Jak wynika z najnowszego, prowadzonego z inicjatywy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej,Ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych,w lutym tego rokubyło w Polsce 33 408 osób bezdomnych, z czego 83,5% stanowili mężczyźni a 16,5% kobiety.

W porównaniu z badaniem przeprowadzonym w 2015 roku liczba osób bezdomnych zmalała o 2 753 osoby.

W ostatnich latach w obszarze pomocy osobom bezdomnym, wdrażane sąnowe metody pracy socjalnej z osobami bezdomnymi orazprogramy aktywizacji społecznej i zawodowej tych osób. Zmiany, które obserwujemy w Polsce, wpisują się w europejskie rekomendacje w obszarze rozwiązywania problemu bezdomności. W ich świetle bezdomność powinna być traktowana jako szerszy problempolityki społecznej - nie tylko pomocy społecznej. Politykę tę należy budować w sposób całościowy, tak, aby kompleksowo zapobiegać bezdomności, odpowiadać na potrzeby osób, które w sytuacji bezdomności już się znajdują oraz przede wszystkim doprowadzić do usamodzielnienia tych osób.

Odpowiedzią na nowe wyzwania w obszarze pomocy osobom bezdomnym były zmiany w ustawie o pomocy społecznej, które weszły w życie 5 września 2016 r.. Według nich np. schronisko dla osób bezdomnych powinno pełnić przede wszystkim funkcje aktywizujące, a pobyt w nim ma mieć charakter tymczasowy i prowadzić docelowo do usamodzielnienia się osoby bezdomnej i wyjścia z bezdomności. Inaczej niż w przypadku noclegowni, która zapewnia przede wszystkim schronienie w postaci miejsca noclegowego. Z ogrzewalni może skorzystać natomiast każda osoba znajdująca się w potrzebie. Co ważne, przyznanie pomocy w formie tymczasowego schronienia w ogrzewalni lub noclegowni nie wymaga przeprowadzenia wywiadu środowiskowego ani wydania decyzji administracyjnej.

Podczas gdy do zadań gminy należy udzielanie pomocy osobom pozbawionym schronienia, posiłku  czy niezbędnego ubrania, Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej oprócz przygotowywania koncepcji rozwoju w obszarze pomocy społecznej, wspiera finansowo programy dotyczące m.in. pomocy osobom bezdomnym, realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego lub organizacje pozarządowe.

Do najważniejszych programów MRPiPS, które mają za cel poprawę  sytuacji osób bezdomnych należą:

• „Program wspierający rozwiązywanie problemu bezdomności”

Na realizację Programu przeznaczonych jest co roku 5 mln złotych, które przekazywane są w formie dotacji organizacjom pozarządowym wyłonionym w otwartym konkursie ofert. W tegorocznej edycji konkursu , który został rozstrzygnięty 31 marca, dofinansowanie otrzyma 49 organizacji pozarządowych i podmiotów kościelnych.

• Program „Aktywne Formy Przeciwdziałania Wykluczeniu Społecznemu. Nowy wymiar 2020”

W ramach tego Programu co roku  ogłaszane są konkursy skierowane m.in. do instytucji zatrudnienia socjalnego, a także do samorządów gmin i organizacji pozarządowych. Beneficjentami dofinansowanych projektów są również osoby bezdomne, które mogą zostać objęte usługami reintegracji społecznej i zawodowej w Centrach i Klubach Integracji Społecznej. Są one również uczestnikami lokalnych programów rynku pracy, takich jak np.: prace społecznie użyteczne czy roboty publiczne.

• Dodatkowo osoby bezdomne mogą skorzystać z pomocy w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa (FEAD) finansowanego z Europejskiego Funduszu Pomocy Najuboższym, w którym MRPiPS jest Instytucją Zarządzającą.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej obok apeli i wystąpień, a także bieżącego monitorowania sytuacji osób bezdomnych, dociera do wszystkich zainteresowanych z informacją o możliwych formach pomocy osobom bezdomnym. Stąd na stronie internetowej MRPiPS zamieszczona jest baza placówek zapewniających wsparcie dla osób bezdomnych, w której można w łatwy sposób wyszukaćinteresujące informacje (np. wg województwa, miasta, dzielnicy, typu placówki, czy rodzaju udzielanych usług).