Ministerstwo Finansów - Krajowa Administracja Skarbowa

Zasady postępowania oraz środki przymusu, jakie mogą być stosowane przez administracyjne organy egzekucyjne w celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków, uregulowane zostały w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze pieniężnym jest naczelnik urzędu skarbowego, a także - w ograniczonym zakresie - organy wymienione w art. 19 ustawy, np. właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie należności, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ. Naczelnik urzędu skarbowego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych.

Egzekucji administracyjnej podlegają następujące obowiązki o charakterze pieniężnym, zgodnie z art. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji:

• podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa,
• niepodatkowe należności budżetowe, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
• należności z tytułu przychodów z prywatyzacji,
• grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej,
• należności pieniężne, inne niż wymienione w pkt 1 i 2, jeżeli pozostają we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej,
• należności przypadające od jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek,
• należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie innych ustaw,
• wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych na podstawie odrębnych przepisów,
• należności pieniężne z tytułu składek specjalnych do Funduszu Rezerwowego,
• należności pieniężne państwa członkowskiego wynikające z tytułu:

1. podatków i należności celnych pobieranych przez to państwo lub w jego imieniu, przez jego jednostki podziału terytorialnego lub administracyjnego, w tym organy lokalne, lub w imieniu tych jednostek lub organów, a także w imieniu Unii Europejskiej,
2. refundacji, interwencji i innych środków stanowiących część całkowitego lub częściowego systemu finansowania Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), w tym kwot należnych w związku z tymi działaniami,
3. opłat i innych należności pieniężnych przewidzianych w ramach wspólnej organizacji rynku Unii Europejskiej dla sektora cukru,
4. kar, grzywien, opłat i dopłat administracyjnych związanych z należnościami pieniężnymi, o których mowa w lit. a-c, nałożonych przez organy właściwe do pobierania podatków i należności celnych lub właściwe do prowadzenia postępowań administracyjnych dotyczących podatków i należności celnych lub potwierdzonych przez organy administracyjne lub sądowe na wniosek organów właściwych w sprawie podatków i należności celnych,
5. opłat za zaświadczenia i podobne do zaświadczeń dokumenty wydane w postępowaniach administracyjnych w sprawie należności pieniężnych, o których mowa w lit. a,
6. odsetek i kosztów związanych z należnościami pieniężnymi, o których mowa w lit. a-e, w związku z którymi możliwe jest zwrócenie się o wzajemną pomoc na podstawie ustawy o wzajemnej pomocy;
7. administracyjnych kar pieniężnych lub grzywien administracyjnych nałożonych na pracodawcę delegującego pracownika z terytorium RP w związku z naruszeniem przepisów dotyczących delegowania pracowników w ramach świadczenia usług

• należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,
• koszty egzekucyjne i koszty upomnienia.

Egzekucję administracyjną stosuje się do obowiązków określonych w art. 2, gdy wynikają one z decyzji lub postanowień właściwych organów, albo - w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego - bezpośrednio z przepisu prawa, chyba że przepis szczególny zastrzega dla tych obowiązków tryb egzekucji sądowej.

Możliwe jest również dochodzenie należności pieniężnych - bez konieczności wydawania decyzji, jeżeli wynikają one odpowiednio:

• z deklaracji lub zeznania złożonego przez podatnika lub płatnika,
• ze zgłoszenia celnego złożonego przez zobowiązanego,
• z deklaracji rozliczeniowej złożonej przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne,
• z informacji o opłacie paliwowej,
• z wezwania do wniesienia opłaty dodatkowej
• z informacji o dopłatach,
• z deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo z zawiadomienia właściciela nieruchomości przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
• z rozliczenia zamknięcia, o którym mowa w art. 175 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego,
• z informacji o opłacie emisyjnej,
• z deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej,
• z wykazu zawierającego informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat,
• z informacji, o której mowa w art. 9² ust.17 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
• z informacji, o której mowa w art. 12g ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym,
• ze zbiorczej deklaracji miesięcznej, o której mowa w art. 132 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

W takiej sytuacji niezbędne jest, aby:

• odpowiednio - w deklaracji, zeznaniu, zgłoszeniu celnym lub deklaracji rozliczeniowej informacji o opłacie paliwowej, w wezwaniu do wniesienia opłaty dodatkowej, informacji o dopłatach, deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zawiadomieniu o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rozliczeniu zamknięcia, informacji o opłacie emisyjnej, deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej, wykazie zawierającym informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, informacji, o której mowa w art. 9² ust. 17 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, lub informacji, o której mowa w art. 12g ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym, zamieszczone zostało pouczenie, że stanowią one podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego,
• wierzyciel przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego przesłał zobowiązanemu upomnienie, o którym mowa w art. 15 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.