Komenda Wojewódzka
Państwowej Straży Pożarnej
w Białymstoku

Okres wakacji będzie wiązał się dla strażaków ze wzmożoną działalnością w obszarach zarówno prewencyjno-profilaktycznych, ale także kontrolnych.

Codziennie na służbie nad bezpieczeństwem osób na wakacjach czuwają  funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej, którzy przeprowadzą m.in. działania kontrolne wobec obozowisk czy przeprowadzą w jednostkach, salach edukacyjnych czy podczas różnego rodzaju innych spotkań -zajęcia dotyczące bezpieczeństwa pożarowego czy zasad zachowania w czasie ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak burze, silny wiatr, ulewne deszcze czy upały.

Sami jednak również powinnimśmy zadbać o bezpieczeństwo własne i swoich najbliższych.
Lato to czas relaksu, zabawy i wyjazdów nad wodę. Bez względu na to gdzie spędzasz urlop, pamiętaj o bezpieczeństwie.  Jesli kilka kluczowych zasad, którymi należy sie kierować odpoczywając od szkoły, pracy czy codziennych obowiązków.

Bezpieczeństwo nad wodą:

Woda to żywioł, z którym nie warto eksperymentować. Planując wypoczynek nad wodą wybierajmy strzeżone kąpieliska, gdzie nad bezpieczeństwem czuwa ratownik. Przed wejściem do wody starajmy się stopniowo schładzać aby uniknąć wstrząsu termicznego. Nie pływajmy również bezpośrednio po posiłku, poniważ zimna woda może doprowadzić do bolesnego skurczu żołądka. Podczas pływania na dłuższym dystansie warto wyposażyć się w bojkę asekuracyjną. Przecenianie własnych umiejętności jest jedną z najczęstszych przyczyn utonięć.

• Przestrzegaj regulaminu kąpieliska, a także utrwal i respektuj oznaczenia na kąpielisku:

czerwona flaga – kąpiel zabroniona

biała flaga – kąpiel dozwolona.

• Pamiętaj, że becność ratowników nie zwalnia rodziców lub opiekunów z obowiązku pilnowania dziecka. Odpowiedzialność za swoje dzieci zawsze ponoszą rodzice.
• Zwracaj uwagę na prognozy pogody - bezwzględnie unikaj kąpieli podczas deszczu, mgły i burz, a także nie pływaj w wodzie o temperaturze poniżej 14 stopni Celsjusza. Najlepsza temperatura do pływania to 22-25 stopni. Również pływanie po zapadnięciu zmroku oraz w nocy jest bardzo niebezpieczne.
• Nie przebywaj też długo w wodzie, gdyż grozi to wychłodzeniem organizmu. Po wyjściu z wody trzeba się osuszyć i przebrać w suche ubranie.
• Nie pływaj w miejscach, gdzie jest dużo wodorostów lub wiesz, że występują zawirowania i zimne prądy. Pływaj w miejscach dobrze Ci znanych.
• Nie skacz do wody w miejscach nieznanych, gdy nie wiesz, jaka jest głębokość wody i jak ukształtowane jest dno. Może się to skończyć śmiercią lub kalectwem! Absolutnie zabronione są w takich miejscach skoki na tzw. główkę. Pamiętaj też, żeby nie popychać innych kąpiących się i wypoczywających - bawiąc się w wodzie, nie zakłócaj wypoczynku innym. Zadbaj również o czyste kąpielisko - nie wrzucaj do wody żadnych śmieci, butelek, papierków, opakowań.
• Na brzegu, szczególnie w słońcu, noś nakrycie głowy, smaruj się filtrami ochronnymi. Najlepiej opalaj się w ruchu, np. grając w piłkę.
• Nie krzycz nad wodą, nie rób niepotrzebnego hałasu, nie wzywaj pomocy dla żartu. Jeśli widzisz, że ktoś w wodzie lub na brzegu potrzebuje pomocy ratownika, najlepiej unieś obie ręce, krzyżuj i rozkładaj je nad głową.
• Podczas pływania kajakiem, łódką czy żaglówką, pamiętaj zawsze o założeniu dziecku kamizelki ratunkowej z kołnierzem, która musi być dopasowana do jego wagi i wzrostu oraz koniecznie zapięta.
• Dobrze jest wpisać do telefonu numer ratunkowy nad wodą - 601 100 100. W razie wypadku zadzwoń, podając miejsce zdarzenia, opisując sytuację, stan osób poszkodowanych i ich liczbę. Koniecznie podaj swoje nazwisko. Nigdy nie przerywaj pierwszy rozmowy z dyżurnym!

Upały:

Podczas upałów czyli w sytuacji gdy temperatura osiąga 30°C i więcej, nasila się ryzyko udaru cieplnego i przegrzania organizmu. W czasie upałów należy zachować szczególne środki ostrożności. Upały szkodzą najbardziej osobom starszym, dzieciom, zagrażają ludziom otyłym, chorym na serce, cukrzycę, cierpiącym na nadczynność tarczycy, na chorobę Parkinsona oraz osobom biorącym niektóre leki uspokajające, nasenne, przeciwhistaminowe, przeciwdepresyjne. Podczas upałów, gdy temperatura osiąga 30°C i więcej, nasila się ryzyko udaru cieplnego i przegrzania organizmu. 

Podczas upałów pamiętaj w szczególności o tym, że:

• dzieci i osoby starsze nie powinny wychodzić z domu, a jeżeli jest to niezbędne, to koniecznie z nakryciem głowy;
• należy nawadniać organizm – pić dużo wody, najlepiej niegazowanej;
• pod żadnym pozorem nie wolno zostawiać dzieci i zwierząt w zaparkowanym pojeździe. Temperatura w nagrzanym samochodzie może dochodzić do 50-60 °C;
• należy ograniczyć opalanie, ponieważ zbyt długie przebywanie na słońcu jest szkodliwe dla organizmu, który łatwo może ulec przegrzaniu, a skóra poparzeniu. Należy przebywać na słońcu nie dłużej niż maksymalnie 2 godz. stosując przy tym kremy ochronne;
• w ciągu dnia należy zamykać w domu okna i żaluzje, by ograniczyć napływ gorącego powietrza do pomieszczeń (szczególnie po stronie nasłonecznionej). Okna należy otwierać nocą, kiedy temperatura jest niższa – jeżeli oczywiście warunki bezpieczeństwa na to pozwalają;
• należy unikać forsownego wysiłku fizycznego w najgorętszej porze dnia. Wysiłek fizyczny, jak np. bieganie może doprowadzić do odwodnienia, skurczów mięśni spowodowanych odwodnieniem i utratą minerałów, przegrzaniem organizmu lub udaru cieplnego;
• należy nosić lekką i przewiewną odzież z tkanin naturalnych, w jasnych kolorach. Wspomoże to właściwą termoregulację organizmu;
• należny unikać picia kawy oraz napojów zawierających duże ilości cukru – sprzyjają one odwodnieniu organizmu;
• osoby przyjmujące leki, powinny być w kontakcie z lekarzem, aby sprawdzić jaki wpływ mają one na termoregulację i równowagę wodno-elektrolitową;
• jeśli odczuwamy zawroty głowy, osłabienie, niepokój lub dotkliwe pragnienie i ból głowy, należy skontaktować się z dyspozytorem medycznym, dzwoniąc pod numer alarmowy. Jeśli to możliwe należy przenieść się w chłodne miejsce;
• należny unikać skrajnych temperatur – osoby, które pracują w klimatyzowanych pokojach nie powinny od razu wychodzić na zewnątrz, gdzie panuje upał – może to spowodować szok termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi;
• będąc nad wodą należy pamiętać, że nie wolno gwałtownie wchodzić do niej bezpośrednio po opalaniu – zanim zaczniemy pływać, należy opłukać ciało wodą, do której wchodzimy i dopiero wtedy powoli się w niej zanurzyć;
• będąc w podróży, należy częściej robić przerwy i odpoczywać w zacienionych miejscach, by złagodzić negatywny wpływ wysokich temperatur na koncentrację;
• w upalne dni należy przygotowywać lekkie posiłki, bazujące na owocach i warzywach, które dostarczają organizmowi niezbędnych składników mineralnych i witamin, a unikać tłustych, smażonych i wysokokalorycznych dań, które dodatkowo obciążają i tak zmęczony upałem organizm;
• należy unikać spożywania alkoholu, ponieważ sprzyja to odwodnieniu organizmu.

Burze i silne wiatry:

Porażenie piorunem najczęściej kończy się śmiercią lub trwałym kalectwem. Wyładowanie atmosferyczne może spowodować pożar, uszkodzenie budynku lub spalenie instalacji elektrycznej oraz uszkodzenie wszystkich włączonych do niej urządzeń, np. telewizora, komputera itp.

• Słuchaj aktualnych prognoz pogody w środkach masowego przekazu – zawierają one ostrzeżenia przed groźnymi zjawiskami pogodowymi;
• Usuń z balkonów, tarasów i parapetów okien rzeczy, które mogą zostać porwane przez wiatr. Pamiętaj, że mogą one stworzyć niepotrzebne zagrożenie dla Ciebie, Twoich bliskich i osób postronnych;
• Zamknij okna i drzwi;
• W miarę możliwości wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe;
• Nie planuj wycieczek w góry, nie wychodź z domu, np. na zakupy;
• Zabezpiecz minimalny zapas wody pitnej, żywności i niezbędnych lekarstw;
• Sprawdź czy masz pod ręką oświetlenie awaryjne (np. latarkę) oraz naładowany telefon komórkowy;
• Nie obserwuj niebezpiecznych zjawisk pogodowych. W czasie nawałnicy nie podchodź do okien i drzwi;
• Jeżeli jesteś w budynku, w centrum huraganowego wiatru lub trąby powietrznej, usiądź pod ścianą nośną, z daleka od okien i drzwi, najlepiej na najniższej kondygnacji, np. w piwnicy;
• Jeżeli bardzo silny wiatr lub intensywne opady deszczu zaskoczą cię podczas podróży samochodem, najlepiej  nie  kontynuuj jazdy (zatrzymaj się, poszukaj bezpiecznego schronienia);
• Nie zatrzymuj się, nie parkuj samochodu pod drzewami, słupami i liniami energetycznymi. Pamiętaj, że wysokie elementy doskonale przyciągają wyładowania atmosferyczne i najlepiej, aby nie przebywać podczas burzy w ich pobliżu;
• Bezwzględnie nie szukaj schronienia pod drzewami, słupami i liniami energetycznymi i tak lekkimi konstrukcjami, jak wiaty autobusowe i tramwajowe;
• Nawałnicę najlepiej przeczekać w budynku;
• Unikaj otwartej przestrzeni. Jeżeli nie masz możliwości schronienia się przed burzą lub huraganem, to najlepiej wykorzystaj zagłębienia terenu (rów, głęboki dół) – podczas huraganu schroń się w nim, podczas burzy nie siadaj, nie kładź się na ziemi – przykucnij;
• Odsuń się od metalowych przedmiotów i nie dotykaj ich.

Kiedy podczas nawałnic, burz i silnego wiatru jedziesz samochodem:

• Zmniejsz prędkość jazdy i miej świadomość, że gdy wyjeżdżasz z zalesionego lub zabudowanego terenu, gwałtowny podmuch wiatru może spowodować utratę panowania nad samochodem i doprowadzić do wypadku;
• Najlepiej, jeśli możesz, zatrzymaj się na poboczu (włącz światła awaryjne) lub na najbliższym parkingu. Jeśli zaskoczy cię burza, a nie możesz się schronić w budynku, to zostań w odpowiednio zaparkowanym pojeździe;
• Nie zatrzymuj się pod słupami i liniami energetycznymi oraz pod drzewami. Złamana gałąź lub drzewo może przygnieść samochód i osoby w nim przebywające.

Bezpiecznie żniwa:

Pożary, które mogą powstać w Twoim gospodarstwie wiążą się najczęściej z bardzo dużymi stratami. Bardzo często prowadzą do całkowitego zniszczenia zabudowań gospodarczych i niejednokrotnie niszczą także domy mieszkalne.

Aby uniknąć ogromnych strat, wystarczy przestrzegać kilku podstawowych zasad.

Prawidłowe czynności podczas zbioru, transportu i składowania płodów rolnych:

• Zawsze stosuj się do wskazań podanych w instrukcjach obsługi, szczególnie przy eksploatacji maszyn rolniczych i innych z napędem mechanicznym.
• Stosuj silniki elektryczne o odpowiednim do warunków pracy stopniu ochrony.
• Staraj się, by minimalna odległość układu napędowego od stert, stogów i budynków o konstrukcji palnej wynosiła przynajmniej 5m.
• Silniki spalinowe ustaw na podłożu niepalnym, w odległości co najmniej 10m od stert, stogów lub budynków o konstrukcji palnej.
• Zabezpiecz urządzenia wydechowe silników spalinowych przed wylotem iskier.
• Zapewnij drogę ewakuacyjną dla ludzi i sprzętu.
• Materiały pędne, np. paliwa, przechowuj w naczyniach zamkniętych i nietłukących się w ilości, która nie przekracza dobowego zapotrze­bowania; przechowuj je w odległości co najmniej 10m od punktu omłotowego i miejsc występowania palnych płodów rolnych.
• Miejsca, w których prowadzi się omłoty, stertowanie i kombajnowanie wyposaż w gaśnice oraz w razie potrzeby w sprzęt służący do wykonywania pasów ograniczających rozprzestrzenianie się pożaru.

Aby zabudowania gospodarcze i płody rolne były odpowiednio zabezpieczone, zachowaj następujące odległości podczas umiejscowiania stogów w swoim gospodarstwie rolnym:

• od dróg wewnętrznych i granic działki - 10m,
• od budynków wykonanych z materiałów niepalnych i pokryciu co najmniej trudnozapalnym - 20m,
• od budynków wykonanych z materiałów palnych - 30m,
• od dróg publicznych - 30m,
• torów kolejowych - 30m,
• od urządzeń i przewodów linii elektrycznych wysokiego napięcia - 30m,
• między stertami i stogami stanowiącymi odrębne strefy pożarowe - 30m,
• od lasów i terenów zadrzewionych - 100m.

Pas ochronny - wokół stogów (baloty słomy) należy wydzielić w odległości 3m od ich obrysu powierzchnię  (oboranie) o szerokości co najmniej 2m.

Pamiętaj!

1. Zabronione jest palenie tytoniu w trakcie obsługi sprzętu, maszyn i pojazdów podczas zbiorów palnych płodów rolnych oraz ich transportu.
2. Zabronione jest używanie otwartego ognia i palenie tytoniu w odległości mniejszej niż 10m od miejsca omłotów i miejsc występowania palnych płodów rolnych.
3. Produkty roślinne składuj w sposób uniemożliwiający ich samozapalenie - dbaj o to, by były odpowiednio suche. Jeśli musisz składować produkty niedosuszone, okresowo sprawdzaj ich wewnętrzną temperaturę.
4. Produkty roślinne należy składować w sposób uniemożliwiający ich samozapalenie. W przypadku konieczności składowania produktów niedosuszonych należy okresowo sprawdzać ich temperaturę.
5. Zabronione jest wypalanie roślinności na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych lub w strefie oczeretów i trzcin.
6. Wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach jest zabronione. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów magazynowych oraz inwentarskich, zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego - instrukcja jest wymagana dla obiektów magazynowych o kubaturze brutto budynku przekraczającej 1000m³ i obiektów inwentarskich przekraczających 1500m³.

Bezpieczeństwo pożarowe w lesie:

Aby uniknąć pożarów w lasach apelujemy do wszystkich przebywających na tych terenach o przestrzegania podstawowych zasad:

1. W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu zabronione jest:
   1. rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi,
   2. wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,
   3. palenie tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi.
2. W parkach narodowych poruszajmy się tylko po wyznaczonych szlakach. Wcześniej jednak należy dowiedzieć się o stopniu zagrożenia pożarowego lasu, jaki obowiązuje w danym dniu i dostosować się do niego - być może ogłoszono zakaz wstępu do lasu.
3. Nie wchodźmy na uprawy leśne i do młodników o wysokości do 3 m.
4. Poruszajmy się pojazdami mechanicznymi i zaprzęgowymi tylko drogami oznakowanymi drogowskazami.

 

Opracowanie: 
mł. ogn. Justyna Kłusewicz na podstawie: Prewencja Społeczna KG PSP