1. Płaca minimalna

Początek 2019 roku to kolejny wzrost płacy minimalnej. Od stycznia najniższa pensja to 2250 zł brutto, o 150 zł więcej niż było to w ubiegłym roku. W sumie, wysokość płacy minimalnej stanowi 47,2 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na rok 2019.

Wraz z minimalnym wynagrodzeniem wzrasta minimalna stawka godzinowa – w tym roku wyniesie ona 14,7 zł, czyli złotówkę więcej niż było to w 2018 roku.

2. Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami

Ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia powiązana jest również wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, która podlega corocznej waloryzacji. W 2019 roku świadczenie pielęgnacyjnie wynosi 1583 zł, czyli o 106 zł niż w roku ubiegłym.

W tym roku czeka nas także podwyżka zasiłku pielęgnacyjnego, którego celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Od 1 listopada 2019 roku zasiłek będzie wynosił 215,84 zł.

1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa o utworzeniu Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. To realizacja zapowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego dot. potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Środki z niego będą przeznaczone m.in. na opiekę wytchnieniową dla opiekuna osoby niepełnosprawnej, czy usługi opiekuńcze dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

3. Więcej pieniędzy dla emerytów

Od marca 2019 roku więcej pieniędzy trafi do emerytów i rencistów. Jeszcze przed Świętami Bożego Narodzenia prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy dotyczącą waloryzacji świadczeń dla seniorów. Na jej mocy najniższe emerytura, a także renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renta rodzinna wzrośnie do kwoty 1,1 tys. zł. Obecnie to 1029,80 zł.

Z kolei najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wzrośnie natomiast z 772,35 zł do 825 zł. W sumie świadczenia emerytalno-rentowe wzrosną (według prognozy) o 3,26 proc., jednak nie mniej niż o 70 zł. Oznacza to, że najniższe świadczenia zostaną w przyszłym roku podwyższone dwukrotnie – o 6,8 proc.

4. Seniorzy pod opieką

W 2019 roku w rozszerzonej formule będzie realizowany program „Opieka 75+”, uruchomiony z myślą o osobach powyżej 75 lat. Jego celem jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym tych specjalistycznych. W ramach programu gminy – realizujące usługi opiekuńcze samodzielnie i liczące maksymalnie 60 tys. mieszkańców – mogą skorzystać z dofinansowania na świadczenie takich usług.

Od 2019 roku program będzie skierowany nie tylko to osób samotnych w wieku 75 lat i więcej (jak było do tej pory), ale też do seniorów, którzy mają rodziny – mówi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska.

Nowością jest również to, że z programu mogą skorzystać także te gminy, które realizują usługi opiekuńcze poprzez spółdzielnie socjalne założone przez samorządy. Dzięki temu program obejmie zasięgiem większą liczbę gmin.

Trwa właśnie nabór ofert o dofinansowanie świadczenia usług opiekuńczych. Gminy mają na to czas do 11 stycznia 2019 roku.

5. Zmiany dla dużych rodzin

1 stycznia weszły w życie zmiany w Karcie Dużej Rodziny, na których skorzysta więcej rodzin wielodzietnych. Ze zniżek mogą skorzystać teraz wszystkie osoby, które kiedykolwiek wychowywały troje dzieci. – Zdecydowaliśmy się na poszerzenie kręgu osób, które mogą korzystać z Karty Dużej Rodziny, ponieważ chcemy docenić trud, jaki rodzice włożyli w wychowanie trójki, czwórki czy większej liczby dzieci – tłumaczy Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej.

W projekcie budżetu na 2019 na Kartę Dużej Rodziny przeznaczono 40,8 mln zł – to ponad 12 mln zł więcej niż w 2018 roku.

6. Pakiet alimentacyjny

W 2019 roku zaczynają obowiązywać zmiany w tzw. pakiecie alimentacyjnym, które mają zapewnić bardziej skuteczną egzekucję świadczeń alimentacyjnych. Dzięki nowym przepisom komornicy sądowi będą sprawniej pozyskiwać informacje z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o dochodach dłużników, a organizatorzy robót publicznych będą mieli obowiązek zatrudniać w pierwszej kolejności rodziców zalegających z alimentami. Firmy, które zatrudnią „na czarno” dłużników alimentacyjnych, albo część pensji będą mu wypłacać „pod stołem” (w ten sposób dłużnik unika płacenia alimentów) zapłacą kary grzywny – nawet 45 tys. zł.

Ustawa obowiązuje od stycznia, ale część zmian wejdzie w życie w późniejszym terminie. Dla przykładu, od października 2019 roku zmieni się kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z 725 do 800 zł. Dzięki zmianie ok. 60 tys. będzie mogło skorzystać ze świadczeń.

7. Łatwiej założyć związek zawodowy

Od stycznia 2019 oku łatwiej założyć lub przystąpić do związku zawodowego. W życie weszła przygotowana przez resort rodziny, pracy i polityki społecznej nowela ustawy o związkach zawodowych. Nowe przepisy zakładają, że zakładać i przystępować do związków zawodowych będą mogli wszyscy pracownicy, nie tylko ci etatowi.

8. Maluch na plus

Rząd Zjednoczonej Prawicy w 2019 roku zwiększył dofinansowanie na tworzenie nowych żłobków czy klubów dziecięcych. Dla jednostek samorządu terytorialnego, które nie posiadają takich miejsc opieki zwiększono dofinansowanie z 20 do 30 tys. zł na jedno nowotworzone miejsce.  W przypadku samorządów, gdzie funkcjonują już żłobki lub kluby dziecięce dofinansowanie zwiększono z 20 do 22 tys. zł na jedno nowotworzone miejsce. 

W sumie na tegoroczną edycję programu „Maluch+” zarezerwowano 450 mln zł. Taką sama kwotę przeznaczono w 2018 roku. Jest to o prawie 300 mln zł więcej niż jeszcze w 2017 roku.

9. Handel w niedziele – zmiany od 2019 roku

2019 rok to kolejny etap reformy wprowadzającej ograniczenia handlu w niedziele i święta. Od stycznia zakupy będzie można zrobić tylko w ostatnią niedzielę miesiąca (do tej pory handlowe były dwie niedziele w miesiącu – pierwsza i ostatnia). Zakaz handlu nie będzie również obowiązywał – tak jak było to w roku 2018 – w kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia oraz w niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy.

10.   Emerytury matczyne

Rząd Zjednoczonej Prawicy w 2019 roku chce szczególnie uhonorować osoby, które wychowały co najmniej czworo dzieci i przez lata zajmowały się potomstwem rezygnując z pracy zawodowej. – Doceniamy ich trud wychowawczy. Po latach wyrzeczeń żyją dzisiaj na skraju ubóstwa, bez prawa do minimalnej emerytury lub ze świadczeniem daleko poniżej tej granicy -  mówi Elżbieta Rafalska.

Z myślą o takich osobach rząd pracuje nad programem „Mama4+”, w ramach którego wypłacane będą rodzicielskie świadczenia uzupełniające do wysokości minimalnej emerytury. Nowe przepisy mają wejść w życie od marca 2019 roku, a rząd na program przeznaczy w bieżącym roku ok. 916 mln zł.