Zaczęło się od Polki
Maria Skłodowska-Curie była jednym z pionierów w dziedzinie badań nad promieniotwórczością. Bez jej wkładu w rozwój fizyki i chemii dzisiejsza energetyka jądrowa nie rozwijałaby się tak szybko.
Polka dwukrotnie została laureatką nagrody Nobla.
Maria Skłodowska urodziła się 7 listopada 1867 r. w Warszawie. Nie miała łatwego życia naukowego. Pierwsze kroki stawiała na nielegalnym Latającym Uniwersytecie, a swoje zainteresowania badawcze i eksperymenty rozwijała również w Muzeum Rolnictwa i Przemysłu. W 1891 r. gdy miała 24 lata wyjechała do Paryża we Francji, by studiować na słynnej Sorbonie. Tam jej kariera naukowa rozwinęła się na dobre.
Zajmowała się badaniem minerałów wykazujących własności promieniotwórcze. Analizowała m.in. aktywność soli uranu i zaobserwowała, że jest ona większa niż wynikałoby to z obecności w nich, znanych już wcześniej pierwiastków: uranu i toru. To właśnie doprowadziło do pionierskich odkryć.
Laureatką pierwszej nagrody Nobla została wraz z mężem Piotrem Curie oraz Antoinem Henrim Becquerelem (obaj panowie byli francuskimi fizykami i chemikami). W 1903 r. zostali docenieni za odkrycie promieniotwórczości. Wyróżnienie zostało przyznane przez Akademię Noblowską w dziedzinie fizyki, konkretnie za odkrycie polonu i radu (dwóch pierwiastków promieniotwórczych).
Drugą nagrodę Nobla wręczoną w 1911 r. przyniosły Marii Skłodowskie-Curie wyniki badań na fizycznymi i chemicznymi właściwościami polonu i radu oraz opracowanie metod wyodrębniania, oczyszczania i określania aktywności pierwiastków promieniotwórczych. Warto podkreślić, że to wyróżnienie, przyznane w dziedzinie chemii, uzyskała już samodzielnie. Co więcej Maria Skłodowska-Curie jest nie tylko jedyną kobietą, która dwukrotnie otrzymała nagrodę Nobla, ale też jedynym naukowcem, którego Akademia Noblowska doceniła w dwóch dziedzinach nauki, tj. fizyce i chemii.
Odkrycia Marii Skłodowskiej-Curie spowodowały postęp w badaniach nad promieniotwórczością. Stały się bazą fizyki jądrowej, radiochemii i chemii radiacyjnej. Wyniki jej badań były milowym krokiem na drodze rozwoju zarówno energetyki jądrowej, jak i innych dziedzin, w których wykorzystuje się promieniowanie jonizujące. Swoje pierwsze badania Maria Skłodowska-Curie prowadziła za pomocą elektroskopu połączonego z komorą jonizacyjną. Poddawała związki uranu działaniu różnych czynników chemicznych. Zaobserwowała, że ich promieniowanie nie zależy od tego, w jakim związku chemicznym występuje badany uran. Zauważyła również, że własności uranu nie zmieniają się pod wpływem oddziaływań zewnętrznych.
W czasie I Wojny Światowej Maria pracowała we francuskiej wojskowej służbie medycznej. Zorganizowała specjalne ambulanse do prześwietlania rannych. Aby móc samodzielnie prowadzić samochód wyposażony w aparat Roentgena w lipcu 1916 roku jako jedna z pierwszych kobiet uzyskała prawo jazdy. Pozwoliło jej to docierać w okolice frontu w czasie bitwy pod Verdun. Zorganizowała 220 stanowisk rentgenowskich, w których zbadano ponad 3 miliony rannych francuskich żołnierzy.
Maria zmarła 4 lipca 1934 r. Pochowano ją w Sceaux obok jej męża Piotra Curie. 20 kwietnia 1995 r. szczątki obojga zostały przeniesione do paryskiego Panteonu. Polka jest jedyną kobietą, która została uhonorowana w tej sposób.
Kontaktów z Polską nigdy nie zerwała. Przyczyniła się m.in. do utworzenia w 1932 r. w Warszawie przy ul. Wawelskiej Instytutu Radowego – zakładu naukowego do badań nad rakiem. Placówka działa do dziś jako Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Słodowskiej-Curie. Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego autorstwa Tomasza Bagińskiego, który powstał aby upamiętnić setną rocznicę wręczenia nagrody Nobla Marii Skłodowskiej-Curie