Liczba dzieci, które w ostatnich latach zostały objęte rządowymi programami wsparcia jest imponująca – to 6,5 mln dzieci w ramach programu „Rodzina 500+”, 4,4 mln dzieci w programie „Dobry Start”, to też 3,6 mln aktywnych Kart Dużej Rodziny.

– W kontekście wyzwań demograficznych, z jakimi zmaga się nie tylko Polska, ale w zasadzie wszystkie kraje rozwinięte, polityka prorodzinna powinna być absolutnym priorytetem rządzących. Wsparcie dla rodzin to inwestycja w przyszłość kolejnych pokoleń, w przyszłość nas wszystkich. My to rozumiemy, dlatego od samego początku konsekwentnie w centrum naszych działań stawiamy rodzinę. W kończącym się właśnie roku 2021 było nie inaczej – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Rodzinny kapitał opiekuńczy

Jednym z kluczowych elementów ogłoszonego w maju 2021 r. Polskiego Ładu, w którego centrum znalazła się właśnie rodzina, jest rodzinny kapitał opiekuńczy. To nowe świadczenie przysługujące na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie od miesiąca, w którym dziecko kończy 12. miesiąc życia do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 35 miesięcy. To nawet 12 tys. zł wypłacane po 500 zł miesięcznie przez 2 lata lub 1000 zł miesięcznie przez rok. Co ważne, nie będzie tu obowiązywało kryterium dochodowe, świadczenie nie będzie też opodatkowane.

Rozwiązanie to wejdzie w życie już 1 stycznia 2022 r. Wnioski o świadczenie będzie można składać wyłącznie online – za pośrednictwem portalu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Empatia, PUE ZUS lub bankowości elektronicznej. Przyznaniem i wypłatą świadczenia zajmie się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Rząd dopłaci do pobytu dziecka w żłobku

Rząd nie zapomniał o dzieciach, które nie zostają objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym, np. pierwszych i jedynych w rodzinie czy młodszych lub starszych, niż zakłada kryterium. Ustawa zakłada bowiem objęcie ich dofinansowaniem do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym i u dziennego opiekuna. Dofinansowanie wyniesie maksymalnie 400 zł miesięcznie, jednak nie więcej, niż rodzic płaci za opiekę. Przykładowo jeżeli ponoszona przez rodzica opłata wynosi 300 zł miesięcznie, to dofinansowanie również wyniesie 300 zł.

– Podobnie jak świadczenie w ramach rodzinnego kapitału opiekuńczego, tak i dopłata do pobytu dzieci w żłobkach czy klubach dziecięcych ma na celu ułatwienie rodzicom małych dzieci spokojniejszy powrót do pracy – podkreśla minister Marlena Maląg.

Dofinansowanie zacznie obowiązywać od 1 kwietnia 2022 r. – wtedy też będzie możliwe złożenie wniosku (taka sama droga jak w przypadku rodzinnego kapitału opiekuńczego). Co ważne, dofinansowanie będzie przysługiwać z wyrównaniem od 1 stycznia 2022 r. Pieniądze trafią bezpośrednio do placówki opieki.

PIT-0 dla Rodzin 4+

Rozwiązanie PIT-0 dla Rodzin 4+ przeznaczone jest dla wszystkich rodziców, niezależnie od faktu, czy są zatrudnieni na etacie, czy są przedsiębiorcami oraz tego, czy wychowują dzieci razem, czy są samotnymi rodzicami. Programem zostaną objęci rodzice, którzy wychowują co najmniej 4 dzieci.

Szacuje się, że skorzysta na tym ponad 110 tys. rodziców-podatników, zaś w portfelach takich rodzin zostanie rocznie ok. 335 mln zł. PIT-0 dla Rodzin 4+ zacznie obowiązywać 1 stycznia 2022 roku.

Strategia demograficzna na kolejne lata

– Rok 2021 to także prezentacja projektu Strategii Demograficznej 2040. To pierwszy w Polsce kompleksowy dokument mierzący się z niekorzystnymi trendami w obszarze demografii. Jej strategicznym celem jest wyjście z pułapki niskiej dzietności i zbliżenie się do poziomu dzietności gwarantującego zastępowalność pokoleń – wskazuje szefowa resortu rodziny.

Projekt strategii został opracowany na podstawie dokładnej analizy czynników, które wpływają na dzietność w Polsce w oparciu o dane i wiedzę z ponad 650 źródeł z Polski i zagranicy w tym artykułów naukowych, raportów i badań opinii. W rezultacie zidentyfikowanych zostało 10 obszarów najsilniej wpływających na decyzję o posiadaniu dzieci. Autorzy proponują 12 kierunków interwencji w ramach 3 celów szczegółowych.

Konsultacje społeczne projektu Strategii Demograficznej zakończyły się z końcem września 2021 r.

Zmiany w programie „Dobry start”

Rok 2021 to nie tylko nowe rozwiązania, ale też zmiany w tych już funkcjonujących. To m.in. mające na celu usprawnienie obsługi i wypłaty świadczeń w ramach programu „Dobry start”. To 300 zł na wyprawkę szkolną dla każdego uczącego się w szkole dziecka (do 20. roku życia, zaś na dziecko niepełnosprawne do 24. roku życia). przysługujące raz w roku bez względu na dochody.

Przyznawaniem i wypłatami świadczeń od teraz zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a wnioski można składać drogą elektroniczną – przez portal Empatia, PUE ZUS lub przez bankowość elektroniczną. Środki wypłacane są w formie bezgotówkowej na wskazane konto bankowe. 

5. urodziny „Rodziny 500+”

Jeżeli mówimy o już realizowanym wsparciu dla rodzin, nie sposób nie wspomnieć o programie „Rodzinie 500”+, który 1 kwietnia 2021 r. obchodził 5-lecie istnienia.

– W tym czasie wydarzyło się bardzo wiele, a życie wielu rodzin naprawdę zmieniło się na lepsze. Ostatnie lata udowodniły, że inwestycja w rodzinę opłaca się wszystkim. Udowodniliśmy, że „niemożliwe” jest możliwe. Od początku działania programu do końca 2021 r. do rodzin trafi blisko 175 mld zł wsparcia. To pokazuje skalę tej inwestycji w przyszłość kolejnego pokolenia – mówi minister Marlena Maląg.

Od 2022 r. wprowadzone zostaną zmiany w programie „Rodzina 500+” – tak jak w przypadku programu „Dobry Start” obsługą programu zajmie się ZUS, a składanie wniosków będzie się odbywać wyłącznie drogą elektroniczną, zaś wypłaty będą przesyłane bezpośrednio na konta.

Jeszcze nowocześniejsza Karta Dużej Rodziny

Połowa roku przyniosła natomiast istotne zmiany w funkcjonowaniu Karty Dużej Rodziny. Od 9 czerwca 2021 r. możliwe jest jej wyświetlanie w aplikacji mObywatel. Aplikacja umożliwia przekierowanie użytkowników na portal Empatia, na którym znajduje się mapa partnerów wraz z lokalizacjami i opisem zniżek. Program posiada obecnie 9,3 tys. partnerów, zaś w 31 tys. miejsc posiadacze Karty mogą liczyć na zniżki.

Poznaliśmy „Samorządy pro familia”

W 2021 r. poznaliśmy także zwycięzców pierwszej edycji konkursu „Samorząd pro familia”. Celem było docenienie prorodzinnych działań prowadzonych przez władze lokalne, a także dzielenie się dobrym przykładem i promowanie praktyk realizowanych na rzecz rodzin. Do udziału zgłosiło się 236 gmin, które zaprezentowały swoje osiągnięcia, a także podzieliły się planami na przyszłość.

Poprzez konkurs resort rodziny chce inspirować samorządowców do podejmowania inicjatyw na rzecz wszystkich rodzin. Ponieważ pierwsza edycja konkursu okazała się sukcesem, będzie on kontynuowany.

Dobry czas dla rodzin

Rok 2021 zdecydowanie upłynął pod znakiem rodziny. Rozwiązania wprowadzane w ramach Polskiego Ładu są tego najlepszym dowodem. Ale nie tylko.

– Stawiamy na rodzinę, bo rodzina to przyszłość. To najlepsza inwestycja, która bez wątpienia zaowocuje w kolejnych latach. Nie możemy zejść z tej drogi, doświadczenie ostatnich lat pokazuje, że obraliśmy dobry kierunek. Ostatni rok również jest tego dobrym przykładem – ocenia minister rodziny Marlena Maląg.