Portal Interoperacyjności
i Architektury

GIQAT© to narzędzie do samooceny, dedykowane osobom zajmującym się projektowaniem i zarządzaniem usługami publicznymi oferowanymi przez podmiot publiczny. GIQAT ma przyjazną formę kwestionariusza internetowego, umożliwiającego sprawne przeprowadzenie oceny interoperacyjności strukturalnej cyfrowych usług publicznych.

Pierwszym krokiem w ramach samooceny jest ustalenie poziomu dojrzałości świadczonej usługi publicznej. Kolejną czynnością jest t szczegółowe zbadanie, w jakim stopniu usługa:

• umożliwia współpracę – oznacza to zbadanie w jakim stopniu otwarty standard umożliwia współpracę cyfrowej usługi publicznej z inną cyfrową usługą publiczną;
• umożliwia kontrolę współpracy – określa stopień w jakim otwarty standard umożliwia kontrolę współpracy cyfrowej usługi publicznej z inną cyfrową usługą publiczną.

Jak wskazano – pojęcie „interoperacyjności” usługi publicznej jest stopniowalne.

GIQAT wyróżnia pięć poziomów takiej interoperacyjności.

Poziomy interoperacyjności:

1. Interoperacyjność ad hoc (doraźna): niski poziom interoperacyjności – e-usługi publicznej nie można uznać za interoperacyjną,
2. Interoperacyjność okazjonalna: przeciętny poziom interoperacyjności – cyfrowa usługa publiczna wdraża niektóre elementy najlepszych praktyk w zakresie interoperacyjności,
3. Interoperacyjność podstawowa: interoperacyjność w niezbędnym zakresie – cyfrowa usługa publiczna wdraża podstawowe najlepsze praktyki w zakresie interoperacyjności,
4. Interoperacyjność rozwijana w sposób zrównoważony: interoperacyjność dobrze rozwinięta – wszystkie najlepsze praktyki, które mają zastosowanie w danym przypadku, w zakresie interoperacyjności są wdrażane przez cyfrową usługę publiczną,
5. Interoperacyjność pełna: interoperacyjności w przypadku tej usługi jest rozwijana wzorcowo – cyfrowa usługa publiczna w pełnym zakresie uwzględnia wytyczne dotyczące interoperacyjności, a inne podmioty się na niej wzorują.

Po wprowadzeniu danych w ankiecie, narzędzie automatycznie oblicza wynik oceny interoperacyjności. Użytkownik otrzymuje informację o poziomie interoperacyjności dla każdego z wyżej wymienionych dwóch obszarów interoperacyjności (zdolność usługi do współpracy z innymi usługami oraz kontrola). Wskazuje potencjalną dojrzałość interoperacyjności konkretnego rozwiązania w skali procentowej. Użytkownik otrzymuje jasne zalecenia jak podnieść wyniki w każdym z tych obszarów.

Opierając się na tym poziomie dojrzałości konkretnej cyfrowej usługi publicznej, właściciel rozwiązania – podmiot publiczny, może podjąć konkretne działania mające na celu zwiększenie interoperacyjności świadczonej przez siebie cyfrowej usługi publicznej.

Udział w ocenienie ankietowej jest darmowy. Warto jednak przygotować sobie zestaw informacji potrzebnych do zakwalifikowania rozwiązania. W szczególności, czy rozwiązanie zostało opracowane z uwzględnieniem Standardów Otwartych Danych dla systemów teleinformatycznych. Ponadto przeprowadzenie oceny wymaga dobrej znajomości usługi publicznej, która ma być poddana analizie. Metodologia badania opiera się o EIRA i Europejskie Ramy Interoperacyjności, zatem znajomość tych dwóch dokumentów ułatwi ocenę. Oczekuje się, aby właściciel rozwiązania dostarczał spójne, kompletne i dokładne informacje – dzięki czemu wynik będzie miarodajny. W związku z tym ważne jest wcześniejsze przygotowanie dokumentacji, zebranie informacji lub konsultacje z osobami technicznymi odpowiedzianymi za zaprojektowanie usługi.

Narzędzie zostało opracowane w ramach programu ISA2, działania 2016.36 „Ocena transeuropejskich systemów wspierających polityki UE w zakresie rozwiązań interoperacyjnych i wspólnych ram dla europejskich administracji publicznych, przedsiębiorstw i obywateli. Aktualnie, po zakończeniu programu ISA2, nadal jest aktualizowane. Wersja 2.2.0 została opublikowana w 2024 roku.

GIQAT pomaga właścicielom usług publicznych ocenić interoperacyjność zarządzania, koncentrując się na zapewnieniu i kontroli współpracy, promując ulepszenia zgodnie z zaleceniami EFI. Rozwiązanie zostało przygotowane przez Komisję Europejską – DIGIT (ang. The Directorate-General for Digital Services – Dyrekcję generalną ds. usług cyfrowych). DIGIT opracowując kwestionariusz uwzględnił zalecenia zawarte w Europejskich Ramach Interoperacyjności.

GIQAT opiera się na Europejskiej Architekturze Referencyjnej Interoperacyjności i uwzględnia najnowszą wersję EIRA v6.1.0, rozwijanej w ramach programu Interoperacyjna Europa. EIRA zapewnia wspólną terminologię, użyteczną w szczególności dla osób pracujących dla administracji publicznej w obszarze zadań związanych z architekturą i rozwojem systemów.

Aktualnie narzędzie dostępne jest w języku angielskim. Odsyłamy do strony Joinup: EUSurvey - Survey (europa.eu)

Ulotka informacyjna: Proposal_A4 (europa.eu)

W razie pytań zapraszamy do kontaktu pod adresem mailowym DIGIT-IMAPS@ec.europa.eu.