Kondycja pojedynczych rodzin przekłada się na funkcjonowanie całych społeczeństw. Rola rodziny jest zatem nie do przecenienia. Z tego też powodu istotnym jest, by realizować takie działania, które efektywnie wspierają ich rozwój - mówi minister Elżbieta Rafalska. A dzisiaj, 15 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Rodzin – i jest to dla nas szczególny dzień, bo to właśnie na rodzinie i na stworzeniu przyjaznego dla niej otoczenia, koncentrują się działania kierowanego przeze mnie resortu.

Rodzina, to najlepsza z inwestycji
W marcu minęły 3 lata od wprowadzenia największego programu „Rodzina 500+”. Efekty tego programu pokazują, że jest to przełomowa inwestycja. To dzięki niemu, rodziny są bardziej stabilne ekonomicznie a dzieci mają większe możliwości rozwoju. To również dzięki temu programowi radykalnie zmniejszyło się skrajne ubóstwo dzieci. Od lipca 2019 roku, przestanie obowiązywać kryterium dochodowe w tym programie, dlatego każde z 6,7 mln dzieci w Polsce otrzyma świadczenie wychowawcze.

Wsparcie finansowe otrzymuje również każde uczące się dziecko w postaci świadczenia „Dobry Start”. To 300 złotych, dzięki którym każda z rodzin może spokojnie skompletować wyprawkę szkolną. W zeszłym roku ze świadczenia tego  – które jest przyznawane nie zależnie od dochodu – skorzystało  4,6 mln. dzieci. To jednorazowe wsparcie na rozpoczęcie roku szkolnego - już wkrótce będzie zagwarantowane ustawowo - co zapewni ciągłość tego świadczenia na następne lata.

Poza świadczeniami funkcjonują również i inne formy, które wspierają rodziców. „Maluch+”  to kolejny program rządowy, który wspiera rozwój instytucji opieki nad dziećmi
w wieku do lat 3 - żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów. Dzięki temu programowi rodzice mogą powrócić na rynek pracy i tym samym łatwiej godzić życie zawodowe z rodzinnym. Zakłada się, że na koniec 2019 roku powstanie około 100 tysięcy miejsc dla małych dzieci więcej niż było ich w 2015 roku. W 2018 roku zwiększony został również budżet na realizację tego programu ze 150 do 450 mln złotych.

Doceniamy duże rodziny

Posiadanie dużej rodziny wiąże się ze sobą z większymi wydatkami, dlatego wprowadzone zostały rozwiązania, które są w stanie ulżyć domowemu budżetowi takich rodzin. Jednym
z nich jest Karta Dużej Rodziny. KDR, to system zniżek dla rodzin 3+, z których można skorzystać w sklepach komercyjnych, instytucjach kultury czy miejscach rekreacji. Kartę Dużej Rodziny wspiera przeszło 5 tys. partnerów w ponad 20 tys. punktów w całej Polsce. Od początku roku, z udogodnień karty mogą korzystać również i seniorzy, którzy w przeszłości wychowali troje dzieci. Do kwietnia 2019 roku istnieje ogółem 2 mln 869 tys. aktywnych użytkowników kart, w tym 348 tys. aktywnych rodziców, którzy zawnioskowali o kartę właśnie na nowych zasadach. Nierzadko rodzice, którzy zdecydowali się na wychowanie większej liczby dzieci, zmuszeni byli do rezygnacji czasowej lub stałej z pracy zawodowej. Tym samym nie byli w stanie odprowadzać składek emerytalnych i nie nabyli praw do emerytury nawet na minimalnym poziomie.

Wprowadzone w marcu br. rodzicielskie świadczenie uzupełniające „Mama4+”, jest comiesięcznym, waloryzowanym świadczeniem w wysokości minimalnej emerytury i zapewnia podstawowe środki do życia. „Mama 4+” to pierwszy  program, który nadaje codziennej pracy na rzecz wielodzietnej rodziny ogromną wartość. Jak wynika z najnowszych danych MRPiPS, do 13 maja 53 125 osób złożyło wnioski o rodzicielskie świadczenie uzupełniające a 45 999 osobom przyznano już to świadczenie. Z szacunków ministerstwa wynika, że łączna liczba uprawnionych do świadczenia to 85 tys. osób. Oznacza to, że wnioski złożyła już ponad połowa uprawnionych.

Wsparcie dla dzieci i rodzin w szczególnej sytuacji

Udane życie rodzinne w znacznym stopniu polega na okazywaniu sobie przez członków rodziny wzajemnego szacunku, a także na pielęgnowaniu wrażliwości na los drugiego człowieka. To właśnie wrażliwość i szacunek dla drugiego człowieka określa kierunki zmian, które sukcesywnie dokonują się na rzecz rodzin i dzieci potrzebujących szczególnej pomocy - dodaje minister.

Zadaniem resortu jest szczególna dbałość o te osoby, które znajdują się w trudnej sytuacji. Jednym program, który te założenia realizuje jest program „Za życiem”, którego budżet na lata 2017-2021 wynosi 3,1 mld złotych. Głównym celem tego programu jest umożliwienie rzeczywistej, pełnej integracji społecznej osób niepełnosprawnych i wsparcie psychologiczne, społeczne, ekonomiczne ich rodzin. Program obejmuje kompleksowe rozwiązania dotyczące, min.: pomocy kobietom w ciąży, wczesnego wspomagania dziecka i jego rodziny, usług rehabilitacyjnych, wsparcia mieszkaniowego a także usług związanych z koordynacją wsparcia, poradnictwa i informacji.

Pojawia się również co raz więcej nowych rozwiązań, programów skierowanych do rodzin z właśnie z niepełnosprawnym dzieckiem. Od marca br. realizowane są „Usługi opiekuńcze
dla osób niepełnosprawnych” i „Opieka Wytchnieniowa” w ramach Solidarnościowego Funduszu Wspierania Osób Niepełnosprawnych. Na same tylko te dwa zadania przeznaczono w 2019 roku 170 mln złotych.

Resort realizuje również i takie programy, których zasięg jest szerszy niż tylko wskazane grupy społeczne. Wśród takich programów jest „Posiłek w szkole i w domu”, który niesie pomoc
dla osób starszych, z niepełnosprawnościami ale także dla dzieci z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji. Program jest realizowany od 2019 będzie trwał do 2023 a swoim zasięgiem obejmuje wszystkie województwa. Program ten to wsparcie finansowe gmin w dożywianiu mieszkańców – w formie posiłku, świadczenia pieniężnego czy w postaci produktów żywnościowych. To m.in. gorący posiłek dla uczniów przygotowany w szkolnej stołówce. Program wspiera organy prowadzące publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek oraz miejsc spożywania posiłków w szkołach. To poprawa standardu już funkcjonujących stołówek, ale także doposażenie nowych miejsc. Program dofinansowuje również posiłki dowożone osobom dorosłym (np. niewychodzącym z domu ze względu na podeszły wiek czy niepełnosprawność), które same nie są w stanie ich przygotować. Każdego roku na program „Posiłek w szkole i w domu” zaplanowano budżet w wysokości 550 mln zł. W sumie to 2,75 mld zł na cały program.

Rodzina to pokolenia

Jestem przekonana, że wartością, która łączy pokolenia, jest rodzina. To bowiem od starszych pokoleń uczymy się szacunku do drugiego człowieka. Pamiętamy więc o osobach starszych, którym tak wiele zawdzięczamy – podkreśla minister.

Od 2015 roku efektywnie rozwija się system wsparcia osób starszych. Senior +, ASOS,czy Opieka 75+, już na stałe są dostępne dla seniorów. 

Dzienne Domy Senior+ i Kluby Senior+ powstają w całej Polsce. Są potrzebne nie tylko rodzinom szukającym opieki dla osób starszych, ale przede wszystkim samym seniorom. Zapewniają tysiącom starszych osób opiekę, rozrywkę i możliwość rozwijania pasji, zyskując ich ogromną sympatię i uznanie. Wciąż powstają nowe placówki. Jeszcze w 2015 r. w całym kraju było zaledwie 99 placówek „Senior+” zapewniających miejsca dla 2 772 osób. Zgodnie z ostatnimi szacunkami, pod koniec 2019 r. może działać w Polsce około 840 takich placówek.

Edukacja, aktywność, uczestnictwo w życiu społecznym i usługi społeczne – to z kolei główne obszary działań Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020. Jego celem jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych. Różnego rodzaju zajęcia edukacyjne, artystyczne, sportowe, warsztaty, integracja międzypokoleniowa, warsztat, uczestnictwo w życiu lokalnej społeczności – to tylko niektóre z działań, które są realizowane w wielu miejscach w Polsce.  W ramach tego programu na lata 2014-2020 złożono 1 330 ofert na łączną kwotę ok. 145,7 mln zł. W samym tylko 2018 roku program objął aż 114 tysięcy osób.

Ponadto należy pamiętać, ze resort realizuje także inne programy, np. te skierowane do  osób powyżej 75 roku życia – Opieka 75+. Dzięki temu programowi  - realizowanemu od 2018 roku - starsze osoby mają dostęp do specjalistycznych usług opiekuńczych.

Jednak najważniejszą zmianą wprowadzona w tym roku jest „Emerytura Plus”, czyli dodatkowa jednorazowa wypłata w wysokości najniższej emerytury dla każdej uprawnionej osoby. W gronie uprawnionych są m.in. emeryci, renciści oraz osoby pobierające rodzicielskie świadczenie uzupełniające „Mama 4+”. W ramach realizacji tego programu, do połowy maja br. z trafi do rak emerytów i rencistów 5 mld 151 mln 850 tys. zł. w ramach realizacji 5,8 mln świadczeń.