Portal Interoperacyjności
i Architektury

Obecnie w ramach DESI monitorowane są 32 wskaźniki dojrzałości cyfrowej ujęte w czterech obszarach:

• Kompetencje cyfrowe;
• Infrastruktura cyfrowa;
• Transformacja cyfrowa przedsiębiorstw;
• Cyfryzacja usług publicznych.

DESI, aby być maksymalnie miarodajnym wskaźnikiem, sporządzany jest według przyjętej metody. Metodyka ta jest na bieżąco aktualizowana. Wskaźnik został dostosowany do nowych wyzwań, na etapie przygotowywania projektu decyzji „Droga ku cyfrowej dekadzie” - dokumentu wyznaczającego cele na poziomie UE, które mają zostać osiągnięte do 2030 r., aby zapewnić kompleksową i zrównoważoną transformację cyfrową opartą na wspólnych wartościach i zasadach cyfrowych (zob. Cyfrowy kompas na 2030 r.: europejska droga w cyfrowej dekadzie ,  Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2481 z dnia 14 grudnia 2022 r. ustanawiająca program polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r oraz Europejska deklaracja praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie).

Z roku na rok Polska odnotowuje coraz lepsze wyniki, ponadto plasuje się wśród krajów najszybciej nadrabiających dystans do liderów transformacji cyfrowej. Indeks przeszedł gruntowną zmianę w związku z realizacją programu polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r. Potrzeba zmian w DESI, które gwarantowałyby bardziej obiektywną ocenę poziomu cyfryzacji poszczególnych państw UE  wskazana była w z raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego „How to measure the Digital Decade – recommendations for an evolution of the DESI index”. Więcej informacji na stronie: https://pie.net.pl/polska-wsrod-unijnych-liderow-postepu-w-rozwoju-cyfryzacji/.

W 2023 r. wyniki Polski w większości wskaźników są poniżej średniej unijnej, jednak odnotowano, że widoczny jest postęp. Średnia UE została osiągnięta lub przekroczona przez Polskę w 6 z 32 wskaźników:

• Przedsiębiorstwa zapewniające szkolenia z zakresu ICT (Polska: 25%, średnia UE: 22%),
• Łączność szerokopasmowa o przepustowości co najmniej 100 Mb/s (Polska: 65%, średnia UE: 55%),
• Zasięg technologii „światłowód do lokalu” -FTTP (Polska: 60%, średnia UE: 56%),
• Wstępnie wypełnione formularze (Polska: 78%, średnia UE: 68%),
• Przyjazność dla urządzeń mobilnych (Polska: 93%, średnia UE: 93%),
• Dostęp do dokumentacji e-zdrowia (Polska: 86%, średnia UE: 72%).

W niektórych wskaźnikach wynik Polski zbliżył do średniej UE lub znacznie poprawił, przykładem tego jest wskaźnik dotyczący absolwentów kierunków w dziedzinie ICT, gdzie  zaledwie 0,1 pkt proc. dzieli Polskę od średniej UE. Ponadto, znaczący skok Polska odnotowała m.in. w zakresie zasięgu sieci 5G (wzrost o 29 pkt proc. z 34% w 2022 do 63% w 2023), a także Wsparcia użytkowników (wzrost o 10 pkt. proc).

Warto odnotować, że w 2023 r. z DESI zostały usunięte dwa wskaźniki dotyczące Otwartych danych i  cen łączy szerokopasmowych, w których Polska osiągała w poprzednich latach wyniki powyżej średniej UE.

Wyniki DESI są udostępnione w ramach interaktywnej tablicy wskaźników, która pozwala na podgląd i porównanie wyników państw członkowskich UE, a także wygenerowanie różnego rodzaju wykresów. Dzięki temu możliwa jest intuicyjna i szybka ocena postępów cyfrowych wybranego państwa oraz określenie dystansu do średniej unijnej.

DESI jest również indeksem przydatnym do monitorowania poziomu cyfryzacji usług publicznych. Komisja Europejska oceniając państwa członkowskie UE pod tym kątem sprawdza, czy użytkownik może zrealizować każdy etap procesu w pełni online (w badaniu bierze się pod uwagę jedynie kluczowe usługi administracji).

Decyzja ws. programu polityki Droga ku cyfrowej dekadzie zakłada, że celem administracji publicznej jest, aby dla wszystkie kluczowe usługi publiczne dla obywateli i przedsiębiorców był dostępne do 2030 r. Na ten obszar, podobnie jak na inne, składa się szereg pomniejszych wskaźników dotyczących:

• Użytkowników e-administracji
• Cyfrowych usług publicznych  dla obywateli,
• Cyfrowych usług publicznych dla przedsiębiorców,
• Wstępnie wypełnionych formularzy
• Przejrzystości danych osobowych, a także projektowania i świadczenia usług,
• Wsparcia użytkowników,
• Przyjazności dla urządzeń mobilnych,
• Dostępu do dokumentacji e-zdrowia.

Występujący dotychczas w tym obszarze wskaźnik „Otwarte dane” można znaleźć w innym europejskim raporcie: Open Data Maturity Report, który mierzy otwartość danych publicznych. Polska zajmuje w nim 3. miejsce osiągając wynik 95% wobec średniej UE wynoszącej 79%.

O indeks DESI oparta jest ocena realizacji celów cyfrowej dekady. Państwa członkowskie są zobowiązane do przedstawienia krajowych strategicznych planów działania zawierających m.in. polityki, środki i działania służące osiągnięciu celów cyfrowych i ogólnych określonych w programie.   W Ministerstwie Cyfryzacji trwają prace nad projektem Krajowego planu działania. Na przełomie maja i czerwca 2023 r. odbył się I etap konsultacji społecznych, natomiast wkrótce rozpocznie się kolejny. W ramach II etapu konsultacji każdy - także osoby fizyczne, niereprezentujące organizacji czy podmiotu mającego osobowość prawną, będzie mógł zgłosić swoje propozycje zmian do projektu planu.  

Raport DESI wskazuje, że sukces transformacji cyfrowej w Unii Europejskiej będzie wymagał znacznego przyspieszenia i głębszego zaangażowania ze strony Unii Europejskiej i państw członkowskich. Konieczne jest przeprowadzenie reform, poprawa warunków dla biznesu, zachęcanie do inwestycji w technologie cyfrowe, rozwijanie umiejętności oraz modernizacja infrastruktury. Wymienione działania powinny być realizowane z poszanowaniem zapisów wspólnie przyjętej Europejskiej deklaracji praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie. Realizacja przekrojowego podejścia, które uwzględnia synergię między głównymi obszarami, celami i wartościami cyfrowej dekady, odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu sukcesu w procesie transformacji cyfrowej.