Za kombatantów uważane są osoby, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych oraz organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Polski.

Takie uprawnienia mają także osoby, które podlegały represjom wojennym i okresu powojennego (np. z przyczyn politycznych, narodowościowych, religijnych czy rasowych) i przebywały w miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa.

To także osoby, które z tych samych przyczyn przebywały w więzieniach oraz poprawczych obozach pracy i poprawczych koloniach pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych NKWD (a od marca 1946 r. MWD ZSRR), a także innych miejscach odosobnienia, w których pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa.

Miejsca te określone zostały w rozporządzeniu z 6 listopada 2014 r. Dzisiaj lista tych miejsc zostaje rozszerzona o obóz przejściowy w Pruszkowie.

– Teraz byli więźniowie obozu przejściowego w Pruszkowie uzyskują uprawnienia kombatantów. W ten sposób oddajemy im sprawiedliwość, pokazujemy, że państwo się o nich troszczy. To osoby w mocno podeszłym już wieku, którym należy się zadośćuczynienie za poniesione krzywdy – mówi minister rodziny Marlena Maląg.

Obóz przejściowy w Pruszkowie

Przedstawiona przez Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ekspertyza z 2021 r. wykonana przez Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej dotycząca charakteru obozu przejściowego w Pruszkowie daje podstawy do włączenia tego obozu do listy obozów spełniających warunki w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.

Zawarte w tej ekspertyzie ustalenia wskazują, że do obozu przejściowego w Pruszkowie kierowano ludność cywilną w trakcie Powstania Warszawskiego i po jego upadku. Warunki panujące w tym obozie nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa.

Na co mogą liczyć kombatanci?

Osoby z uprawnieniami kombatantów mają prawo m.in. do dodatku kombatanckiego, dodatku kompensacyjnego oraz ryczałtu energetycznego, ulg przy przejazdach określonymi środkami publicznego transportu kolejowego oraz autobusowego.  Korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach, a także z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarskiego. Do tego dochodzi prawo pierwszeństwa do środowiskowej opieki socjalnej, w tym w uzyskaniu miejsca w domu pomocy społecznej. Mogą liczyć także na jednorazową lub okresową pomoc finansową, dodatkowy urlop wypoczynkowy czy uznanie za okres składkowy okresu podlegania represjom z tytułu przebywania w obozie przejściowym w Pruszkowie