Informacje dla pracownika – Prawa i obowiązki BHP
Badania profilaktyczne i szkolenia
Przed dopuszczeniem do pracy pracownik podlega profilaktycznym badaniom lekarskim oraz szkoleniu wstępnemu w dziedzinie bhp. Zarówno badania jak i szkolenia zapewnia pracodawca. Są one cyklicznie powtarzane w trakcie trwania stosunku pracy.
Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.
Warunki pracy i wyposażenie
Pracownik ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, czyli do pracy w warunkach uwzględniających obowiązujące przepisy, w tym zasady ergonomii i określone normy (np. hałasu, oświetlenia, dźwigania).
Wszelkie niezbędne do wykonywania pracy wyposażenie zapewnia pracodawca.
Stan techniczny pomieszczeń, wyposażenia, przydzielonego sprzętu oraz innych urządzeń musi zapewniać możliwość bezpiecznego wykonywania pracy.
W zależności od rodzaju i warunków pracy pracownik ma prawo, w określonych przypadkach, do bezpłatnego otrzymania odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej, posiłków profilaktycznych i napojów.
Szczególna ochrona zdrowia
Istnieją szczególne przepisy bhp dotyczące praw pracowników młodocianych, niepełnosprawnych, kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.
Postępowanie w sytuacjach niebezpiecznych
Należy niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.
W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (lub oddalić się z miejsca pracy, jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia), zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.
Stosowne przepisy określają procedury postępowania w razie wypadku przy pracy (jak też w drodze do/z pracy) oraz w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zawodowej.
Obowiązki pracownika
Podstawowym obowiązkiem pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracownik jest w szczególności obowiązany:
- znać przepisy i zasady bhp oraz brać udział w szkoleniach i instruktażu z tego zakresu,
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp,
- stosować się do poleceń i wskazówek przełożonych w zakresie bhp,
- dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu,
- dbać o porządek i ład w miejscu pracy,
- stosować środki ochrony zbiorowej,
- używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,
- poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim,
- niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku albo zagrożeniu zdrowia ludzkiego oraz ostrzec inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,
- współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.