Polacy z roku na rok w coraz większym stopniu korzystają z usług elektronicznych,  w tym także podczas załatwiania spraw urzędowych. Tylko w ciągu ostatnich 3 lat procent złożonych elektronicznie wniosków o świadczenie „Dobry Start” wzrósł z 48% w 2018 r. do 72% w 2020 r. Ubiegły rok i czas pandemii dodatkowo wpłynęły na zwiększenie wykorzystania tej drogi komunikacji z urzędami. Dlatego Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, aby usprawnić proces obsługi świadczeń, zdecydowało się wprowadzić całkowitą elektronizację procesu składania wniosków o świadczenie, wyłączając papierowy obieg dokumentów oraz stosując jako jedyną, formę jego wypłaty na rachunek bankowy.

- Chcemy budować cyfrową Polskę, a jak widzimy, Polacy są na nią gotowi. Rodzice mają już doświadczenie w składaniu wniosków online. Wyłącznie tą drogą korzystają z programu Bon Turystyczny. Znakomita większość właśnie elektronicznie wnioskuje o świadczenie Rodzina 500+, a coraz więcej o Kartę Dużej Rodziny – powiedziała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg i dodała - 300 zł na wyprawkę szkolną, to wsparcie dla rodziców każdego uczącego się dziecka. Zadbaliśmy także o to, by osoby mniej aktywne online otrzymały pełną pomoc w wypełnieniu wniosku drogą elektroniczną.

Cyfrowe wsparcie zapewnione

Osoby, które chciałyby skorzystać ze wsparcia w złożeniu wniosku online, otrzymają pomoc od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który w celu zabezpieczenia odpowiedniego zaplecza nawet w mniejszych miejscowościach, zawarł porozumienie w tym zakresie na współpracę z Pocztą Polską oraz KRUS.

Rodzice, którzy dotąd otrzymywali świadczenie w gotówce, pobieranej w gminie czy w formie przekazu pocztowego będą zobowiązani do podania numeru rachunku bankowego, na który środki powinny trafić. 

Jak pokazują dane Narodowego Banku Polskiego z grudnia 2020 roku Polacy są jednym z bardziej ubankowionych krajów Europy. Tylko w ostatnim badanym roku - 2019 liczba rachunków na jednego mieszkańca wynosiła 2,0 i była wyższa niż średnia dla Unii Europejskiej oraz Strefy Euro, których średnie w 2019  r. wynosiły 1,6 rachunku na mieszkańca. Warto zaznaczyć, że współczynnik ten rośnie nieustannie od 2006 r., podczas gdy trendy dla średnich unijnych nie zawsze mają tendencję wzrostową.

Proces ubankowienia wspiera wprowadzenie specjalnego rodzaju konta bankowego – Podstawowego Rachunku Płatniczego. Zgodnie z polskim i unijnym prawem banki oraz SKOK-i mają obowiązek udostępnić go konsumentom bezpłatnie.  To rozwiązanie stworzone z myślą, o wszystkich obywatelach, a  w szczególności o osobach o niewielkich dochodach,  dla których nawet kilka czy kilkanaście złotych comiesięcznej opłaty za prowadzenie konta to spory wydatek, a z rachunku korzystają do zrobienia kilku przelewów czy wypłaty środków z bankomatu.

Dla niemal ¾ Polaków „Dobry Start” bez zmian

Dla rodziców, którzy do tej pory składali wnioski o świadczenie poprzez bankowość elektroniczną (najpopularniejsza forma), PUE ZUS oraz system Empatia zmiana będzie niewidoczna, ponieważ z ich perspektywy składanie wniosków odbędzie się dokładnie w takim samym trybie.

Dzięki „Dobremu Startowi” rodziców stać na więcej i lepiej

Świadczenie w wysokości 300 zł przysługuje na uczące się w szkole dziecko w wieku od 7 do 20 roku życia, a w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami – do 24 roku życia. Nie ma progu dochodowego. W 2020 r. wsparciem z programu „Dobry Start” objętych było 4,4 mln uczniów. Na świadczenia w ramach programu od początku jego funkcjonowania przeznaczono już 4,1 mld zł, ok. 1,4 mld zł rocznie.

- Konsekwentnie i długofalowo inwestujemy w polskie rodziny. To jedyna droga do tego, aby w Polsce rodziło się więcej dzieci. Dlatego także w tym roku chcemy odciążyć rodziców w czasie zwiększonych wydatków, przy zakupie wyprawki szkolnej – zaznaczyła szefowa ministerstwa rodziny.

Analizując lata 2015 i 2019, można zauważyć, że refundacja podręczników szkolnych niewątpliwie przyczyniła się do spadku kosztów wyprawki dla uczniów. Spadek ten nie jest proporcjonalny do spadku wartości wyprawki (48% spadek wydatków na podręczniki w stosunku do 7% spadku kosztów wyprawki). Wzrosły wydatki na artykuły piśmienne papiernicze (19% wzrost), jak również na pozostałe artykuły piśmienne, malarskie i kreślarskie (30% wzrost). Skumulowana inflacja dla grupy obejmującej te wydatki wyniosła od 2015 r. do 2019 r. 3,4%. Z kształtowania się wydatków na ww. artykuły można wywnioskować, że obecnie, rodziny stać na wyprawkę o wyższej jakości niż jeszcze 4 lata wcześniej.

Znacząco wzrosły także wydatki na ubiory dziecięce (82%) oraz obuwie dziecięce (90%). Wzrost wydatków nie ma tu uzasadnienia w inflacji. Rodzice kupują dzieciom lepszej jakości odzież oraz obuwie szkolne. Wzrost wydatków na te dobra jest niemal dwukrotny, przy czym skumulowana inflacja w latach 2015-2019 dla odzieży dla dziecka to 0,4%, natomiast dla obuwia jest to -2,8%.

Co należy podkreślić jako bardzo duży pozytyw, wydatki na korepetycje dla uczniów zwiększyły się średnio 2-krotnie w 2019 r., w porównaniu do roku 2015. Oznacza to, że rodziny mają teraz pieniądze, żeby w ten sposób je wydatkować. Należy tu docenić rolę  i wpływ programów rządowych, takich jak właśnie „Dobry Start” i Rodzina 500+.

Program „Dobry Start” w 2019 r. finansował 66% kwoty przeciętnej wyprawki szkolnej. Rok wcześniej wskaźnik ten wyniósł 79%. Świadczy to nie o zmniejszonej skuteczności programu „Dobry Start”, ale o sumarycznym efekcie działania programów prorodzinnych, dzięki którym rodziców stać na lepszy jakościowo koszyk artykułów składających się na wyprawkę.

Automatyzacja = oszczędności budżetowe i czasowe

Proponowane zmiany wpłyną na znaczną redukcję kosztów obsługi i zakładają utrzymanie ich na poziomie 0,1 proc. kwoty przeznaczonej na wypłatę świadczeń.  Szacuje się, że w okresie 2021–2031 łączne koszty obsługi wyniosą ok. 15 mln zł, co oznacza oszczędności dla budżetu państwa na poziomie ok. 488 mln zł.

- Doświadczenie z Polskim Bonem Turystycznym, od początku w całości obsługiwanym drogą elektroniczną, pokazało, że można to przeprowadzić sprawnie – mówiła prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska.

Dodatkowo, dzięki przejęciu pełnej obsługi systemowej przez ZUS i pełnej automatyzacji procesu osiągnięty zostanie efekt pełnej synergii. Wszystkie dane będą trafiać do jednego systemu informatycznego, w ramach którego będą one automatycznie weryfikowane krzyżowo w różnych bazach administracyjnych, np. EKSMOON, SIO czy PESEL. Wpłynie to istotnie na  przyspieszenie wydawania decyzji o przyznaniu świadczenia.

Jak składać wniosek od 1 lipca?

Wszyscy rodzice od 1 lipca mogą, tak jak w ubiegłych latach, składać wnioski online: 

• przez Portal informacyjno-usługowy Emp@tia
• przez bankowość elektroniczną
• przez portal PUE ZUS.

Wnioski należy składać do 30 listopada. Złożenie wniosku do końca sierpnia gwarantuje wypłatę świadczenia nie później niż do 30 września. Gdy wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach (we wrześniu, październiku lub listopadzie), to środki trafią do rodziny w ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku.