Luka płacowa i jej poziom w Polsce

Statystycznie kobieta, wykonując taką samą lub porównywalną pracę co mężczyzna, zarabia od niego mniej. Problem ten, zwany „luką płacową”, był analizowany w wielu badaniach i występuje na całym świecie. W Polsce, w zależności od przyjętej metody doboru danych i obliczeń, kobiety zarabiają średnio od 7% do 17% mniej niż mężczyźni (co przekłada się na średnio o 700 zł niższe wynagrodzenie, a im wyższe stanowisko – tym większe różnice, sięgające nawet kilku tysięcy złotych). Według danych Eurostatu (2014), Polskę charakteryzuje jedna z najniższych wartości luki płacowej w Unii Europejskiej - różnica w zarobkach wynosi bowiem 7,7% na niekorzyść kobiet, podczas gdy średnia unijna to 16,7% (różnica średniej stawki godzinowej brutto w całej gospodarce).

Luka płacowa jest zjawiskiem złożonym, bo wynika z współwystępowania wielu czynników wpływających na sytuację kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Są wśród nich różnice obiektywne, takie jak odmienne wykształcenie, doświadczenie zawodowe, czy wykonywany zawód. Są również czynniki, na które pracownicy mają mniejszy wpływ - takie jak segregacja na rynku pracy, czy długość stażu pracy wynikająca z wykonywanych ról społecznych.

W wielu podmiotach na bieżąco monitoruje się średnie wynagrodzenia w odniesieniu do poszczególnych grup pracowników. Punktem odniesienia jest zazwyczaj średnia dla całego podmiotu lub konkretnego działu. Nie negując takiego podejścia, MRPiPS proponuje oszacowanie tzw. „skorygowanej luki płacowej”, w ramach której porównuje się płace pracowników z uwzględnieniem takich cech jak: płeć, wiek, wykształcenie, zajmowane stanowisko, wymiar czasu pracy oraz staż pracy.

Darmowa aplikacja do pomiaru luki płacowej

Zagwarantowanie równej płacy za tę samą pracę lub pracę tej samej wartości jest nie tylko prawnym obowiązkiem każdego pracodawcy, ale też niesie ze sobą wiele korzyści - jest wyrazem tworzenia atrakcyjnych stanowisk pracy, które przyciągają najbardziej utalentowane osoby oraz dają motywację dotychczasowym pracownikom. To przekłada się z kolei na zwiększenie konkurencyjności danego pracodawcy, co ma szczególne znaczenie w obecnej sytuacji „rynku pracownika”.

Aby ułatwić zainteresowanym pracodawcom zweryfikowanie, czy za taką samą pracę wynagradzają w równy sposób, MRPiPS przygotowało aplikację komputerową „Równość płac”, pozwalającą w łatwy sposób oszacować różnice w wynagrodzeniach pracowników, z uwzględnieniem ich płci, wieku wykształcenia oraz innych wybranych cech. Aplikacja dostępna jest bezpłatnie. Ma pomóc wszystkim, którzy zatrudniają pracowników, w kształtowaniu świadomej i niedyskryminującej ze względu na płeć polityki płacowej.

Żeby skorzystać z aplikacji, wystarczy ściągnąć ją na komputer, zainstalować i uzupełnić danymi (które są dostępne w dziale kadr). Narzędzie gwarantuje użytkownikom pełną anonimowość - dane poszczególnych pracowników wgrywane do aplikacji pozostają zawsze bezosobowe, a wszelkie obliczenia odbywają się tylko na komputerze użytkownika. Istnieje możliwość przesłania do MRPiPS oszacowania skorygowanej luki płacowej wraz z informacjami wskazanym przez użytkownika aplikacji, które będą wykorzystywane jedynie do celów statystycznych. Przesłane dane również gwarantują użytkownikowi pełną anonimowość.

Aplikacja do pobrania tutaj.