom politycznym tak, aby mogli łatwiej kształtować swoją politykę,
prowadzeniu szeroko rozumianej akcji informacyjnej skierowanej do decydentów politycznych - aby dobrze rozumieli oni ideę interoperacyjności i jej roli w kształtowaniu polityk gotowych na cyfryzację.

Kształtowanie polityki gotowej na cyfryzację (ang. digital ready policymaking) polega na dbaniu o to, aby decydenci polityczni uwzględniali aspekty cyfrowe na wczesnym etapie formułowania polityk. Projektowane w politykach rozwiązania mogą wtedy wspierać transformację cyfrową organizacji, która obejmuje między innymi zwiększanie poziomu ich interoperacyjności.

- Zsofia Sziranyi, kierownik programu w Wydziale Programu „Interoperacyjna Europa” DG DIGIT

Wzmacnianie interoperacyjności w UE

Procedowana jest propozycja legislacyjna w sprawie wzmocnionej interoperacyjności UE tak, aby zwiększyć zakres interoperacyjności prawnej i kształtowania polityk gotowych na cyfryzację. Docelowo ma zostać wprowadzona obowiązkowa ocena potencjalnego wpływu nowego wniosku dotyczącego polityki na interoperacyjność transgraniczną - w przypadku, gdy ten wniosek skutkuje tworzeniem nowych systemów informatycznych lub modyfikacją istniejących systemów.

Projektowane zmiany zakładają też ustanowienie mechanizmu wsparcia dla wdrażania polityki. Pozwoliłoby to na pilotażowe wdrażanie (testowanie) nowych polityk, zanim zostaną one wkomponowane w obecnie obowiązujący system prawny. Jak podkreśla Zsofia Sziranyi aktualną bolączką systemu jest duża silosowość prowadzonych działań. Tymczasem cyfrowe projekty sektorowe bardzo często wywierają wpływ na inne sektory, których reprezentanci nie biorą udziału w kształtowaniu nowych rozwiązań, choć powinni mieć status ich interesariusza.

Seria artykułów poświęconych interoperacyjności na poziomie unijnym

Artykuł jest kolejnym z wywiadów publikowanych na portalu Joinup.

W kwietniu br. opublikowany został wywiad z Leonitą Sandu pod tytułem „Rozporządzenie w sprawie Interoperacyjnej Europy wzmocni państwa członkowskie we właścicielstwie procesu tworzenia polityk” (ang. The Interoperable Europe Act empowers Member States to co-own the policy making process).

Interoperacyjność nie jest celem samym w sobie. Ona pomaga połączyć ze sobą kropki.
(Interoperability is not an objective in itself. It is about connecting dots.)
- Leontina Sandu, dyrektor departamentu DG DIGIT ds. interoperacyjności

Gdzie można przeczytać całość?

Kto jest europejskim liderem w dziedzinie interoperacyjności? Czy zastosowanie nowych mechanizmów przysporzy państwom członkowskim nowych obowiązków czy - wręcz przeciwnie – zlikwiduje istniejące bariery?

Z całym wywiadem można zapoznać się pod adresem: https://joinup.ec.europa.eu/collection/interoperable-europe/news/interview-zsofia-sziranyi