W chwili obecnej 42 proc. gmin w Polsce nie ma żadnej formy opieki instytucjonalnej dla dzieci do trzech lat. To aż 1046 gmin, w których rodzice nie mogą skorzystać z pomocy żłobka lub innej instytucji, żeby łatwiej łączyć życie zawodowe i rodzinne. Nowy program MRPiPS ma na celu szybkie rozwiązanie problemu braku dostępności do opieki szczególnie w mniejszych gminach, gdzie jest on największy.

Poziom użłobkowienia w Polsce wynosi 36 proc. To pozostawia wiele do życzenia i to jest dla nas ogromne wyzwanie. W Polsce istnieje bariera terytorialna w dostępie do opieki żłobkowej. Oznacza to, że rodzice, którzy kończą urlopy rodzicielskie, nie mają w pełni możliwości łączenia życia rodzinnego z życiem zawodowym – powiedziała ministra Aleksandra Gajewska.

Kim jest dzienny opiekun? To osoba o odpowiednim wykształceniu, np. pedagogicznym, która podejmuje się samodzielnej opieki nad małymi dziećmi. Taka osoba może mieć pod opieką od pięciorga do ośmiorga dzieci. Taka forma jest najbardziej zbliżona do rodzinnej, domowej opieki nad dziećmi. Zwłaszcza w małych miejscowościach i we wsiach, gdzie małych dzieci nie rodzi się tak wiele, taka forma może sprawdzić się lepiej niż droższy w budowie żłobek.

W ramach programu „Pierwszy dzienny opiekun w gminie” dostępne jest finansowanie w dwóch filarach. Pierwszy filar pozwala na uzyskanie 300 tys. zł jednorazowej dotacji na dostosowanie obiektu lub obiektów, w których będzie sprawowana opieka nad dziećmi. To może być np. mieszkanie, ale musi ono zostać dostosowane do potrzeb małych dzieci tak, by stworzyć przestrzeń dla dziennego opiekuna.

Drugi filar programu to dofinansowanie opieki dziennego opiekuna wynoszące do 8 tysięcy złotych brutto na funkcjonowanie jednego opiekuna miesięcznie.  Dzięki tym dwóm filarom programu gmina będzie mogła najpierw stworzyć, a potem zapewnić funkcjonowanie nowego miejsca opieki nad dziećmi.

Łączny budżet programu to 60 milionów złotych w 2024 roku, a nabór wniosków trwa do 30 sierpnia.

Priorytetem Ministerstwa Rodziny jest umożliwienie rodzicom małych dzieci łączenia życia rodzinnego i aktywności zawodowej. Obecnie rodzice, najczęściej matki, po urodzeniu dziecka muszą dokonywać trudnych wyborów. Dlatego właśnie Ministerstwo Rodziny proponuje pakiet rozwiązań dla rodzin: programy Aktywny Rodzic, Aktywny Maluch i „Pierwszy dzienny opiekun w gminie”. Te programy uzupełniają się nawzajem i stanowią kompleksową odpowiedź na współczesne wyzwania związane z demografią, rynkiem pracy i usługami opiekuńczymi. Te programy pomogą setkom tysięcy polskich matek i ojców, którzy chcą łączyć aktywność zawodową z zapewnieniem opieki dzieciom.

Więcej informacji dla zainteresowanych samorządów:

 https://www.gov.pl/web/rodzina/aktywny-maluch