• Czym właściwie jest 1% podatku?

1 stycznia 2004 r. wprowadzono do polskiego systemu podatkowego instytucję 1%. Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą w zeznaniu rocznym pomniejszyć należny podatek o kwotę przekazaną na rzecz organizacji pożytku publicznego (opp) do wysokości 1% podatku.

• Ilu z nas decyduje się na przekazanie 1%?

Co roku zarówno liczba podatników przekazujących 1% podatku, jak i przekazywana kwota rosną. Z danych Ministerstwa Finansów za 2015 rok wynika, że chęć przekazania 1% zadeklarowało prawie 12,5 mln Polaków (czyli 47% ogólnej liczby podatników). W porównaniu z rokiem poprzednim liczba podatników wzrosła o 3,3%.

• Ile udało się zebrać w zeszłym roku?

W ubiegłym roku przekazano łącznie 557,6 mln zł. To około 50 milionów złotych więcej niż w roku poprzednim. Zgodnie z corocznie publikowanymi danymi MF w 2014 r. przekazano 511 mln zł w ramach 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. W porównaniu do 2014 roku, w 2015 r. kwota ta wzrosła o 8,3%.

• Jakie organizacje otrzymują pieniądze?

Na podstawie danych pozyskanych ze sprawozdań merytorycznych wynika, że organizacje pożytku publicznego w 2014 r. najczęściej prowadziły działalność w obszarze pomocy osobom niepełnosprawnym (16,98%), edukacji (11,91%) oraz kultury fizycznej (10,91%). Najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się sfery jakimi są promocja Rzeczypospolitej Polskiej za granicą (0,07%) oraz upowszechnianie i obrona praw konsumentów (0,07%).

• Kto może skorzystać z 1%?

W myśl art. 27 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie podatnicy przekazują 1% podatku obliczonego zgodnie z przepisami podatkowymi na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Otrzymane przez organizację pożytku publicznego środki finansowe pochodzące z 1% podatku mogą być wykorzystane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego.

• Gdzie szukać informacji na temat organizacji pożytku publicznego?

Na podstawie danych przekazanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, na koniec 2015 r. w KRS zarejestrowanych było 8983 organizacji pożytku publicznego czyli o 91 więcej niż w roku poprzednim. Natomiast uprawnionych do zbierania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w roku 2016 jest 8 250 podmiotów, co stanowi  91,8% wszystkich organizacji posiadających status opp.

Wykaz jest co miesiąc aktualizowany. Przed podjęciem decyzji o wyborze organizacji należy sprawdzić czy nadal w nim figuruje. Może bowiem okazać się, że w marcu była na wykazie, a w kwietniu została z niego wykreślona. Przyczyny mogą być trzy: pozbawienie organizacji statusu organizacji pożytku publicznego, otwarcie likwidacji bądź ogłoszenie upadłości.

• Na co zwrócić uwagę przy wyborze organizacji?

Warto śledzić informacje, które pojawiają się w mediach nt. danej organizacji, a także obserwować, jak działa w środowisku lokalnym. Innym źródłem informacji jest jej strona internetowa oraz strony organów administracji samorządowej, na których podawane są informacje o współpracy z organizacjami pozarządowymi realizującymi zadania publiczne. Na stronie powinien znajdować się statut organizacji, sprawozdania merytoryczne oraz finansowe. Organizacje pożytku publicznego, spośród których podatnik wybiera tą, którą chce wesprzeć 1% podatku, zobowiązane są do zamieszczania sprawozdań na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Brak sprawozdania może być sygnałem o braku przejrzystości działalności organizacji, bądź niskiej świadomości organizacji w zakresie obowiązków sprawozdawczych. Konsekwencją stwierdzenia braku sprawozdań na stronie MRPIPS jest wezwanie organizacji do wypełnienia obowiązku sprawozdawczego. W przypadku, gdy organizacja nie zastosuje się do wezwania, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej występuje z wnioskiem o pozbawienie statusu organizacji pożytku publicznego.

• Czy przekazywanie 1% ma sens?

Z roku na rok rośnie zarówno liczba podatników przekazujących 1%, jak i sama przekazywana kwota. Polacy są coraz bardziej świadomi możliwości pomocy innym w ten sposób. Pozwala nam to z optymizmem patrzeć w przyszłość. Dalsze promowanie idei 1% zarówno przez władze centralne, jak i lokalne, ale przede wszystkim przez same organizacje pożytku publicznego, przyczyni się do wzrostu tego odsetka.