Od 2015 r. rząd Zjednoczonej Prawicy prowadzi różnorodne działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Na wniosek premiera Mateusza Morawieckiego w ustawie okołobudżetowej przeznaczono dodatkowy 1 miliard złotych na działania w tym obszarze.

Aktywność – Samodzielność – Mobilność!

W ramach tych środków 800 mln zł zostało przeznaczonych na realizację programów pod wspólną nazwą „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!”, jako programów celowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), w skład których wchodzą:

• Programy mieszkaniowe dla osób z niepełnosprawnościami,
• Finansowanie tworzenia nowych Warsztatów Terapii Zajęciowej (WTZ) i Zakładów Aktywności Zawodowej (ZAZ),
• Program samochodowy.

Pozostałe 200 mln zł zostały przekazane do Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych na utworzenie wypożyczalni technologii wspomagających.

Mieszkanie to szansa na większą samodzielność

– Dzisiaj mam wielką przyjemność ogłosić uruchomienie trzech nowych programów mieszkaniowych dla osób z niepełnosprawnościami pod wspólną nazwą „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!”. Będą to Wspomagane społeczności mieszkaniowe, Mieszkanie dla absolwenta oraz Dostępne mieszkanie. Jestem przekonana, że dzięki temu realnie poprawimy jakość życia wielu osób z niepełnosprawnościami, zagwarantujemy im większą samodzielność. Od samego początku naszych rządów jest to nasz priorytet – poinformował podczas brefingu prasowego Paweł Wdówik, wiceminister rodziny i polityki społecznej, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Dzięki inicjatywie premiera Mateusza Morawieckiego, Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych mógł 20 kwietnia br. przedstawić Radzie Nadzorczej PFRON trzy projekty programów mieszkaniowych:

1. Program „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe,
2. Program „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Mieszkanie dla absolwenta,
3. Program „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Dostępne mieszkanie.

W trakcie posiedzenia Rady Nadzorczej PFRON, która odbyła się 27 kwietnia 2022 r., wszystkie prezentowane programy zostały przyjęte. Przewidywany łączny koszt ich realizacji wynosi 600 milionów złotych.

1. Program Wspomagane społeczności mieszkaniowe (WSM)

Celem programu Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe (WSM) jest zapewnienie miejsc zamieszkania dla osób z najcięższymi niepełnosprawnościami, wymagających wysokiego (nawet całodobowego) poziomu wsparcia.

W ramach programu powstać ma 50 WSM-ów dających zamieszkanie łącznie 600 osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności, w warunkach gwarantujących ich niezależność, ochronę ich godności, a także adekwatne do potrzeb wsparcie.

Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe składać się będą z kilku odrębnych zespołów mieszkalnych liczących od 2 do 6 mieszkańców, a ich celem będzie zapewnienie podmiotowości i niezależności osobom z niepełnosprawnościami w zakresie stylu życia i codziennych czynności.

– Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe mają jednocześnie umożliwiać zakwaterowanie i świadczenie całodobowych usług wspomagających dostosowanych do indywidualnych potrzeb ich mieszkańców – wskazuje pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik.

Program realizowany jest zgodnie ze standardami deinstytucjonalizacji i wypełni lukę na rynku usług społecznych w obszarze mieszkalnictwa wspomaganego, adresowanego do osób o najwyższej potrzebie wsparcia.

Ważne terminy i szczegóły

Program realizowany będzie w latach 2022-2025. Zawieranie umów z organizacjami pozarządowymi, które będą organem prowadzącym Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe, odbywać się będzie do dnia 31.12.2023 r., jednak nie dłużej niż do wyczerpania budżetu programu. Ze wsparcia mogą skorzystać organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Budżet programu to 300 mln zł. Przyjęto, że okres trwałości projektu wynosić będzie co najmniej 10 lat od uzyskania decyzji pozwolenia na użytkowanie obiektu. Realizatorem programu będą oddziały PFRON.

Składanie wniosków w pierwszym naborze będzie możliwe od 10 czerwca br. do 29 lipca br., a lista projektów zakwalifikowanych do dofinansowania Zarząd PFRON ogłosi 20 września br.

2. Program Mieszkanie dla absolwenta

Celem programu Mieszkanie dla absolwenta jest wsparcie w rozpoczynaniu niezależnego życia absolwentów z niepełnosprawnością kończących naukę we wszystkich typach szkół, poprzez dofinansowanie wynajmu mieszkań. Wysokość dofinansowania będzie zależna od lokalizacji mieszkania, oraz od niepełnosprawności absolwenta – na wyższe dofinansowanie będą mogły liczyć osoby poruszające się na wózkach, czyli wymagające mieszkania bez barier architektonicznych.

Jak dodaje, absolwent zakwalifikowany do programu otrzyma dofinansowanie do wynajmu przez okres 36 miesięcy, przy czym będzie ono miało charakter degresywny: w pierwszym roku 100 procent wysokości, w drugim – 70 procent, a w trzecim – 40 procent kosztów wynajmu obowiązujących dla danej lokalizacji.

Adresatami są pełnoletnie osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, które w ciągu ostatnich 3 lat ukończyły naukę i chcą podjąć pracę.

Ważne terminy i szczegóły

Program realizowany będzie w latach 2022-2026. Zawieranie umów odbywać się będzie do 31 grudnia 2023 r. lub do wyczerpania budżetu programu.

Budżet programu to 150 mln zł.

– Przewidujemy, że grupa uczestników może wynieść nawet 2500 absolwentów z niepełnosprawnościami – wskazuje Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych Paweł Wdówik.

Realizatorem programu będzie samorząd powiatowy właściwy ze względu na miejscowość zamieszkania wnioskodawcy. Składanie wniosków będzie możliwe po zakończeniu roku szkolnego 2021/2022, by dać szansę również tegorocznym absolwentom.

3. Program Dostępne mieszkanie

Celem programu Dostępne mieszkanie jest zapewnienie osobom poruszającym się na wózkach, „uwięzionym” w budynkach niedostosowanych do ich potrzeb, możliwości zamiany dotychczasowego mieszkania na mieszkanie wolne od barier architektonicznych. Program realizowany będzie w latach 2022-2025.

– Wsparcie polegać będzie na uzyskaniu dofinansowania w wysokości równej cenie 15 m2 dla lokalizacji mieszkania nie posiadającego barier architektonicznych. Zawieranie umów z beneficjentami odbywać się będzie do 31 grudnia 2024 r. lub do wyczerpania budżetu programu.

Budżet programu to 150 mln zł, a jego realizatorem będzie samorząd powiatowy właściwy ze względu na miejscowość zamieszkania wnioskodawcy.

– Przewidujemy, że liczebność grupy korzystającej ze wsparcia może wynieść 1000 osób – dodaje wiceminister Wdówik.

Termin składania wniosków będzie równoległy do terminu programu Mieszkanie dla absolwenta.