W ramach polityki społecznej wobec osób starszych rząd podejmuje działania związane z sytuacją materialną i mieszkaniową seniorów, zapewnieniem im dostępu do opieki zdrowotnej, jak również z aktywnością zawodową, społeczną, edukacyjną, kulturalną czy sportową osób starszych.

Senior plus aktywność

Do najważniejszych działań, realizowanych w ramach polityki senioralnej w ciągu ostatnich dwóch lat, należy zaliczyć skierowany do jednostek samorządu terytorialnego Program Wieloletni „Senior+” na lata 2015-2016. Jego celem jest zwiększenie aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym seniorów poprzez rozbudowę sieci Dziennych Domów „Senior+” i Klubów „Senior+”.

Program Wieloletni „Senior+” jest realizowany w formule rozszerzonej o możliwość tworzenia Klubów „Senior+” oraz dostosowanej do potrzeb i możliwości osób starszych i jednostek samorządu terytorialnego. W samym tylko 2017 roku dofinansowanych zostało utworzenie 35 nowych Dziennych Domów „Senior+” i 96 nowych Klubów „Senior +”.

Do końca 2017 roku planowane jest utworzenie w ramach programu 257 placówek dziennego pobytu dla seniorów. W porównaniu z 2015 rokiem liczba placówek wzrośnie aż o 160. Jednocześnie na przestrzeni ostatnich dwóch lat dofinansowanie na funkcjonowanie otrzymało 221 placówek, w tym 97 w 2016 roku i 124 w 2017 roku.

Aktywizacja seniorów

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej realizuje także Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych (Program ASOS). Celem tego programu jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych oraz zagospodarowanie ich potencjału poprzez umożliwienie im aktywności społecznej.

Program zakłada działania jednocześnie w czterech obszarach obejmujących aktywność społeczną seniorów. Chodzi tu o: edukację osób starszych, aktywność społeczną promującą integrację wewnątrz- i międzypokoleniową, partycypację społeczną osób starszych oraz usługi społeczne dla osób starszych.

W ciągu dwóch lat realizacji Programu ASOS liczba zaktywizowanych seniorów wzrosła niemal dwukrotnie – z 333 849 do 641 747 osób starszych. W 2016 roku na realizację programu ASOS zostało przeznaczone 40 mln złotych. To o 194,81% więcej niż w 2012 roku. Na 2017 rok wydatki zaplanowano na poziomie 40 mln zł (w tym 38 mln zł na dotacje). Łącznie na przestrzeni dwóch ostatnich lat rząd przeznaczył na realizację programu ASOS blisko 80 mln złotych.

Pierwszy taki dokument

Podczas 45. posiedzenia Sejm RP przyjął 12 lipca br. Informację o sytuacji osób starszych za rok 2015, przygotowaną przez Radę Ministrów. Żaden wcześniejszy rząd nie przedstawił polskiemu parlamentowi tego typu dokumentu. W  bieżącym roku rząd Beaty Szydło opracował Informację o sytuacji osób starszych za 2016 rok i przedłożył ją Sejmowi.

W trosce o bezpieczeństwo i aktywizację seniorów

Od grudnia 2016 roku Ministerstwo Rodziny realizuje kampanię informacyjną pn. „Bezpieczny i Aktywny Senior”. Celem tej kampanii jest podniesienie świadomości polskiego społeczeństwa na temat kwestii związanych z bezpieczeństwem oraz aktywnością osób starszych. Do realizacji przedsięwzięcia włączyli się partnerzy: ZUS, UOKiK, Poczta Polska S.A. oraz TVP S.A.

W ramach kampanii „Bezpieczny i Aktywny Senior” zostały zrealizowane trzyobszary tematyczne kampanii: „Bezpieczny senior w swoim domu – jak nie stać się ofiarą oszustów?”, „Zasady bezpiecznego seniora konsumenta” oraz „Jak wybrać bezpieczną placówkę całodobowej opieki”. Oprócz tego zostało rozdysponowanych ponad 20 tys. ulotek i plakatów. Odbyło się też 6 konferencji regionalnych. W ramach kampanii w TVP zostało wyemitowanych też 8 audycji telewizyjnych. Przygotowywane są ponadto materiały do publikacji w Internecie, radiu i telewizji.

Więcej uprawnień dla działaczy opozycji antykomunistycznej

1 sierpnia weszła w życie nowelizacja ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Dzięki zmianom został poszerzony katalog uprawnień przysługujących działaczom opozycji antykomunistycznej i osobom represjonowanym. W efekcie przyznano im comiesięczne świadczenie w wysokości 402,72 zł.

Na tym jednak nie koniec. Nowe przepisy przewidują też m.in. możliwość objęcia pomocą okresową na okres do 6 miesięcy osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej lub w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych.

W myśl znowelizowanej ustawy działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane zyskały możliwość korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane mogą liczyć ponadto na ambulatoryjne leczenie specjalistyczne bez konieczności uzyskania skierowania, jak również na uwzględnianie przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty okresów uwięzienia lub internowania jako okresów składkowych w wymiarze podwójnym.

Wsparcie dla kombatantów i weteranów wojennych

W wyniku nowelizacji ustawy o pomocy społecznej została wprowadzona możliwość całkowitego lub częściowego zwolnienia weteranów wojennych z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Oznacza to realne wsparcie weteranów, którzy z powodu wieku, choroby bądź niepełnosprawności przebywają w domu pomocy społecznej lub ubiegają się o przyjęcie do takiej placówki. Jest to o tyle istotne, że adresatami rządowej pomocy są zasłużone dla Polski osoby, które narażały życie i zdrowie w zbrojnej walce o suwerenność naszego kraju.

Opłata może być zniesiona z urzędu lub na wniosek, w części lub całkowicie. Ostateczna decyzja w tym zakresie należy do samorządów. Aby skorzystać z takiego uprawnienia, wystarczy przedstawić zaświadczenie o uprawnieniach kombatanckich, decyzję o przyznaniu takich uprawnień lub legitymację Członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość RP.

Nowelizacja ustawy o osobach starszych

W celu uporządkowania działań wobec osób starszych w Ministerstwie Rodziny trwa przegląd istniejących rozwiązań oraz analiza propozycji nowych działań, które będą mogły stanowić element nowelizacji ustawy o osobach starszych.